شخصیت ‏‎character‎‏ یکی از پایه های اساسی ساختمان یک اثر دراماتیک ‏‎dramatic‎‏ است. گوناگونی ابعاد روانشناسانه شخصیت، یکی از علتهای ارائه تعاریف مختلف از آن است. درام نویسان در طی قرون ، طرح شخصیتهای آثار نمایشی خود، به ویژگیهای ابعاد شخصیت ، در حوزه های روانشناسانه و جامعه شناسانه نیز پرداخته اند. به این نکته نیز باید توجه داشت که در هر اجتماع سنخهای متفاوت از شخصیت یافت می شوند. تفاوتهای شخصی...

اگر شاهنامه و یا مثنوی معنوی و یا دیوان عطار نیشابوری و یا خمسه نظامی تا کنون مترو معیار ارزشهای دراماتیکی مورد ارزیابی قرار گرفته اند و نسبتاً خوب از آنان به شکل نمایشنامه استخراج شده است اما حکایات سعدی بیشتر از منظر و مرایای ادبی مورد نظر بوده و نگاه نمایشی ویژه ای به آنان صورت نگرفته است. شرح داستانی، اتفاقات دراماتیک زبان نمایشی از جمله خصیصه های این حکایات است که در عین کیمته گرائی (مینی...

شگرد ادبی تکرار، جهت القای موسیقی کلام و انسجام متن، کارکردی­ برجسته­ دارد. این عنصر بلاغی در شعر معاصر، نقشی فراتر از شعر کلاسیک ایفا می­ کند زیرا در شعر نو، وظیفۀ انتقال احساسات و عواطف درونی و ایجاد آهنگ دراماتیک، بر عملکردهای تکرار افزوده­ شده­است. جستار حاضر، بر آن است تا انواع تکرار را در دو دفتر شعری «رسائل من الزمن الجمیل» از «سعاد صباح» و «گیاه و سنگ نه، آتش» از «نادر نادرپور» بررسی­ ک...

حضور زنان و نقش‏آفرینى آنان از بن مایه‏هاى ادبیات غنایى است در منظومه لیلى و مجنون پنج و در خسرو شیرین پانزده زن به چشم مى‏خورند. زنان مطرح شده در لیلى و مجنون چهار نفر (به غیر از لیلى) و از زنان وابسته به خانواده‏هایى هستند که در داستان ایفاى نقش مى‏کنند اما در خسرو و شیرین دوازده شخصیت مستقل به چشم مى‏خورد. در میان زنان، شیرین شخصیتى تاریخى است و در حماسه‏ها نیز حضور دارد و مى‏توان گفت که وى ...

ادبیات نمایشی در کنار ادبیات روایی و حماسی، از شاخه‌های اصلی ادبیات محسوب می‌شود که از زمان ارسطو تا قرن هجدهم میلادی به دو ژانر اصلی تراژدی و کمدی تقسیم شد. داستان رستم و سهراب است که نمونه‌ای از داستان‌های حماسی و پهلوانی ایران است، شاخصه‌های تئاتری ارسطویی را در خود جای داده است. این داستان بر پی‌رنگی استوار است که شالوده آن نمایش اراده شخصیت اصلی برای یافتن پدر در مناقشه‌ای دراماتی...

هدف کتاب بازنویسی فیلم‌نامه این است که خوانندگانش را یاری دهد تا مهارت‌های خود را برای بیان داستانی دراماتیک و گیرا پرورش دهند. در این ‌راستا، نویسنده با توضیح ساختار داستان مبتنی‌بر سه پردۀ درام، نقاط عطف و نقطۀ اوج، و پرداخت شخصیت خواننده را با مسائل اساسی بازنویسی فیلم‌نامه آشنا می‌کند؛ اما تمامی تلاش نویسنده به‌منظور منافع تجاری و کسب درآمد از فیلم‌نامه است. نظام ارزش‌گذاری او فروش...

این نوشتار شرحی از گسترش مناسک و شعائر و همچنین شکل گیری دستگاه دینی و نوع مواجهه آن با دستگاه سیاسی بعد از اعلام رسمی مذهب شیعه اثنی عشری در دوره صفویه است. به گمان نویسنده حداقل چهار دوره از گسترش این آیین ها را در جامعه ایرانی عصر صفویه می‌توان سراغ گرفت. دوره اول با ظهور شاه اسماعیل مصادف است که یکپارچه سازی عقیدتی انجام گرفت. در دوره بعد مقارن ظهور شاه عباس اول مناسک و شعائر مذهبی چهره ای ...

کریستوفر ووگلر، استاد فیلم‌نامه‌نویسی و نمایندة الگوی ساختاری شخصیتْ محور یا سفر قهرمان در جهان است. او به پیروی از جوزف کمبل بر بنیادِ نقش مایه‌های اندیشه‌های اسطوره‌ای و روان‌شناختیِ کارل گوستاو یونگ به شیوه‌ای دراماتیک به شناخت و کارکردِ شخصیت‌ها در داستان می‌پردازد. این جستار با نگرش به دیدگاه ووگلر، افزون بر بررسی شخصیت فرود که نمودی از کهن الگوی قهرمانِ تراژیک است، به همانندی‌های دیگر شخصیت‌ها...

چکیده نمایشنامه اولئانا نوشته دیوید ممت، به رغم که این در دهه 1990 میلادی مباحثات بسیار فراوانی را پیرامون مسئله آزار جنسی و آموزش دانشگاهی برانگیخت، از نظر ساختارِ دراماتیک کمتر مورد بحث منتقدین قرار گرفت. بعد از فرو کش کردن موج اول نقدها و تفاسیر نظری، توجه به لایه های عمیق تر نمایشنامه رفته رفته جای خود را در مباحث نقد نمایشی باز کرد. به عقیده بسیاری از منتقدین، اولئانا چه از حیث ساختار و...