ادب پایداری معمولاً به آثار ادبی‌ای اطلاق می‌شود که تحت تأثیر شرایطی چون اختناق و استبداد داخلی، نبود آزادی‌های فردی و اجتماعی، قانون‌گریزی و قانون‌ستیزی و مبارزه با بیداد داخلی یا تجاوز بیرونی پدید می‌آید. ملّت ایران و مصر از کهن‌ترین اعصار، تا عصر مشروطۀ ایران و عصر نهضت معاصر عربی، به سبب پیشینۀ درخشان پایداری در برابر ستم داخلی، تهاجم خارجی و هجمه‌های فرهنگی، دارای آثاری زرّین در ادب پایداری ا...

هذه الدراسة التی وقعت بین أیدی القاریء الکریم دراسة علی عینیة أبی ذؤیب الهذلی. و الدارسانیهتمان علی تقدیم نبذة محقّقة من حیاة الشاعر، و علی ضبط الأبیات، و إعراب الکلمات، و اقتناء الأصحفی الترتیب و الحرکات. و یبینان مناسبة القصیدة و یحلّلان المضمون و الأسلوب لکی تبرز مکانة هذهالقصیدة الخالدة الشهیرة بین عیون المراثی و أغرّ القصائد.هذا المقال الذی یکون نقداً تحلیلیاً یدرس الجانب المعنوی و اللفظی فی ال...

  دراسة فی علاقات إیران والهند فی العصر الصفوی وانطباعتها على حجّ الإیرانیّین عبر الهند السیّد محمود السامانی[1] ملخّص المقال: إیران والهند من البلدان العظمى ویربطهما تاریخ عریق فی الجوار، کما لهما قواسم مشترکة فی العرق والتاریخ، ومنذ الماضی السحیق کانت علاقاتهما حسنة فی الغالب. اتّسع هذا الترابط اتّساعًا...

الآلیات الّتی یعتمدها الشّاعر للإیحاء والتّأثیر بدلاً من المباشرة والتّصریح تنقل المخاطب من المستوی المباشر للقصیدة إلی المعانی والدّلالات الکامنة وراء النّصّ کما تقوم باستکمال ما تعجز الکلمات عن بیانه الصّریح. فالتّعبیر بالرّمز یعطی زخماً وغنیً وخصوبة للنّصّ الشّعری وهذا ما دأب علیه الشّعراء المعاصرون وقد عکف الشّاعران الإیرانی والمصری حسین منزوی وصلاح عبد الصّبور علی توظیف تقنیّات حدیثة، لما فیها من قدرة علی توج...

وام گیری ادبی، دانشی ارزشمند در کتاب های مربوط به بلاغت و نقد است، که قرن های متمادی شاعران و نویسندگان مسلمان در آثار خود از آن استفاده کرده اند. ادبای معاصر نیز وام گیری قرآنی را به شکل گسترده در آثار خود به کار برده اند. یحیی سماوی شاعر عراقی، شاعری سیاسی و اجتماعی است که در اشعارش به وام گیری از قرآن توجه خاصی دارد. وی ازجمله شخصیت هایی است که از مفاهیم والای قرآنی شناخت جامع وکاملی دارد، ش...

مـلـخـص تناول هذا البحث " أسلوب الحوار فی سوره الکهف " وقد توزعت الدراسه فی ثلاثه فصول کالآتی: قد تناول الفصل الأول أربعه مباحث: المبحث الأول خصّ بدراسه مفاهیم الحوار من وجهه النقاد والأدباء، وبیان مفاهیم الکلمات ذات الصله بمفهوم الحوار کالجدال، والمناظره، والمحاجه. ومبحث اختص بعلاقه الحوار بالأنواع الأدبیه، ومبحثان آخران تناولا آداب الحوار وأهدافه. وأما الفصل الثانی فهو معنون بدراسه الحوار ...

الخلاصة علم ‌العروض هو‌ العلم ‌الوحید الذی ولد متکاملا دون أن یمر بمراحل تطور ونمو، کما قال المؤلف ص 207، وما کُتب فی هذا ‌العلم بعد الخلیل أکثره لتعلیم هذا العلم لطالبیه وشرحَ دوائره التی استنبط الخلیل البحور منها لیُصبح علما سهل المنال حتی یستطیع الشعراء السیرعلی نهجه، فکل ما کتب فی هذا العلم، هو فی ‌الحقیقة تکرار ما کتبه الخلیل، وکلما أنشده الشعراء من شعر فی ‌القرون ‌المتمادیة جاء علی هذا‌ النه...

کثُرت الدراسات فی تقویم محاولات التجدید والتیسیر فی اللغة العربیة. هناک باحثون لهم دور کبیر فی محاولات التجدید منهم، تمام حسان الذی ینادی بالتجدید فی ترتیب الأفکار والنظریات اللغویة وقد ذکر آرائه التجدیدیة فی کتابه المعروف اللغة العربیة معناها و مبناها حیثُ تحدَّث فی الفصل الخامس من هذا الکتاب عن «القرائن» اللفظیة والمعنویة.جاءت فکرة «تضافر القرائن» لإیضاح المعنى الواحد المتمثل أساساً فی تفکیک بنیة ...