صمد شادفر
دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
[ 1 ] - تعیین پتانسیل فرسایش خندقی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی، مطالعه موردی: حوزه آبخیز طرود
یکی از انواع فرسایش آبی که باعث ایجاد فرسایش و رسوب در حوزه‌های آبخیز میشود و خسارت‌های زیادی به اراضی کشاورزی، مرتعی و تاسیسات زیر بنایی وارد می‌نماید، فرسایش خندقی می‌باشد. در این تحقیق بررسی فرسایش خندقی با هدف تعیین پتانسیل آن با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی انجام شده است. جهت تعیین پتانسیل فرسایش خندقی از ساختار پرسپترون چندلایه و الگوریتم لونبرگ مارگوت با به‌کارگیری متغیرهای خاک، سنگ...
[ 2 ] - بررسی عوامل موثر در پتانسیل‌یابی منابع آب سازندهای سخت، مطالعه موردی: منطقه کارستی لار
اطلاع از اهمیت سلسله مراتبی عوامل موثر در توزیع مکانی چشمه‌ها، به‌عنوان نقطه خروجی منابع آب زیرزمینی در یک حوزه آبخیز، برای توسعه برنامه مدیریت کیفی و کمی منابع آب ضرورت دارد. در این راستا می‌توان از تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی و ابزار پشتیبانی تصمیم‌گیری به‌منظور تعیین اهمیت سلسله مراتبی عوامل موثر در ایجاد چشمه‌ها و پهنه‌بندی مناطق مستعد توسعه منابع آب استفاده کرد. در این پژوهش به‌م...
[ 3 ] - بررسی کارایی مدل FSM برای برآورد رسوب‌دهی کل در استان سمنان
یکی از معضلات مهم کشور ایران که باعث کاهش کیفی و کمی خاک میشود، فرسایش خاک و تولید رسوب می‌باشد. برای کاهش اثرات سوء این پدیده لازم است که اقدامات حفاظت خاک و آبخیزداری صورت گیرد. بنابراین ضرورت اطلاع از میزان فرسایش خاک و تولید رسوب در مناطق مختلف وجود دارد و باید مناطق بحرانی را شناسایی نمود. با توجه به نبود ایستگاه‌های رسوب‌سنجی در اکثر خروجی‌های حوزه‌های آبخیز کشور و عدم کفایت داده‌ها، مدل...
[ 4 ] - بررسی ویژگی‌های رسوب‌شناسی نهشته‌های نئوژن منطقه سیاه‌کوه و گچ‌آب
سازندهای مارنی سطح وسیعی از کشور ایران را دربرگرفته است . فرسایشپذیری بالای این سازندها در سطح حوزه‌های آبخیز کشور مسائل و مشکلات زیادی از جمله کاهش کیفیت خاک در اراضی کشاورزی و مرتعی و جنگلی، افزایش ریسک حرکات توده‌ای و لغزش، کاهش کیفیت منابع آب سطحی و زیرزمینی، افزایش میزان بار رسوبی وارد شده به مخازن سدهای کشور، بیابانی شدن مناطق تحت فرسایش‌های تشدیدشونده و شکست طرح‌های آبخیزداری اجراشده...
[ 5 ] - بررسی و مقایسه ویژگی‌های فرسایش خندقی در کاربری‌های کشاورزی و مرتعی، مطالعه موردی: حوزه آبخیز رباط ترک
یکی از انواع فرسایش آبی که باعث تخریب زمین‌های کشاورزی و مرتعی در حوزه‌های آبخیز خشک و نیمه‌خشک میشود، فرسایش خندقی است. با توجه به نقش این نوع فرسایش در تخریب خاک، این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه فرسایش خندقی در کاربری‌های زراعی و مرتعی در حوزه آبخیز رباط ترک انجام شد. در این پژوهش سه خندق معرف در واحدهای کاری مرتعی و زراعی انتخاب شد و در قسمت‌های راس، وسط و دهانه خروجی تعداد نه پروفیل و در م...
[ 6 ] - پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از مدل‌های ارزش اطلاعاتی، تراکم سطح و LNRF درحوضه چالکرود
یکی از انواع فرآیندهای حرکت‌های دامنه‌ای که خسارت‌های مالی وجانی فراوانی را بر زندگی انسان‌ها وارد می‌نماید، پدیده زمین‌لغزش است.وجود عواملی از قبیل مستعد بودن ناهمواری‌ها از نظر منشاءساختمانی ودینامیک، قطع درختان جنگل وبهره‌برداری‌های مفرط از آنها،رعایت نکردن اصول فنی در احداث ونگه‌داری جاده‌های جنگلی وروستایی،عدم اعمال مدیریت صحیح و بهره‌برداری اصولی از منابع موجود، سبب شده است که هر ساله خس...
