مینوی خرد یکی از مهم‌ترین اندرزنامه‌های دورة فارسی میانه و ادبیات پهلوی و از متون به‌دینان است. این اثر کم‌حجم، سرشار از پند و اندرزهای زیبا و خردمدارانة دینی و تجربی در زمینه‌های گوناگون است. شاهنامه اثر بزرگ فردوسی، چکیده و میراث‌دار فرهنگ ایران باستان و پیش از اسلام و نیز نگهدارندة این فرهنگ از خطر نابودی است. مسئلة پژوهش این است که آیا پند و اندرزهای مینوی خرد بر شاهنامه تأثیر گذاشته‌ و آیا...

مهر به عنوان سندی معتبر و گویا، در علم باستان شناسی همواره موجب توجه اهل تحقیق بوده است و نظر پژوهشگران را به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر به صورت موردی بر روی مهر های سامان دهی شده ی بخش مهر و سکه موزه ی ملی ایران مربوط به مهر های اواخر هزاره دوم و هزاره اول پیش از میلاد در شمال ایران در محدوده استان گیلان (مارلیک، کلورز، تالش و رشی)که طی کاوش های باستان شناسی که در چند دهه اخیر صورت پذیرفته ب...

اسب این حیوان باشکوه و نجیب، گذشته ای بس شگفت آور دارد. این جاندار در ابتدا شکار، و خورده می شد، سپس انسان او را اهلی کرد و به خدمت خود در آورد و بر پشت او به جهانگشایی پرداخت و گیتی را در نوردید و سرانجام در اوج ترقی و شکوه خود بود که اسب، مرکب ایزدان گردید و در فراخنای آسمانها به پرواز در آمد؛ فراگشتی پرشکوه که حتی امروزه نیز ردپای پر رنگی در زندگی و تمدن انسانی دارد. بررسی این تحول شگفت انگی...

جستار حاضر بر آن است تا ضمن توضیح مختصر جنبش های دینی اولیه در ایران بعد از اسلام، به بیان آن بخش از اندیشه های موجود در این نهضت ها بپردازد که می توان آنها را انعکاسی از افکار ایرانیان باستان محسوب داشت.

پیشگویی و اینده نگری همواره یکی از دغدغه های بشر در طول تاریخ بوده است. انسانها سعی در دانستن آن از طرق مختلف داشته اند، و همین تلاش منجر به تبدیل پیشگویی به جزیی از فرهنگ او شد. در این رساله پیشگویی در یارده فصل بین ایران و هند باستان مورد بررسی قرار گرفته است. فصل اول شامل مقدمه است. فصل دوم در بردارنده پیشگویی های دوران باستان است. فصل سوم شامل پیشگویی های دوران میانه ایران است و فصل چهارم پ...

اسطوره‌ها دارای حقایقی هستند که در پشت بزرگ‌نمایی‌ها و غلو آنها پنهان شده است. آنها با روایت چگونگی پیدایش، دانسته‌ها و... با نقل و نمایش، افراد را برای زندگی آماده کرده، جامعه‌پذیر نموده، ثبات و  نظم اجتماعی و سیاسی را فراهم کرده، برای فرد و جامعه هویت ساخته و بسیاری کارکردهای این‌گونه دیگر دارند. سرزمین‌ها و اقوام کهن که در طول تاریخ تداوم یافته‌اند، دارای اسطوره‌هایی هستند که هویت آنها را در...

هدف از این پژوهش شناخت خدایان و نمادهای مقدس مربوط به آنها در چهار تمدن شرق باستان ، (ایران هند، مصر و بین النهرین ) می باشد. صحبت در مورد اعتقادات اقوام گوناگون، هم وجوه اشتراک عقیدتی آنها را که زاییده سرشت و ذاتی مشترک است، آشکار می سازد و هم تفاوتهای آنان را که ناشی از تفاوت های مکانی و فرهنگی است نشان می دهد. با آگاهی از پیشینه چهار تمدن شرق باستان در این پژوهش تلاش می کنیم تا از طریق بررس...

پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر فرهنگ ایران باستان در فلسفه اشراق سهروردی انجام شده است.فرضیه اصلی پژوهش تعیین می کند که اندیشه بنیادی حکمت اشراق این است که هست حقیقی است و بنیاد هستی یعنی خدا، ذات روشنایی یا نورالانوار است و همه مراتب هستی پرتوهای آن می باشد و با اینکه معیار شناخت حقایق،برهانی است ولی تکیه بر استدلال و مبانی منطقی را کافی نمی داند و علم تجربی اتصالی شهودی را لازم می داتد تا ان...

زرتشتیان همواره با جشن هایی، نیایش و شکرگزاری می کرده اند که امروزه برخی از آنها به عنوان جشن های ملی، نماد و سنبلی از یکتاپرستی و تمدن کهن ایرانی است. جدا کردن دین از بسیاری جنبه های زندگی ایرانیان باستان دشوار و چه بسا غیرممکن است و آگاهی های امروز ما از فرهنگ و تمدن ایران باستان به شدت با دین و آیین در هم تنیده شده است. ایرانیان باستان، شادی را موهبتی الهی دانسته و در مراسم مذهبی برای سپاس ا...

هدف این مقاله نشان دادن تأثیر حکمت های خسروانی و اندیشه های ایرانشهری در ادب عربی است. با آنکه این سخن جدید نمی نماید، موضوع از زاویه جدیدی مطالعه شده که تا به حال به آن پرداخته نشده است. این مقاله مدعی است علاوه بر حضور گسترده حکمت های ایرانی در ادب عربی، بخش اعظم بیش از هزار مثل مُوَلََّدی (غیر عربی) که در منابع عربی وجود دارد، ایرانی است. لذا پس از ترسیم زمینه های تاریخی برای انتقال این اندرزها ب...