سیداحمد فیروزآبادی

دانشیار گروه مطالعات توسعه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

[ 1 ] - دین و سرمایه اجتماعی: «واکاوی ظرفیت های اجتماعی جامعه اسلامی ایران»

چکیده: سرمایه اجتماعی مفهومی است زمینه گرا و دین یکی از عوامل مهم در بررسی آن می باشد. این پژوهش تلاش می کند تا تصویری از سرمایه اجتماعی در جامعه اسلامی ایران ارائه دهد. گام نخست در جهت شکل گیری چارچوبی برای این مفهوم یافتن پاسخی برای این پرسش هاست: هسته سرمایه اجتماعی چیست؟ کنشگر با چه انگیزه ای به کنشگری در شبکه ها روی می آورد؟(سرچشمه) مولفه های سرمایه اجتماعی چه هستند؟ در تطبیق چارچوب فوق ب...

[ 2 ] - سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی ـ اجتماعی در کلان‌شهر تهران

طرح مسأله: سؤال محوری این مقاله این است که آیا بین سرمایه اجتماعی و عناصر تشکیل‌دهنده آن در سطح تحلیل مناطق و میزان توسعه‌یافتگی مناطق، در شهر تهران رابطه‌ای وجود دارد یا خیر؟ روش تحقیق: در این پیمایش، جامعه آماری، جمعیت شانزده سال به بالای مناطق تهران است که با نمونه‌گیری خوشه‌ای متناسب با حجم 1759 نفر در سطح مناطق بیست و دوگانه شهر تهران انتخاب گردیده‌اند. یافته‌ها: در بخش یافته‌ها نمره سرمای...

[ 3 ] - نقد سیاست اجتماعی در باب زنان سرپرست خانوار در ایران

جامعۀ ایران بیش از یک قرن است که در معرض تغییرات اجتماعی-اقتصادی قرار دارد و به‌سرعت نهادهای سنتی از جمله خانواده دستخوش تغییر شده است. یکی از نشانه­های این تغییرات افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار است؛ زنانی که به گواهی آمار جزء فقیرترین فقرا قرار دارند. هر کشوری از جمله ایران، برای این گروه از زنان براساس ارزش­ها و ایدئولوژی­های حاکم بر آن کشور سیاست‌ها و برنامه­هایی را در نظر گرفته است. هدف ا...

[ 4 ] - مطالعة عوامل اجتماعی مؤثر بر کار کودکان و پیامد آموزشی ناشی از آن مورد مطالعه روستای کراده، شهرستان جهرم

‌در کشورهای در‌حال‌توسعه کودکان مانند سایر اعضای خانواده برای کمک به وضعیت اقتصادی خانواده به‌ کار گرفته می‏شوند که بسیاری مواقع از درس و مدرسه باز‌می‏مانند. در کشورهای توسعه‌یافته به‌دلیل اهمیت به کیفیت نیروی کار به سن فعالیت رسیده از جنبة اقتصادی کار کودکان کاسته شده و به جنبة آموزشی و تربیتی آن افزوده شده است. تئودور شولتز، اولین نظریه‏پرداز سرمایة انسانی معتقد به دو بعد از سرمایه‏گذاری انسا...

[ 5 ] - تحلیل آثار اجتماعی‌اقتصادی صنعت پتروشیمی قائد بصیر بر نواحی روستایی (مورد مطالعه: روستاهای امامزاده ابراهیم و سعیدآباد از توابع شهرستان گلپایگان)

صنعتی شدن روستا به عنوان اهرمی پویا برای توسعه روستایی معرفی شده است و توزیع درآمد، متنوع ساختن اقتصاد روستایی و کاهش نابرابری‌های اجتماعی‌اقتصادی، از اهداف اولیه آن محسوب می‌شود. اغلب پژوهش‌ها درباره آثار صنعتی‌شدن مناطق روستایی دو ویژگی عمده دارند: اول کمی‌گرا هستند، دوم بیشتر آثار اقتصادی (اشتغال و درآمد) را بررسی کرده‌اند. در حالی که علاوه بر ارزیابی آثار اقتصادی صنعت در روستا، باید تأثیرات...

[ 6 ] - بررسی رابطه میان مفاهیم سبک زندگی و هویت مذهبی در شهر و روستا (مورد مطالعه: جوانان 30-18 ساله شهر بوکان و سه روستا (سلامت، کوره‌کانی و گلولان سفلی))

یکی از ویژگی­های دوران جدید این است که برخلاف گذشته حق تعیین و انتخاب هویت افراد به خود آن­ها واگذار شده است. آنان نیز تلاش می­کنند تا از طریق رفتارهای مصرفی و آنچه سبک زندگی نامیده می­شود هویت ویژه­ی خود را به نمایش بگذارند. در پژوهش کنونی با استفاده از چارچوب نظری متفکرانی چون گیدنز و زیمل رابطه­ی میان مفاهیم سبک زندگی (الگوی تغذیه، مدیریت بدن، الگوی خرید پوشاک و اوقات فراغت) و هویت مذهبی جوا...

[ 7 ] - نقش کارآفرینی اجتماعی در توسعۀ محلی

کارآفرینی اجتماعی به فرایندی اشاره دارد که طی آن کارآفرینان به ساخت یا تغییر نهادها در سطح اجتماع محلی می­پردازند و با بیان راهکارهایی مفید، برای کاهش مسائل اجتماعی چون فقر، بی‌سوادی، تخریب‌های زیست‌محیطی و غیره اقدام می‌کنند. کارآفرینی اجتماعی با ساماندهی مجدد سرمایه‌ها و دارایی‌های انسانی و اقتصادی به نیازهای اجتماعی جوامع پاسخ می‌دهد و به ‌منزلۀ پذیرش مسئولیت اجتماعی ناشی از توسعۀ سریع جوامع...

