حمزه­ نامه یکی از بلندترین قصه­ های عامیانه ­ی فارسی است که سابقه­ ی آن به قرن هفتم هجری باز می­ گردد. این قصه به عنوان روایتی که متن آن جزء طومارهای پرطرفدار در سده­ های متمادی بوده­، به شکل شفاهی تا قرن دهم هجری حفظ و در عصر صفوی توسط کاتبان و نگارندگان مکتوب شده­ است؛ از این رو، این قصه از قابلیت­ های کلامی ـ زبانی فراوانی بهره­ مند است که گفتگو در آن جلوه­ ی ویژه­ای دارد. پردازنده با تکیه ب...

در بررسی حکایات کهن فارسی، گفتگو معمولاً به عنوان عنصری داستانی در کنار دیگر عناصر مورد توجّه قرار می گیرد، در حالی که نقشی ساختاری و روایی نیز برای آن می توان در نظر گرفت. بوستان سعدی از متونی است که بیش از دیگران کارکردهای روایی گفتگو را به نمایش گذاشته است. هدف مقاله حاضر نیز بررسی این کارکردها و تبیین رابطه آن ها با اهداف تعلیمی بوستان است. مهم ترین نقش های روایی گفتگو در بوستان عبارتند از: پ...

واقعیت تلخ رویاروییهایی درونی که امروزه جهان اسلام بدان دچار است، بسیاری از اندیشمندان را به چاره اندیشی واداشته است. گره گشایی از وضعیت موجود هیچ راهی جز گفتگو ندارد. این نوشتار پس از مروری بر مفهوم گفتگو و برخی ویژگیهای آن، با تکیه بر تجربه زیسته (lived experience) به اهمیت گفتگوی ایرانی ـ عربی و زمینه های آماده برای موفقیت آن و قابلیت تعمیم الگوی این گفتگو برای همه دیگر انواع گفتگوها در امت ...

این گفتار با بر شمردن دو عنصر زبان شناختی و جامعه شناختی در هر گفتگو بر اصالت ضرورت و اهمیت عنصر جامعه شناختی به عنوان یکی از ارکان و پایه های اساسی برقراری گفتگو تاکید می ورزد از نظرمولوی اساس گفتگو بر بنیاد کنش ارتباطی میان طرفین گفتگو و برقراری رابطه دو جانبه میان گوینده (نویسنده) و شنونده (خواننده) بنا شده است وی از این ارتباط دو جانبه و سویه جامعه شناختی سخن با تعبیر اتصال جذب و کشش یاد کر...

در این تحقیق به بررسی روابط قدرت در میدان اجتماعی یکی از چایخانه های شهر مشهد پرداختیم. پیش فرض هستی شناختی مان بر این امر مبتنی است که چایخانه را می توانیم به مثابه میدان اجتماعی مورد نظر بوردیو در نظر بگیریم که در آن روابط قدرتی بر سر منابع موجود در جریان است و هدف از نوشتار حاضر رمزگشایی و بازشناسی این روابط قدرت در بستر گفتگوهایی است که در آنجا رخ می دهد. به منظور حصول بدین هدف، پس از ضبط ص...

همواره یکی از چالشهای پیش روی زبان رادیو، عدم تطابق آن با زبان معیار مورد نظر زبانشناسان و پاسداران زبان بوده است. آنها رادیو و به ویژه رادیو جوان را به علت رویکرد جوان پسندانه و نوگرائی اش در برنامه سازی به نسبت برنامه های سنتی رادیو ایران متهم به زیرپاگذاردن اصول معیار می نمایند در این پژوهش پس از ارائه ی تعاریف و جنبه ی مختلف زبان معیار و تفاوتهای میان گفتار و نوشتار، بررسی های فرازبانشناسان...

در میان گونه­های مختلف آثار ادبی، مقامات با توجه به ساختار ویژه­ای که دارد علاوه بر عناصر ادبی عاطفه، خیال، اسلوب و اندیشه، دارای عناصر داستانی از جمله پیرنگ، شخصیت، کشمکش، زاویه دید، صحنه و به­ویژه گفت وگوست و اگر مقامات را به­طور خاص، زبان گفت وگو و شگردهای روایی بدانیم، همدانی و حریری به دنبال خلق زبانی هستند که توانایی ارائه و عینیت بخشیدن به ذهنیت و حساسیت­های عاطفی ایشان و در نهایت قدرت ا...

تحلیل مکالمه یکی از رویکرد های مطالعه ی زبان گفتاری و سخن است و زیر مجموعه ی کاربردشناسی زبان به حساب می آید. پیش توالی¬ها که در حوزه ی تحلیل مکالمه جای دارند به عنوان مقدمه ای برای سخنی چون درخواست دعوت، یا اعلان عمل می کنند. پیش توالی ها شرایط را برای بیان توالی اصلی می سنجند تا از شنیدن پاسخ غیرترجیحی به توالی اصلی جلوگیری شود. در بیان درخواست چون مشارکت دیگری نیاز است خطر تهدید وجهه وجود دا...

امروزه به منظور شناخت هر چه بیشتر و بهتر آثار ادبی و پی بردن به جزئیات آن، تک¬تک عناصر آن را در ارتباط با مجموع? پدیده¬ها بررسی می¬کنند. یکی از عناصر اصلی داستانی، گفتگو و کاربردهای زبانی است. گفتگو ابزاری است برای ترسیم چهره ها و شخصیت ها؛ درعین حال نباید این عامل، از حیات و سرزندگی و دقت در گفتگوها کم کند؛ یعنی بتواند به گفتگویی اعتبار ببخشد که بر سر مسائل پیش پاافتاده ادامه می یابد. سیدمحمو...