عیسی متقی زاده

عضو هیات علمی

[ 1 ] - حیاة الشیخ حسین نجف التبریزی النجفی العلمیة والأدبیة

   به راستی که شعر دارای اهمیت فراوانی در ثبت بسیاری از حوادث تاریخی و رویدادهای مهم است و از قدیم چنین گفته شده است که: «شعر دیوان عرب است». شاعران، گذشته قوم وجنگ‌ها و افتخاراتشان را با آن ثبت می‌کردند. و ناگفته نماند که خداوند تعالی در کتاب کریمش به شاعران اشاره و آنها را با اوصافی نیکو و غیر آن از خوهای بد معرفی کرده است. و به راستی که اهل بیت علیهم السلام شیعیان و دوستدارانشان را به سرودن ...

[ 2 ] - کارکرد تصویر هنری در شعر شیعی

تصاویر شاعرانه محصول تجربیات عاطفی و فکری شاعر است. نقش تصاویر شاعرانه در انتقال تجربیات (افکار و احساسات) و تأمل در عناصر آن، بازتابی از جهان بینی شاعر محسوب می‌شود؛ چنانکه نمی‌توان از نقش آن در بازنمایی کیفیت اثر ادبی و همچنین میزان و سطح تأثیر آن بر مخاطب غافل ماند. بررسی این خصیصه و کارکرد آن در شعر شاعران شیعی در ادبیات عرب به عنوان شاخه‌ای از ادبیات اسلامی- که دربردارندة بخشی عظیم از اشعا...

[ 3 ] - تحلیل ادبیات کودکان مصر با تکیه بر داستان شاپرک قرمز اثر نبیل سلیمان سلیمان خلف

    داستانی که برای کودک نوشته می­شود، نقشی بسیار مهم در تکوین شخصیت وی دارد. از طریق خواندن داستانهای خوب و آموزنده، کودک به بسیاری از ارزشهای اخلاقی پی می­برد. شجاعت، نوع دوستی، امیدواری، آزادی، طرفداری از حق و حقیقت و استقامت در مقابل زور و ستم ارزشهایی هستند که هسته مرکزی بسیاری از قصه­ها و داستانهای کودکان را شکل می­دهند و باعث رشد مهارتهای شناختی، عاطفی و اجتماعی در کودکان می­شوند. این نو...

[ 4 ] - اعجاز ادبی قرآن کریم و سیر تطور آن

آغاز پیدایش بحث اعجاز به طور دقیق مشخص نیست؛ اما دیدگاه­های دانشمندان قرن دوم و سوم هجری پیرامون مسائل ادبی قرآن کریم، منجر به افزایش گستره­ی این بحث و تألیف کتاب­های مستقلی درباره­ی اعجاز در قرن­های بعد گردید. از جمله­ی این دانشمندان می­توان به ابوعبیده معمر بن مثنّی، یحیی بن زیاد فراء، جاحظ و ابن قتیبه اشاره کرد. ابوعبیده با تألیف کتاب «مجاز القرآن» و فراء با تألیف کتاب «معانی القرآن» در قرن ...

[ 5 ] - میزان توجه مترجمان به «عناصر معنایی واژگان» در ترجمه اسم‌های جامد سوره بقره

یکی از مهم‌ترین مسائل مورد توجه در فرآیند ترجمه، دستیابی به تعادل و برابری در ترجمه است که از طریق مطالعه جنبه‌های مختلف زبان، به‌ویژه توجه به «عناصر معنایی واژگان» صورت می‌گیرد. این نوشتار رویکرد مذکور را در خصوص ترجمه‌های مشهور معاصر قرآن کریم شامل: آیتی، ارفع، الهی قمشه‌ای، سراج، صفارزاده، فولادوند، کاویانپور، گرمارودی، مجتبوی، مشکینی و مکارم شیرازی، در محدوده اسم‌های چالش‌زای سوره مبارکه بق...

[ 8 ] - شخصیت بخیل در کتاب «البخلاء»

جاحظ یکی از چهره­های برجسته در عرصة نثر عربی در دورة عباسی محسوب می‌شود که آثار مهمی از وی به جا مانده است. در میان میراث ادبی او، کتاب «البخلاء» طنزی با ابعاد روانشناختی از شخصیت بخیل و حاصل معارف و تجارب اوست و به خوبی هنر جاحظ را می‌نمایاند. این ادیب گرانسنگ در کتاب «البخلاء» در قالب طنز، با تکیه بر وصف، موضوع بخل ورزی در زندگی بخلاء را دستمایه قرار داده و شخصیت و طرز تفکر بخیل را به تصویر ک...