[ 7 ] - بررسی ویژگی‌های مدیریت آبخیز
رهبری یکی از چهارگام اساسی فرآیند مدیریت به شمار می رود که مستلزم راهنمایی، اعمال نفوذ و ایجاد انگیزه در اعضای گروه، سازمان یا هر نهاد اجتماعی می باشد. بررسی ویژگی های رهبری در مدیریت آبخیز، که یک نهاد اجتماعی غیر دولتی است، اهمیت بالاتری دارد. در این تحقیق نظریه های گوناگون رهبری هم راه با تعریف جامعی از وظایف رهبری مطالعه و سبک یا شیوه های مختلف رهبری با طراحی دقیق و علمی از شبکه رهبری، تجزیه...
[ 8 ] - بررسی میزان هم‌پوشانی شرایط فعلی کاربری با توان پیشبینی شده سرزمین، مطالعه موردی: حوضه فشند
شناسایی میزان هم پوشانی شرایط فعلی سرزمین در یک حوزه آبخیز برای توسعه و بهره برداری بهینه و پایدار ضرورتی اجتناب ناپذیراست. در این تحقیق، حوزه آبخیز فشند در شمال شرقی شهر هشتگرد انتخاب گردید. ابتدا متغیرهای مستقل برای پیش بینی توان سرزمین شناسایی شدند. سپس به کمک مطالعات میدانی و نرم افزارهای سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نقشه های مختلف وزنی به عنوان لایه های اطلاعاتی تهیه و با استفاده از شاخ...
[ 9 ] - ارزیابی کمی رسوب زایی زمین لغزش ها در حوضه آبخیز سدایلام
Quantitative assessment of landslide sedimentation in the ILAM dam Basin Information on the accurate volume of landslides and sedimentation in landslides is a research necessity, with the assumption that the bulk of sediment accumulated in the ILAM Dam (located between , E and , N) is related to the surface landslides of the basin. Although the role of landslides in erosion, sediment...
[ 10 ] - ارزیابی روش های پهنه بندی فرسایش خندقی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز آبگندی)
فرسایش خندقی یکی از فرایندهای فرسایشی است که به‌طور گستردهای بر شکل ظاهری زمین اثر میگذارد. توسعۀ خندق سبب هدررفت مقدار زیادی خاک میشود. از اینرو، می‌توان از آن به‌عنوان یکی از علل اصلی تخریب زمین و محیط زیست نام برد. در این تحقیق مدل ارائه‌شده برای پهنه‌بندی فرسایش خندقی در شرایط مناطق خشک و نیمه‌خشک، به‌منظور واسنجی و اعتبار‌یابی آن در استان کهگیلویه و بویراحمد بررسی شد. بنابراین، با برر...
[ 11 ] - پهنه بندی خطرفرونشست زمین با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی( AHP) ناحیه مورد مطالعه(شهر بوئین زهرا)
بهره برداری بیش از اندازه از منابع آب های زیر زمینی در دراز مدت منجر به خسارت های قابل توجه به ویژه از نظر اقتصادی و بر اثر پدیده فرونشست زمین خواهد گردید. از اینرو این تحقیق باهدف علل شناسایی علل فرونشست زمین وتعیین نقاطی که دچار فرونشست شده در منطقه بوئین زهرای مرکزی انجام شده است. بدین منظور، در ابتدا نقشه منطقه مورد مطالعه تهیه گردید. سپس عملیات میدانی جهت به نقشه در آوردن نقشه پراکنش فرونش...
[ 12 ] - پهنه‌بندی فرسایش خندقی در حوزه آبخیز طرود فیروزکوه
فرسایش خندقی از اشکال پیشرفته و حاد فرسایش آبی است که دلالت بر حجم عظیمی از خاک اراضی دارد.شناسایی عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی و پهنه‌بندی آن یکی از ابزارهای اساسی و مهم جهت مدیریت و کنترل این پدیده می‌باشد. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل موثر بر ایجاد فرسایش خندقی و پهنه‌بندی آن در حوزه آبخیز طرود انجام شده است. مهمترین عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی چون شیب، جهت شیب، سنگ‌شناسی، کاربری ا...
[ 13 ] - کاربرد منطق فازی در بررسی فرسایش خندقی با استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: حوضه طرود)
یکی از انواع مخاطرات محیطی که در بسیاری از مناطق کشور سبب از بین رفتن اراضی کشاورزی، مرتعی و تأسیسات زیربنایی می‌گردد، فرسایش خندقی می باشد. در این تحقیق از عملگرهای منطق فازی در حوضه طرود با هدف مشخص کردن پهنه‌های مختلف خطر، به دست آوردن مساحت هریک از آنها و ارائه نقشه خطر فرسایش خندقی استفاده شده است. جهت دستیابی به این هدف، از تصاویر ماهواره‌ای، تفسیر عکس‌های هوایی به مقیاس1:20000، نقشه‌های ...
