پژوهش پیش رو در پی بررسی معانی حروف الفبا و دلالت های آن در الفاظ و ترکیبات زبان عربی است. از دیرباز برخی از زبان شناسان بر این اعتقاد بودند که بین لفظ و معنا در ترکیب کلمات زبان عربی ارتباط خاصی است و یکسانی یا نزدیکی در مخارج صوتی کلمات، هم معنایی و یا مشابهت معنایی را نیز در بردارد. برای مثال برخی از حروف طبق تلفّظشان بر شدّت و صلابت و برخی دیگر بر نرمش و ضعف دلالت دارند. اکثریت اهل زبان معتقد...

معانی و کاربردهای مختلف «را» در کتب و مقالات دستوری، محلّ بحث ها و مناقشات گوناگونی بوده است. گروهی از دستورنویسان آن را حرف نشانه و نقش نما شمرده اند و برخی آن را حرف اضافه دانسته اند. در کتب سنّتی دستور نیز معانی چندی برای «را» ذکر کرده اند؛ از جمله اختصاص، استعانت، تعلیل، توضیح، موافقت، مطابقت. در این مقاله، هفت نوع کاربرد مختلف «را» بازشناخته شده است: «را» به عنوان نشانۀ مفعول صریح و غیرصریح...

در مقالۀ پیش رو به گرد‌آوری شواهد کاربرد کسره به‌جای یای نکره (گاه، یای انشاء) می‌پردازیم و می‌کوشیم که چگونگی ایجاد این خصوصیت در برخی متون، محدودۀ زمانی و مکانی این ویژگی و تأثیرات احتمالی آن در دستور زبان را بررسی کنیم. عوامل مختلفی در شکل‌گیری این ویژگی مؤثر بوده‌اند و ما آن را یک ویژگی‌ گویشی  ـ ‌ رسم‌الخطی می‌دانیم. در بررسی فرایند ایجاد این پدیده، برخی خصایص رسم‌الخطی دست‌نویس‌های زبان ف...

در این تحقیق هدف اصلی بررسی رابطه بین مبتدای جمله (نهاد جمله) و ساخت اطلاعی جمله از نظر ترتیب قرار گرفتن اطلاع کهنه (مفروض) و اطلاع نو می باشد . مطالعه حاضر که درباره ساخت اطلاعی جملات نوشتاری زبان فارسی انجام می گیرد بر اساس درجه بندیی از میزان آشنایی گروه های اسمی برای شنونده است که پرینس (1981) در مقاله خود به آن پرداخته است و او با آوردن شواهد گفتاری و نوشتاری از زبان انگلیسی به تجزیه و تحل...

واژۀ نکره در گفتمان اصولی دارای چهار شناسه است و عالمان دانش اصول فقه سه انگارۀ عمده دربارۀ مفهوم آن دارند: برخی معتقدند مفهوم آن پیوسته کلی است؛ برخی ایدۀ جزئیت را ابراز نموده‌اند؛ بعضی دیگر نیز نظریۀ تفصیل را برگزیده‌اند و بر این باورند که اگر در سیاق اِخبار واقع شود، معنای آن جزئی است و اگر در سیاق امر قرار گیرد، مفهومش کلی خواهد بود. از سوی دیگر، کاربستی فقهی دربارۀ نزاع در مفهوم‌شناسی این ن...

واژه‌بست‌ها واحدهایی زبانی هستند که برخی از ویژگی‌های واژه و برخی از ویژگی‌های تکواژهای وابسته را در خود دارند، از این‌رو مطالعۀ آنها به دو حوزۀ نحو و صرف مرتبط می‌شود. زبان‌شناسان، برای تمایز واژه‌بست‌ها از دیگر واحدهای زبانی، پارامترهایی معرفی کرده‌اند که می‌تواند پایه و اساس شناسایی واژه‌بست‌ها در زبان‌ها و گویش‌ها باشد. بر این اساس، به‌دلیلِ اهمیت واژه‌بست‌ها و نیز اهمیت حفظ و مطالعۀ گویش‌ها...

فارسی زبانان تا چند قرن اخیر توجّه زیادی به نگارش دستور زبان فارسی به‌ویژه در زمینة حروف اضافه و معادل بودن معنای آن با حروف جر زبان عربی نداشتند. به علّت نقش مهمّ این حروف در انتقال معانی مخصوصاً در متون ادبیات کهن فارسی و تفسیری ترجمه‌شده، پژوهشگران با دشواری‌های فراوانی مواجه‌شده‌اند. در زمینة تطبیق معانی حرف اضافة «به» با حرف جرّ «باء»، تحقیق چشمگیری انجام‌نشده‌است. این مقاله به بررسی تطبیقیِ حرف...

حرف اضافۀ «در» یکی از حروف اضافۀ مکانی[1]فارسی و روشن‏ترین مفهومش، بیانگر رابطۀ هندسی- فضایی[2]بین شیء[3]متحرک (TR) و زمینه‏ای[4](LM) است که در آن واقع شده است؛ اما این واژه در‏کنار مفهوم مکانی‏اش، مفاهیم غیر‏مکانی[5]یا حالتی[6]متعددی را هم منتقل می‏کند. حال، سؤال این است که آیا این مفاهیم، مستقل از هم هستند و به‏طور تصادفی، به یک صورت واژگانی واحد نسبت داده شده‏اند یا‏اینکه به هم مربوط‏اند و ر...

چکیده موضوع این پایان نامه به بررسی حرف اضافه??"" درحالت مفعول بی واسطه و روشهای بیان آن به زبان فارسی اختصاص داده شده است. حروف اضافه به عنوان کلمات کمکی جهت اتصال نحوی اسامی با کلمات دیگر در جمله یا ترکیبات استفاده می شود، اما حروف اضافه فارسی به دلیل عدم وجود مقوله پادژ(حالت طلبی)در زبان فارسی در مقایسه با حروف اضافه روسی مشکلاتی ایجاد می کنند.حروف اضافه مانند کلمات دیگردر زبان روسی و فا...