[ 8 ] - تحلیلی بر وضعیت تبلیغات در سومین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر تهران

این تحقیق با مطالعه انواع اقلام و مواد تبلیغی کاندیداها در سومین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر تهران، سعی دارد برخی از محورها و نکات تبلیغی و انتخاباتی این دوره را تحلیل کند. موضوعاتی که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته اند عبارتند از: چگونگی تبلیغ در بین کاندیداها از نظر انفرادی و یا جمعی بودن، ذکر گروه یا گروه‏های حامی در تبلیغات، وضعیت پوشش، آرایش و چهره در عکس‏های انتخاباتی افراد و یا گ...

[ 9 ] - تعاونی‌های زنان روستایی، پتانسیلی برای کارآفرینی اجتماعی (مطالعۀ موردی: تعاونی زنان روستایی مهر آفرین ارم- شهرستان پاکدشت)

امروزه کارآفرینی اجتماعی در بخش‌های عمومی، خصوصی و اجتماعی و در قالب اشکال متفاوت سازمانی (انتفاعی، غیرانتفاعی یا ترکیبی، خیریه‌ها، تعاونی‌ها، شرکت‌های سهامی، بنگاه‌های تجاری، اتحادیه‌ها) به تولید و خلق ارزش اجتماعی می‌پردازد. گسترش فعالیت تعاونی‌ها و عضوگیری آن‌ها از میان زنان این سؤال را ایجاد می‌کند که آیا تعاونی‌های زنان روستایی می‌توانند پتانسیلی برای شکل‌گیری کارآفرینی اجتماعی باشند؟ برای...

[ 10 ] - درک معنایی سازه‌های مؤثر بر تغییرات کیفیت زندگی در میان ساکنان منطقۀ اورامان لهون

مقالۀ حاضر از منظر رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی، درک معنایی سازه‌های مؤثر بر تغییرات کیفیت زندگی را در میان ساکنان منطقۀ اورامان لهون تحلیل می­کند. محدودۀ مورد مطالعه، منطقۀ اورامان لهون در استان کرمانشاه است. مطالعه به‌صورت کیفی انجام گرفت و برای تولید داده، روش‌های مشاهدۀ آزاد، مشاهدۀ مشارکتی، مصاحبۀ عمیق و بحث گروهی به­کار گرفته شد. برای تحلیل داده‌ها، شیوۀ تحلیل محتوای تفسیری به‌شکل عام استفاد...

[ 11 ] - سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی ـ اجتماعی در کلان‌شهر تهران

طرح مسأله: سؤال محوری این مقاله این است که آیا بین سرمایه اجتماعی و عناصر تشکیل‌دهنده آن در سطح تحلیل مناطق و میزان توسعه‌یافتگی مناطق، در شهر تهران رابطه‌ای وجود دارد یا خیر؟ روش تحقیق: در این پیمایش، جامعه آماری، جمعیت شانزده سال به بالای مناطق تهران است که با نمونه‌گیری خوشه‌ای متناسب با حجم 1759 نفر در سطح مناطق بیست و دوگانه شهر تهران انتخاب گردیده‌اند. یافته‌ها: در بخش یافته‌ها نمره سرمای...

[ 12 ] - نقش کتابخانه‌های عمومی در افزایش سرمایه اجتماعی: مطالعه موردی شهر تهران

Purpose: The purpose of this research is to study the role of public libraries in increasing social assets and the essential components for creation and development of those assets. Method: In this research, a qualitative approach and an underlying theory method have been used. Of all the public libraries in Tehran, four of the best ranks were selected. By a theoretical sampling method, select...

[ 13 ] - مقایسه جهت‌گیری‌های کارآفرینی اجتماعی و خیریه‌ای بر جنبه‌های مختلف فقر در نهادهای حمایتی شهر مشهد

پژوهش حاضر به‌منظور مقایسه تأثیر جهت‌گیری کارآفرینی اجتماعی با جهت‌گیری خیریه‌ای بر جنبه‌های مختلف فقر شامل فقر درآمدی، طرد اجتماعی، فقر قابلیتی، آسیب‌پذیری و فقر بین‌نسلی انجام شده است. در این پژوهش خدمات‌گیرندگان مؤسسه‌های کارآفرین اجتماعی با مددجویان مؤسسه‌های خیریه مقایسه شدند. داده‌ها از طریق پرسشنامه‌ای که حاوی 91 سؤال بود، گردآوری شد. برای سنجش ابعاد مختلف فقر از «پرسشنامه استاندارده...

[ 14 ] - سیاست‌های تجارت مرزی و نقش آن در زندگی تحصیلی جوانان مرزنشین

پژوهش پیش‌رو، با رویکرد نظریۀ مبنایی، به مطالعۀ کیفی نقش سیاست‌های تجارت مرزی بر زندگی تحصیلی جوانان مرزنشین پرداخته است. به‌مقتضای رویکرد پژوهش، با استفاده از تکنیک‌های مصاحبۀ گروهی و فردی نیمه‌ساختاریافته، مشاهده و اسناد، اطلاعات تحقیق جمع‌آوری شده و با استفاده از روش نظریۀ مبنایی به فرایندها، تعاملات و پیامدهای واقعیت‌های تحصیلی و هژمونی بازار پرداخته شده است. با رو...