[ 14 ] - تدقیق برآورد فرسایش آبی در ایران
مقدار فرسایش آبی خاک کشور، براساس نقشه‌ی شدت فرسایش تهیه‌شده در پژوهشکده‌ی حفاظت خاک و آبخیزداری با کاربرد روش توان فرسایش (EPM)، 976 میلیون تن در سال برآورد شده است. این نقشه از نظر شناسایی مناطق حساس‌‌‌تر به فرسایش در هر منطقه، مناسب است، ولی مقادیر برآوردی مدل، نیاز به واسنجی با مقادیر مشاهده‌‌‌ای را دارد که براساس آمار رسوب 276 آبخیز کشور انجام شده است. کمینه و بیشینه‌ی رسوب‌دهی سالانه‌ی ...
[ 15 ] - کاربرد GIS در تعیین مناطق مستعد فرسایش خندقی با روش فرایند تحلیل شبکه
فرسایش خندقی از انواع فرسایش آبی است که رخ‌داد و گسترش آن موجب هدررفتن خاک حاصل‌خیز کشاورزی، تخلیه‌ی رطوبت خاک و آب زیرزمینی میشود. اهداف پژوهش حاضر بررسی فرسایش خندقی و تعیین مناطق حساس از لحاظ توان فرسایش خندقی در حوضه‌‌‌‌ی سرخ‌آباد است. ابتدا لایه‌‌‌‌های اطلاعاتی مانند شیب، کاربری، فاصله از گسل، جهت شیب، فاصله از آبراهه،...
[ 16 ] - Investigation of Gully Erosion by using the Analytical Hierarchy Process Model Case study: Roudbar, Gilan Province, Iran
Gully erosion is one of the geomophological phenomenon that causes numerous losses to farmland, rangeland, roads, and increased sediment rate. Recognition of the causes and modeling gully erosion has an important role in watershed management, which aids in preventing the destruction of lands in sustainable development. In this research, a gully erosion map was prepared with the use of airp...
[ 17 ] - Application of Artificial Neural Network in Study Phenomenon of Landslide and Risk Modeling using Geographic Information System (GIS), Case Study: Alamoot Rood Watershed
One of the natural disasters that occurs in abundance in Iran, due to the geological structure, morphological and seismic conditions, and damages the lives and property of people is a landslide. Roodbar Alamoot watershed in the east of Qazvin province is a mountainous region with a high potential for occurrence of landslides. Because of their active status, there is also a growing trend of...
[ 18 ] - ارزیابی پروژه‌های اجرا شده آبخیزداری از دیدگاه روستاییان در حوضه رزین استان کرمانشاه
امروزه تخریب منابع سرزمین، آلودگی هوا، کمبود مواد غذایی، فقر و نابرابری مهمترین چالشهایی هستند که حل آنها بدون مشارکت فعال ساکنین محلی امکانپذیر نیست. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اقدامات آبخیزداری انجام یافته از دیدگاه ساکنین محلی بود که در قالب پروژه بینالمللی منارید در حوضه رزین استان کرمانشاه بین سال‌های 95-1392 به مرحله اجرا در آمده بود. نظرات جامعه محلی از طریق مصاحبه حضوری در قا...
[ 19 ] - تعیین آستانۀ مؤثرترین عوامل بر افزایش طول خندق‌ها با استفاده از الگوریتم‌های داده‌کاوی و درخت تصمیم CART (بررسی موردی: حوزۀ آبخیز قاضیان، استان فارس)
یکی از روابط مهم در فرسایش خندقی، بررسی آستانههای ایجاد و گسترش این فرسایش است. این روابط کمک میکند تا بتوان با شناخت دقیق، راهکار مناسبی را پیشبینی نمود و از تخریب اراضی به نحو مطلوب جلوگیری به عمل آورد. طی دهۀ اخیر، ظهور دانشهای نوین در تعیین رابطۀ بین متغیرها موجب توسعۀ روشهای پیشبینی در علوم مختلف شده است و در نتیجه، بررسی قابلیت استفاده از آنها در مباحث فرسایش و حفاظت خاک، ضروری است...
[ 20 ] - Determination of soil volume loss due to gully erosion and estimation of its economic cost (Case study: Ghazeian watershed, Fars province)
Gully erosion is known as one of the most important and destructive forms of land degradation, and the loss of soil throughout the world. As estimation of soil volume loss and understanding the economic costs of soil erosion are of great importance; this study has been carried out to calculate the amount of soil volume loss due to gully erosion and estimate its economic cost in Ghazeian watersh...
