چکیده براساس آیه ی 97 آل عمران، افرادی که توانایی و قدرت بر انجام حج را دارند، مکلف به انجام مناسک حج اند. قرآن کریم ، قدرت و توانایی بر انجام حج را « استطاعت » می نامد. فقها استطاعت را، علاوه بر وجود مال کافی برای تهیه ی اسباب و وسایل مورد نیاز انجام حج، مطابق با شأنش؛ قدرت و توانایی بدنی لازم جهت انجام اعمال و مناسک آن تا پایان ، تفسیر نموده اند. ازنظرفقها، شخصی مکلف به حج است که، با وجو...

عرفان و سیاست در مناسک حج در پیوندی جدا ناپذیر، دارای نقش و جایگاه ارزشی هستنددر هر کدام از مناسک حج، عرفان و سیاست به صورت خودسازی (عرفان) و جامعه سازی (سیاست اسلامی) نمود خود را نشان می دهد. مناسک حج بازنمود اسراری است که ساختار های اصلی سیاست اسلامی را تشکیل می دهد تلاقی عرفان و سیاست درمناسک حج، نمود عینی تمدن اسلامی را در ساختار الهی خود نشان می دهد.

در ادیان گوناگون، اعتقادات و شیوه های دستیابی به آن ها به اشکال متنوعی ابراز می شود که منجر به کثرت گرایی دینی می گردد. کثرت گرایی دینی در دوران معاصر در قالب معنویت جویی های جدید بروز کرده است. این موضوع از جهت پیوند ناگسستنی با حیات اجتماعی نظر جامعه شناسان را به خود معطوف ساخته است. در ایران نیز که موقعیت و جایگاه دین علاوه بر انسجام بخشی و انضباط آفرینی دارای پیامدهای سیاسی و امنیتی است، ظه...

خراسان عصر مشروطه، یکی از ایالت هایی بود که اوضاع اجتماعی، فرهنگی و اخبار تحولات آن در شماره های مختلف مجله ی ملانصرالدین (1285ـ1310ش.) در قالب های مختلفی چون مقاله، سرمقاله، خبر و کاریکاتور بازتاب می یافت. یکی از مهمترین بخش های مجله ی ملانصرالدین که داده های در خور اعتنایی برای مطالعه ی تاریخ اجتماعی و فرهنگی خراسان در دوره ی مشروطه دارد سفرنامه ای است با نام "سفرنامه ی خرمگس بیک" که در ده شم...

چکیده حج، از میان فرایض دین،  دارای جایگاهی ویژه و فلسفه و احکام خاصی است وعملی است که عالمان و محققان در مورد ابعاد و مسائل مختلف آن بسیار سخن گفته‌اند. در این پژوهش به ابعاد مختلف حج، از جمله مناسک، احکام، فلسفه و ضرورت، حج و اخلاق، حج و عرفان  و  دیدگاه تربیتی حج  از نظر عالم و عارف نامی ملامهدی نراقی می‌پردازد.  نراقی حج را با عظمت‌ترین ارکان دین و مهم‌ترین عامل...

حجّ، در دوران جاهلیّت، به شکل میراث تحریف شده ای از آیین حنیف حضرت ابراهیم(ع)، در بین اعراب جاهلی سابقه ی طولانی داشته و جدای از بعد عبادی آن، کارکردهایی در زمینه ی امنیت اجتماعی و رونق اقتصادی نیز برای قوم عرب در بر داشته است. از اینرو اعراب جاهلی، مراسم حج را در ماهها و روزهای معیّنی از سال با اعمال و مناسک خاصّی، بجامی آوردند. با درخشش خورشید اسلام از شهر مکه- خاستگاه حج ابراهیمی- ضمن امضای اصل ...

چکیده: موضوع این تحقیق بررسی رقص های کلاسیک هندی از منظر دینی و نمادین می باشد. کشف ریشه های دینی این رقص ها، که تعدادشان 7 عدد است؛ مطالعه شباهت ها و تفاوت ها؛ توصیف اجزاء هنری اعم از ادبیات، موسیقی، لباس و...؛ و کشف معنای نمادین حرکات بدن؛ بررسی ویژگی ها و اصول رقص در متون کهن و مرجع، و یافتن ریشه های مشترک رقص های هفتگانه، از اهدافی است که این پژوهش به آن پرداخته است. لازم به ذکر است، تاکن...

در دوره ی صفوی برخلاف ادوار گذشته مانند دوره ی تیموری بحث سازشناسی در رسالات موسیقی وجود ندارد و مؤلفان فقط به ذکر نام سازها در رسالات اکتفا کرده ا ند. بنابراین برای جستجو در این مقوله باید از منابع ارزشمند دیگر تاریخی بهره گرفت. به دلیل رفت وآمد بی شمار سیاحان، در این دوره تعداد بسیاری سفرنامه نوشته شده است که دربردارنده ی اطلاعات ارزشمندی از تاریخ و فرهنگ ایران هستند. در بین سفرنامه نویسان، ت...

سفر و سیر و سیاحت از زمان های گذشته یکی از مهم ترین تمایلات بشر بوده است. غالب افرادی که اقدام به سفر می کرده اند گاه دست به نوشتن سفرنامه زده اند و همین سفرنامه ها منبع مفیدی برای پژوهشگران و محققان است. به ویژه اگر سفرنامه ها توسط سیاحانی از کشورهای دیگر باشند، معمولاً بدون غرض و نیت سوئی هستند و نوشته های آنان منبعی مطمئن برای پژوهشگران در زمینه های تاریخی، مردم شناسی و اجتماعی می باشد. این...

در این مقاله عناصر هویت بخش شهری استان تهران در سفرنامه ها مورد مطالعه قرار می گیرد و محوریت بر نمادهای شهرسازی و معماری خواهد بود. از سویی، بازنمایی نمادین شهر اهمیت زیادی در هویت بخشی شهر دارد و از سوی دیگر، استان ها و شهرهای خاص مثل استان تهران و شهر تهران جایگاه نمادینی برای هویت کشور و انعکاس ایران معاصر داشته و در نقطه ای نزدیک تر به ایران امروز قرار دارد. با این نگاه بازنمایی ایران در سف...