مطالعه و تحلیل علمی جلوه های گوناگون ادبیات عامه موجب درک شایسته تر ماهیت، عناصر سازندة درونی و عوامل تأثیرگذار در پردازش فرهنگ شفاهی می گردد. قصه گویی یکی از کهن ترین اشکال ادبیات شفاهی است. در روزگاران کهن، قصه گوها تاریخ، سنت، مذهب، آداب، قهرمانی ها و غرور قومی را از نسلی به نسل دیگر منتقل می کردند. اصولا قصه زمانی شکل می گیرد و عینیت می یابد که از زبان راوی نقل شود. قصه گو یا راوی خواه ناخو...

قصّه های عامیانه فارسی دارای ظرفیت ها و توان مندی های بالقوه پژوهشی فراوانی است. به رغم تنوع، و وسعت این قصّه ها، تاکنون به صورت جامع به طبقه بندی و تحلیل کارکردی عناصر این قصّه ها از جمله «تیپ»های گوناگون قهرمانان قصّه های عامیانه مکتوب منثور ایرانی، درجایی اشاره نشده است. قصّه ها نیز همچون هر داستان، حکایت و روایتی قهرمان می خواهد، اما این قهرمان با تصوری که از قهرمان در نزد عامه وجود دارد، همخوان...

چکیده: اصطلاح فرانسوی روایت شناسی «narratologie»، به معنی مطالعه روایت، مجموعه ای از احکام های کلی درباره ژانرهای روایی است. روایت چشم انداز بسیار گسترده ای از فرهنگ را در بر می گیرد و قصه های عامیانه بهترین میراث قومی و ملی است که در حیطه فرهنگ مناطق نگاشته می شود. قصه شامل هر نثر با نظمی است که ساختاری ساده و قالبی روایی دارد و برای سرگرمی نقل می شود. افسانه-های گیلان نیز از روایات بومی اس...

یکی از رویکردها ونگره هایی که در چند دهه ی اخیر مورد توجه جامعه ی علمی،به خصوص جامعه بزرگ ادبیات قرار گرفته است، تحلیل ریخت شناسانه ی قصه هاوحکایت-هاست. این نگاه در بررسی های خود در وهله ی اول به شناخت و کشف کوچکترین عناصر سازنده قصه و حکایت می پردازد؛ سپس شناسایی روابط بین این عناصر و خط سیر قصه در ظاهر آن مطمح نظر این نگره می باشد. این نوع بررسی و تحلیل می تواند بر هر یک از قصه های موجود در...

بهره‌گیری از قصه و حکایت برای بیان مفاهیم بلند عرفانی، از دیرباز مورد توجه شاعران و نویسندگان‌این سرزمین بوده است. در ‌این میان گاه با حکایت‌هایی روبه‌رو می‌شویم که به دلیل ظرفیت بالای ساختاری و مفهومی، روایت‌های مشابه و گاه گوناگونی از آنها ارائه شده است. حکایت ایاز و گوهر شکستن از‌ این دسته حکایت‌هاست که عطّار، شمس تبریزی، مولوی و سلطان ولد آن را روایت کرده‌اند. در ‌این مقاله به مطالعة روایت‌ه...

از آنجایی که مثنوی یک اثر تعلیمی - عرفانی است، شاعر بیشترهمت خود را صرف آن کرده است که با استفاده از قصه ها، رمزها، اسطوره ها و اشارات داستانی اندیشه های عارفانه خود را به آسانی القا کند. پراکندگی و گوناگونی قصه ها و حکایت ها از یک سو و دخل و تصرف عمدی و آگاهانه شاعر در آنها از سوی دیگر، زمینه های حضور و ظهور شخصیت های متعدد را در مثنوی فراهم آورده است که پیوسته به ایفای نقش مشغولند و بعضا بین ...

قصه جادویی یا قصه پریان، داستانی است که درجهانی غیر واقعی رخ می دهدولی این وقایع غیرواقعی برای قهرمان قصه کاملا واقعی و معمولی به شمار می روند.ولادیمیر پراپ ، محقق روس، درنظامی ابداعی به بررسی ریخت شناسانه قصه های پریان روسی پرداخت.بنابر تعریف وی ، ریخت شناسی، یعنی توصیف قصه ها برپایه اجزای سازنده آنها و همبستگی و ارتباط این سازه ها با یکدیگر و یاکل قصه.در این مقاله قصه های جادویی ایرانی و شیوه...