[ 9 ] - آسیب‌شناسی میزان اجرای فنون تدریس نگارش در مقطع کارشناسی رشته‌ی زبان و ادبیات عربی از نظر اساتید و دانشجویان

در تدریس نگارش، روش‌های تدریس نقش اساسی را در یادگیری زبان‌آموز ایفا می‌کند و از آن‌جایی که هدف نگارش حفظ کردن زبان‌آموز از اشتباه در نوشتار است، به‌کارگیری فنون‌هایی که نگارش را به‌صورت عملی و کاربردی آموزش می‌دهد، در یادگیری زبان‌آموز اهمیت اساسی دارد. در ایران علی‌رغم اینکه در مقطع کارشناسی رشته‌ی زبان و ادبیات عربی شش واحد درسی به نگارش اختصاص داده شده است، اما باز هم دانشجویان در مرحله‌ی ک...

[ 21 ] - معیارها و شاخص‌های تدوین و ارزیابی کتاب‌های مکالمة عربی دانشگاه پیام نور بر اساس اهداف آموزشی وزارت علوم و فناوری

کتاب‌های درسی در نظام‌های متمرکز اهمیت زیادی دارد، بنابراین رعایت اصول استاندارد تألیف کتاب در این نظام‌ها حائز اهمیت است. در کتاب‌های درسی مکالمة عربی که سازمان مرکزی پیام نور معرفی می‌کند سه اصل سازماندهی اصولی محتوا، خودآموز بودن و اهدافی که در سرفصل آن‌ها مشخص شده، مهم است. در این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و پیمایشی و با اتکا بر منابع مختلف، معیارها و شاخص‌ها‌ی ارزیابی کتاب‌های مکالمة‌ ع...

[ 22 ] - زیبایی‌شناسی ضرب‌آهنگ در سوره‌های نازعات و تکویر

  اعجاز قرآن جنبه‌های گوناگونی دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها، ضرب‌آهنگ آیات و موسیقی زیبای آن‌ها است که شنونده را به شدت به خود جذب می‌کند. این ضرب‌آهنگ در سوره‌های کوتاه قرآن همچون سوره‌های نازعات و تکویر، که در این مقاله مورد بحث می‌باشند، به وضوح نمایان است. ضرب‌آهنگ در قرآن از اهمیت فراوانی برخوردار است، زیرا فقط به زیبا کردن لفظ قرآن توجه نمی‌کند بلکه نقشی اساسی در ...

[ 23 ] - ارزیابی ترجمة متون ادبی فارسی به عربی بر اساس مدل کارمن گارسس (پیام رهبر انقلاب به ‌مناسبت موسم حج 1395 برای نمونه)

ارزیابی ترجمه یکی از روش‌های نقد است که به ‌منظور تشخیص سطح کیفی متون ترجمه‌ به‌کار گرفته می‌شود. معمولاً پس از آنکه متون ترجمه شد، ویراستاران به ارزیابی و تدقیق متون ترجمه‌ می‌پردازند. لذا ویراستار متون ترجمه‌شده باید به دو زبان مبدأ و مقصد تسلط کافی داشته باشد تا بتواند علاوه بر ویرایش متن مقصد، آن را به‌ لحاظ معادل‌یابی نیز ارزیابی نماید. در این پژوهش، درصدد آن هستیم تا بر اساس الگوی ارزیابی ...

[ 24 ] - معنی‌شناسی حرف «فاء» در قرآن و چالش‌های ترجمه ی آن به زبان فارسی با تکیه بر دستور زبان عربی (بررسی موردی ترجمه‌های الهی قمشه‌ای، فولادوند و خرّمشاهی)

قرآن کریم ساختار نحوی، صرفی و بلاغی محکمی است. فرآیند برگرداندن این کتاب آسمانی مستلزم توجّه شایانی به نحو یا دستور زبان عربی است. در این زبان، حرف «فاء» یکی از حروف معانی است که از تنوّع بسیاری برخوردار است و این مسئله کار مترجم را هنگام برگردان آن به زبان فارسی دشوار می‌کند. مترجمان فارسی برای ترجمة «فاء» برابر نهادهای «پس»، «سپس» و «آنگاه» را ارائه داده‌اند که با توجّه به تنوّع این حرف، ناکافی ا...

