این پژوهش کوششی است صورت­گرایانه که در آن دو هدف اصلی دنبال شده است؛ نخست پاسخ دادن به این پرسش که ماهیت فرایند آشنایی­زدایی چیست و آشنایی­زدایی وزنی چگونه روی می­دهد. دوم نشان دادن اینکه در شعر ناصرخسرو ویژگی عروضی ای هست که می­توان آن را نمونه برجسته ای از آشنایی­زدایی وزنی به شمار آورد. به این منظور هفت وزن نامأنوس در دیوان وی یافته شد که به دلیل تفاوت ساختاری به دو دسته یک و شش تایی بخش شدن...

تشخّصِ زبانِ قصایدِ ناصرخسرو در گرو چه عواملی است؟ اصلی­ترین کوشش این پژوهش پاسخ­دادن به این پرسش است. ازآنجاکه پرداختن به تمام مشخّصاتِ زبانِ قصاید او، در یک مقاله نمی­گنجد، اینجا تلاش شده است مختصّات زبان او عمدتاً در سطح نحو زبان بررسی شود؛ یعنی ساختار گروه­های نحوی و جمله­ها، اگرچه از توجّهی گذرا به سطح آوایی کلام او نیز غفلت نشده­ است. این بررسی وقتی کاملاً میسّر می­شود که با مقایسة عناصر نحوی زبان او...

ساختار ساختارها در دیوان ناصرخسرو بر وجه غالب «خردگرایی» استوار است و تمام مایگان‌ها و ساختارهای کوچک و بزرگ در اشعار ناصرخسرو حول آن سامانمند می‌شوند یا از طریق تقابل با یکدیگر آن را تقویت می‌کنند و کارکرد اثبات مدّعای شاعر حول محور یقین (و نه حدس و ظن) می‌گردد. ساختار اندیشه‌ای دیوان ناصرخسرو (در ساحت سیاسی، مذهبی و ...) بر مبنای تقابل و تضاد با دستگاه حاکمۀ خلفای عباسی و سلجوقیان بنا نهاده شد...

این پایان نامه شامل بررسی جنبه های معنوی صناعات ادبی در دیوان ناصرخسرو است. هدف از این پژوهش، پرداختن به گوشه ای از وجوه زیباشناختی اشعار ناصرخسرو است که در پرتو شخصیّت سیاسی و مذهبی اش، بدان توجه نشده است. در این پایان نامه، ابتدا مقدّمه ای کوتاه درباره ناصرخسرو آمده؛ که شامل بررسی شخصیت او و تلقی اش از هنر شاعری و جایگاه وی در ادبیات فارسی است. سپس به بررسی آرایه های به کاررفته در دیوان او پرد...

چکیده نوستالژی (غم غربت) یکی از اصطلاحات روان شناسی است که وارد حیطه ی ادبیات شده است و ارتباط قوی با حافظه و خاطره دارد. اندوه ناشی از علاقه به سرزمینی خاص که انسان آرزوی رسیدن به آن را دارد؛ اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی و حوادثی که در زندگی شاعر بوجود می آید می تواند در ایجاد نوستالژی موثّر باشد. بعضی از شاعران، در آثار خود به نحوی غم غربت و دلتنگی های حاصل از آن را در اشعار خود بیان کرده ...

دیوان اشعار ناصرخسرو از جمله آثاری است که همه ی ابعاد آن به تمامی پژوهش نگردیده است ؛ از جمله موضوعهایی که مورد بررسی قرار نگرفته یا بگونه ای محدود وگذرا مطرح شده است ، موضوع « مضامین اخلاقی در دیوان ناصرخسرو » است ، بنابراین هدف این تحقیق ارائه تصویری جامع از مضامین اخلاقی دیوان ناصر خسرو است . به عنوان درآمدی بر مباحث تحقیق ابتدا در فصل اول به اختصار در خصوص مبانی علم اخلاق و مفاهیم کلی آن و ...

«متنبّی» و «ناصرخسرو»، از چهره های شاخص شعر حکمت در ادب عربی و فارسی به شمار می آیند، که سروده های حکمی ایشان در میان دیگر شاعران از فراوانی و شهرت بیشتری برخوردار است. یافته ی اصلی این پژوهش در این است که تجربه های شعری، آشنایی با حکمت «ایرانی» و «یونانی»، بهره گیری از فرهنگ و آموزه های دینی، از منابع حکمت، در شعر این دو شاعر، به ویژه در شعر «متنبّی»، است. «ناصرخسرو» به عنوان شاعری فرهیخته که نس...

این پژوهش در راستای چند هدف تدوین شده و مزیـّت انجام آن ایجاد علاقه در خوانندگان به آثار ادبیّات فارسی و دریافت تأثیر آن ها از نهج البلاغه و کلام امام علی ( ع ) است : 1-ابتدا نگاهی مختصر به زندگی و احوال مولای متّقیان امیرالمومنین علی ( ع ) شده ، اگرچه زبان از بیان کمالات آن حضرت قاصر است و قلم تاب تحمّل فضایلش را ندارد و از طرفی پرداختن به شرح احوال آن حضرت توسط نویسنده ای ناآشنا به تمام جزئیا...

بنا به عقیده‏ی فرمالیست‏ها شعر به‏واسطه‏ی انحراف از قوانین حاکم بر زبان معمول ایجاد می‏شود و با بررسی درجه‏ی این انحراف، می‏توان سبک خاص یک شاعر را در مقایسه با سایرین و یا یک دوره‏ی خاص مشخص کرد. هنجارگریزی شیوه‏ای است که بر مبنای آن می‏توان سبک آثار ادبی را از روساختی‏ترین اجزا تا مولفه‏های معنایی آن، بررسی و معیّن کرد. در این پایان‏نامه، قصاید ناصرخسرو (394-481 ه‏ .ق.) با اشعار سه تن از هم‏عص...

از میان تمامی زبان شناسانی که نظریه هایی دربارﮤ نقش های زبان ارائه کرده اند، به نظر می رسد که طرح ارتباطی یاکوبسن (1896- 1982) از دقت و شمول بیش تری برخوردار باشد. طبق نظرﯾﮥ ارتباطی یاکوبسن، هر ارتباط زبانی متشکل از شش عنصر است و یک پیام در اثر جهت گیری به سمت هرکدام از آن عناصر، دارای یک نقش غالب می شود. یکی از این نقش های شش گاﻧﮥ زبان، «نقش ترغیبی» است که در اثر تمرکز پیام بر مخاطب ایجاد می ش...