ادبیات فلسطین به ویژه بعد از سال (1967) و ادبیات پایداری ایران در دوره ی هشت-ساله ی جنگ تحمیلی(1988-1980)، دو نمونه ی بارز از ادبیات مقاومت در حوزه ی ادبیات عربی و فارسی دوره ی معاصر به شمار می روند وداستان «دا» و «الصبار» از برجسته ترین نمونه های داسـتانی آن هستند که علاوه بر ترسیـم اشغال سرزمین، عکس العمل مردم را نسبت به آن مجسـم می نمایند. از این رو شخصیت و شیوه ی شخصیت پردازی و نقش گفت وگ...

شیوه روایتی رمان «اللصّ والکلاب» اثر نجیب محفوظ، به گونه‌ای است که می‌توان آن را با الگوی ساختاری کلود برمون، زبان‌شناس و روایت‌شناس ساختارگرای فرانسوی ارزیابی نمود. برمون پیشنهاد کرد به جای آن که کارکرد در معنای مورد نظر پراپ را به عنوان کوچک‌ترین واحد روایت در نظر بگیریم، توالی منطقی چند کارکرد را به عنوان واحد اساسی مدّ نظر قرار دهیم؛ به این ترتیب، امکان ارزیابی داستان‌هایی را که در الگوهای سا...

در این جستار نگارندگان با واکاوی و مقایسه‌ی تحلیلی تطبیقی رمان مخوف دراکولا اثر برام استوکر و اسطوره‌ی کهن ضحاک، به این دریافت رسیده‌اند که دو اثر یاد شده علی‌رغم روساخت ناهمگونشان، در بسیاری از موارد همگون‌اند و شاخصه‌های بنیادین اسطوره‌ی ضحاک، در رمان معاصر دراکولا به شکلی برجسته تبلور یافته است؛ چنانکه در هر دو اثر ضد قهرمانان(دراکولا و ضحاک)، زشت‌چهر ودیوصفت هستند، در هر دو، ضد قهرمان پس از...

نقد کهن‌الگویی از نظریه‌های مدرن نقد ادبی و مبتنی بر نقد روان‌شناختی است که براساس آرای یونگ بنا شده است. در این نوع نقد، ضمن مطالعه و بررسی کهن‌الگوهای یک اثر، چگونگی جذب آن‌ها توسط ذهن خالق اثر نشان داده می‌شود. برپایۀ این مطالعات، سفر قهرمانی برای رسیدن به کمال فردیّت با تکیه بر حضور کهن‌الگوها در زندگی هر فرد میسر است. هدف پژوهشگر، بررسی رمان ملکوت نوشتۀ بهرام صادقی از منظر نقد کهن‌الگویی با...

بر اساس سه رمان معاصر‘ «مسافرت به اعماق شب» ‘ از لویی فردینان سلین‘ «مرد نامرئی» از رالف والدو الیسون و «طبل حلبی»‘ از گونتر گراس ‘ این مقاله به تحلیل ویژگی هایی که اغلب اوقات به نوع ادبی نسبت داده شده به قصه‘ یعنی پیکارسک سنتی‘ می پردازد تا وفور موضوعات پیکارسکی را در آثار بررسی شده نشان دهد. اگر توسعه و بسط بیش از بیش پیچیدة رمان اروپایی معاصرآن را از قصه پیکارسکی دور کرده است‘ معذالک تحول هو...

رمان ناتور دشت (1951)، اثر برجسته جی دی سلینجر، به دلیل زیر سوال بردن و کوچک شمردن هنجارهای اجتماعی و ارزش های فرهنگی درون مایه ای انتقادی دارد. هولدن کالفیلد، قهرمان نابالغ و بی تجربه آن، به ظاهر با پیروی نکردن از اصول اخلاقی و قیود رفتاری که تمکین به آنها تضمین کننده سلامت فکریست به طغیان علیه نظام های ایدئولوژیک جامعه امریکای پس از جنگ جهانی دوم (1939-1945) می پردازد. زبان به اصطلاح موهن و ک...

رمان‘ از بدو پیدایش تا به امروز‘ اسطوره زدایی را به نحوی مداوم و مستمر تجربه کرده است . این تجربه که همواره با تخریب و در هم شکستن هنجارهای نوع ادبی رمان نیز همراه بوده است ‘ در حقیقت بازتابی است از بحرانی که جهان قهرمان داستان را فراگرفته است. با این وصف‘ به موازات هر کنشی مبنی بر اسطوره زدایی‘ کنش متقابل دیگری نیز شکل می گیرد که اساسش بر احیای اسطوره استوار است . این فرایند کم و بیش همیشه با ...

ادبیات عرب در دوران معاصر، رمان را به عنوان نوع جدیدی از انواع ادبی را به خود دیده که همگام با شعر و حتی فعالتر از شعر، به صورت زیبا و هنرمندانه به تعبیری همه جانبه در مورد هستی و انسان می پردازد. «نجیب محفوظ» نویسنده و ادیب مصری (متولد 1911) از کسانی می-باشد که در رشد و شکوفایی این فن نقش بسزایی داشته است. دوران نویسندگی نجیب محفوظ به سه مرحله ی تاریخی، اجتماعی و فلسفی تقسیم شده؛ که در هر سه م...

این رساله به موضوع "بحران هویت" در رمان "آبی ترین چشم" اثر خانم "تونی ماریسون"، بر اساس نظریات باختینی می پردازد. درابتدا موضوع "آیین گفتگویی" و نوع خاصی از شخصیت معروف به "قهرمانگی باختینی" را مورد بررسی قرار می دهد که خود به سه نوع قهرمان: قهرمان کارناوالی، قهرمان کرونوتوپیک، وقهرمان آرکیتک تانیک تقسیم می شود. هر قهرمان ویژگیهای مربوط به خود را داراست. سپس به سبک و ویژگیهای گفتگویی که خانم ...

رمان مادام بواری اثر گوستاو فلوبر در قرن نوزدهم میلادی و پرنسس دو کلو نوشته¬ی مادام دو لافایت در قرن هفدهم میلادی زندگی دو زن متاهل را به نمایش می گذارند که در زندگی شان با عشقی ممنوعه مواجه می شوند و هریک به نسبت افکار و روحیات شخصی با این موقعیت برخورد می کنند. قهرمان زن داستان فلوبر بدون توجه به شرایط خانوادگی¬اش وخوشحال از اینکه رویاهای نوجوانی¬اش به حقیقت پیوسته¬ است از چنین عشقی استقبال م...