[ 26 ] - محاولة تمام حسان التجدیدیة فی اللغة العربیة معناها و مبناها دراسة نظریة «تضافر القرائن»

کثُرت الدراسات فی تقویم محاولات التجدید والتیسیر فی اللغة العربیة. هناک باحثون لهم دور کبیر فی محاولات التجدید منهم، تمام حسان الذی ینادی بالتجدید فی ترتیب الأفکار والنظریات اللغویة وقد ذکر آرائه التجدیدیة فی کتابه المعروف اللغة العربیة معناها و مبناها حیثُ تحدَّث فی الفصل الخامس من هذا الکتاب عن «القرائن» اللفظیة والمعنویة.جاءت فکرة «تضافر القرائن» لإیضاح المعنى الواحد المتمثل أساساً فی تفکیک بنیة ...

[ 28 ] - بررسی گزینش واژگان سهیم در تداخل زبانی و تدریس آن به عربی‌آموزان فارسی‌زبان

. پژوهش حاضر کوشیده‌است با بررسی مشکلات عربی‌آموزان فارسی‌زبان در به‌کارگیری واژگان مشترک زبان‌های فارسی و عربی، به استانداردهایی در زمینة کیفیت گزینش واژگان مشترک و روش تدریس آن دست یابد. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی و پیمایشی است و ابزار مورد استفاده برای گردآوری اطلاعات، پرسشنامۀ محقق‌ساخته است که بین (35) تن از استادان زبان و ادبیات عربی دانشگاه‌های کشور توزیع شده‌است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد...

[ 30 ] - حیاة الشیخ حسین نجف التبریزی النجفی العلمیة والأدبیة

   به راستی که شعر دارای اهمیت فراوانی در ثبت بسیاری از حوادث تاریخی و رویدادهای مهم است و از قدیم چنین گفته شده است که: «شعر دیوان عرب است». شاعران، گذشته قوم وجنگ‌ها و افتخاراتشان را با آن ثبت می‌کردند. و ناگفته نماند که خداوند تعالی در کتاب کریمش به شاعران اشاره و آنها را با اوصافی نیکو و غیر آن از خوهای بد معرفی کرده است. و به راستی که اهل بیت علیهم السلام شیعیان و دوستدارانشان را به سرودن ...

[ 31 ] - کارکرد تصویر هنری در شعر شیعی

تصاویر شاعرانه محصول تجربیات عاطفی و فکری شاعر است. نقش تصاویر شاعرانه در انتقال تجربیات (افکار و احساسات) و تأمل در عناصر آن، بازتابی از جهان بینی شاعر محسوب می‌شود؛ چنانکه نمی‌توان از نقش آن در بازنمایی کیفیت اثر ادبی و همچنین میزان و سطح تأثیر آن بر مخاطب غافل ماند. بررسی این خصیصه و کارکرد آن در شعر شاعران شیعی در ادبیات عرب به عنوان شاخه‌ای از ادبیات اسلامی- که دربردارندة بخشی عظیم از اشعا...

[ 32 ] - تحلیل ادبیات کودکان مصر با تکیه بر داستان شاپرک قرمز اثر نبیل سلیمان سلیمان خلف

    داستانی که برای کودک نوشته می­شود، نقشی بسیار مهم در تکوین شخصیت وی دارد. از طریق خواندن داستانهای خوب و آموزنده، کودک به بسیاری از ارزشهای اخلاقی پی می­برد. شجاعت، نوع دوستی، امیدواری، آزادی، طرفداری از حق و حقیقت و استقامت در مقابل زور و ستم ارزشهایی هستند که هسته مرکزی بسیاری از قصه­ها و داستانهای کودکان را شکل می­دهند و باعث رشد مهارتهای شناختی، عاطفی و اجتماعی در کودکان می­شوند. این نو...

[ 33 ] - اعجاز ادبی قرآن کریم و سیر تطور آن

آغاز پیدایش بحث اعجاز به طور دقیق مشخص نیست؛ اما دیدگاه­های دانشمندان قرن دوم و سوم هجری پیرامون مسائل ادبی قرآن کریم، منجر به افزایش گستره­ی این بحث و تألیف کتاب­های مستقلی درباره­ی اعجاز در قرن­های بعد گردید. از جمله­ی این دانشمندان می­توان به ابوعبیده معمر بن مثنّی، یحیی بن زیاد فراء، جاحظ و ابن قتیبه اشاره کرد. ابوعبیده با تألیف کتاب «مجاز القرآن» و فراء با تألیف کتاب «معانی القرآن» در قرن ...