چکیده القاب خطاب از زمره عناصر باارزش مورد استفاده حامعه شناسان زبان محسوب می شود از آن جهت که عناصری هستند که برای شروع روابط اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرند. تحلیل مقابله ای القاب خطاب در دو زبان متفاوت از این حیـث که در فرهنگ های متفاوت القاب خطاب متفاوتی به کار می روند دارای اهمیت بسیاری هستند.این پژوهش به منظور بررسی تفاوتها و شباهت های موجود در القاب خطاب هم از نظر نقش و کاربرد و هم ...

چکیده در تقسیم بندی شعر از لحاظ محتوا و عوامل درونی، با چهار گونة حماسی، غنایی، تعلیمی و نمایشی رو به رو هستیم. این تقسیم بندی بدین معنی نیست که یک اثر ادبی به طور کامل به یک گونة خاصّ تعلّق دارد زیرا در آثار ادبی، گونه های شعر با یکدیگر تداخل دارند. به دیگر سخن یک اثر غنایی می تواند دارای بخش های حماسی باشد و در یک اثر حماسی می توان نشانه هایی از شعر تعلیمی یا غنایی دید. حماسه هیچ گاه از جنبه ها...

با توجّه به حدیث معروف ثقلین، احترام و پیروی از خط و منش ائمّه از اهمّیّت خاصّی برخوردار است و به تبع آن، فرزندانی که از نسل آنان پدید آمده­اند، همواره در نزد مردم مورد توجّه بوده­اند. اینکه واژه­های عَلَوی، شریف، میر، سیّد و سادات در طول تاریخ اسلام و در اَدوار مختلف به صورت اصطلاح برای فرزندان رسول­الله و اَئمّۀ هُدی در متون گوناگون به­کار می­رود، حکایت از این امر دارد. شعرا و نویسندگان ادب فارسی نیز به ن...

چکیده ادبیات عربی در آثار استاد مرتضی مطهری (ره) سمانه موسی پور شیرجو پشت ادبیات عربی یکی از مهم ترین حلقه های سلسله ی ادبیات ملل و گوهر ممتاز مدنیّت و فرهنگ مشرق زمین و دنیای اسلام است. زبان عربی مقدمه ی فهم متون دینی و قرآن کریم را فراهم می آورد. شهید مطهری(ره) در میان اندیشمندان معاصر، با توجه به نقش و جایگاه ادبیات عربی در دین پژوهی، آثار ادیبان بسیاری را مطالعه کرده و بر زندگی و روش ت...

در مقالة حاضر، با کی نگرش تطبیقی، زمینه های تاریخی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی در روند شک لگیری شعر حماسی  آ یینی عاشورایی با زبان ادبی ویژه و مستقل آن، تبیین می شود و انعکاس ارزشهای آیینی )دینی( عاشورا همچون استمرار غدیر و ولایت، تولی و تبرّی، ظل مستیزی، عدالت محوری، جهاد و شهادت و تبلیغ و ترویج آرما نهای انسانی و اسلامی و اندیشه های انقلابی تشیع در گسترة ادب عربی و فارسی با ارائة نمونه های ...

زبان و ادب رسمی ایران با زبان فارسی دری، در دو رشته شعر و نثر وجود داشته است. این ادبیّات، دو قشر یا طبقه عمده اجتماعی، یعنی باسوادان و عوام را همواره پوشش داده است. افزون بر ادبیّات رسمی که به مخاطبان باسواد اختصاص داشت، ادبیّات عامیانه نیز درحوزه شعر و نثر، مردم عادّی و کوچه و بازار را مخاطب خویش قرارداده بود. به جهت عدم سواد و کتابت در میان مخاطبان ادبیّات عامیانه، متأسّفانه این آثار کمتر به صورت ...

کنایه یکی از مهم ترین و زیباترین مباحث علم بیان است که در افواه و نوشته های ادبی جمیع ملل، کاربرد بیشتری از مجاز و استعاره دارد؛ به همین منظور، علمای علم بلاغت در تعریف و تبیین اقسام آن در طول قرون متمادی - با وجود اختلاف نظرهایی که دارند - تلاش های برجسته ای کرده و آثار ماندگاری از خود به جا گذاشته اند. در این مقاله سعی بر آن است که مبدأ تاریخی کنایه از دو منظر لغوی و اصطلاحی در ادب فارسی و عر...

شکل¬گیری دولت صفویه دوره جدیدی در تاریخ ایران را آغاز کرد؛ به طوری که این دولت و بنیان گذاران آن در عرصه¬هایی کاملاً متفاوت از دولت¬های پیشین بودند و در مواردی نیز با آنان شباهت داشتند. لذا همین ویژگی¬ها سبب می¬شود تا برای فهم تحول¬های جامعه ایرانی از قرن دهم هجری به بعد، شناخت ایران عصر صفوی اهمیت پیدا کند. از آنجایی که کاشان در ناحیه مرکزی ایران یکی از شهرهای مهم به حساب می¬آمد در دوره صفویه، ...

دعا و نیایش یکی از بنیادی ترین و مهمترین مشخصه های هر دینی است، و بخش وسیعی از ادبیات هر دینی به دعا و مناجات اختصاص یافته است. دعا و مناجات آیینه ای است که در آن احوال و احساسات و تجارب دینی و عرفانی مجال نمود و بروز می یابند. دعا و نیایش در ادب فارسی جایگاه ویژه ای دارد و در ادبیات کهن و امروز، کمتر اثری را می توان یافت که در آن شاعر و نویسنده به مدح و ستایش خداوند نپرداخته و ضمن آن نیایش-های...

یکی از نمونه‏های شاخص حماسۀ دینی در ادب پارسی، مثنوی خاوران‏نامه، اثر ابن‏حسام خوسفی است که در قرن نهم و در‏شرح جنگ‏های سپاه اسلام به فرماندهی حضرت علی (ع) در سرزمین‏های خاوران به رشتۀ نظم کشیده شده است. در این پژوهش، نخست دربارۀ حماسه1، حماسۀ دینی و علل پیدایش و نمونه‏های آن و نیز احوال و آثار ابن‏حسام خوسفی سخن گفته‏ایم و پس‏از معرّفی مختصر خاوران‏نامه، جنبه‏های حماسی و دیگر نکات قابل توجّه، مع...