[ 21 ] - Introduction of proper model of land slide relationship on sediment in GolGol basin system
Extended abstract 1- Introduction Investigating the relationship between landslides in sediment production in watersheds is one of the most important issues in the management of watersheds. The purpose of this research is to introduce a suitable model for the effect of landslide on sediment load in Gol Gol watershed in Ilam province, with the assumption that the linear relationship betw...
[ 22 ] - Determination of the Influencing Factors on the Length Extension of Gullies in Ghazeian Watershed, Fars Province
Due to soil degradation and abundant of sediment production, the exact recognition of affecting factors on gullies erosion, and the impact of various factors on gully’s formation and development, require a more accurate study. In this regard, in the present study the length of gully, the area above headcut, headcut slope, percent of closed grain, bare soil, cover vegetation, litter, saturated e...
[ 23 ] - بررسی روند پیشروی خندق‌های دائمی در حوزه آبخیز خرم‌بید استان فارس
فرسایش خندقی یکی از بارزترین انواع فرسایش آبی است و به‌عنوان یکی از مهمترین و مخرب‌ترین شکل تخریب زمین و هدررفت خاک در سراسر جهان شناخته شده است. به همین دلیل، ضرورت شناخت دقیق عوامل مؤثر بر گسترش این نوع فرسایش به شدت احساس میشود. از سوی دیگر، مدیریت و کنترل فرسایش خندقی نیازمند شناخت عوامل مؤثر بر گسترش آنها است. به این منظور، پژوهش حاضر با اندازهگیری میزان پیشروی طولی خندق‌های دا...
[ 24 ] - ارزیابی کارایی مدل تجربی نمره‌دهی فاکتوریل در مناطقی از ایران
فرسایش تشدیدی خاک و تولید و انتقال مقادیر زیاد رسوب از معضلات مهم بسیاری از مناطق کشور ایران است. برای کاهش اثرات سوء این معضل از طریق انجام اقدامات حفاظت خاک و آبخیزداری، اطلاع از میزان فرسایش خاک و تولید رسوب و به عبارتی شناسایی مناطق بحرانی ضرورت دارد. با توجه به فقدان ایستگاه اندازهگیری در خروجی آبخیزهای کوچک، مدل‌های تجربی ابزار مناسبی برای تخمین فرسایش خاک و رسوب‌دهی می‌باشند. یکی از ای...
[ 25 ] - مقایسه کارایی چند معادله برآورد شاخص فرسایشپذیری مدل USLE در شرایط آزمایشگاهی
با اندازهگیری هدررفت خاک در چهار نمونه خاک با کاربری دیم در آزمایشگاه شبیهساز باران و فرسایش پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، و با تکیه بر مفهوم نسبتها، کارآیی چهار معادله برآورد شاخص فرسایشپذیری K-USLE، K-Vaezi، K-EPIC و K-Dg ارزیابی شد. برای هر نمونه خاک، آزمایشهایی با شدتهای 33، 64 و 110 mm/h در شیب 12% و شدت 64 mm/h در شیبهای 6%، 12% و 25% بهمدت 30 دقیقه در دو تکرار اجرا و میزان هدر...
[ 26 ] - Investigating the application of rainfall simulator for designing micro-catchment systems
Rain simulators are suitable tools for research related to the process of erosion and runoff. However, it is possible to use these simulators on other topics as well. For example, in designing the rainwater catchment systems such as micro-catchments for planting trees on slopes, curve pits in pastures, and determining the size of the water collection pond, knowledge of runoff coefficient and vo...
[ 27 ] - Predicting the susceptibility of landslide occurrence in order to manage landslide risk in Bar Neyshabur watershed
Background and objective: Landslide susceptibility zoning using different methods is one of the landslide management strategies. The purpose of this study is to evaluate the landslides susceptibility in the Bar watershed in Khorasan Razavi province using the support vector machine (SVM) algorithm. Method: First, the landslide layer of the area was corrected through field visits and Google Earth...
[ 28 ] - Performance Evaluation of GARP Model in Forecasting the Probability of Gully Erosion Occurrence in Abgendi Basin, Kohgiluye & Boyerahmad Province
The present study has evaluated the efficiency of GARP model in forecasting the probability of gully erosion occurrence in Abgendi basin, Kohgiluye & Boyerahmad province. After field visits, 81 gullies were recorded by GPS and surveying camera, then the map of gully erosion distribution was prepared in ArcGIS environment. Variables of elevation, slope, slope direction, distance to road, distanc...
نویسندگان همکار
رضا بیات 1