مقدمه و هدف پژوهش: با توجه به مفهوم مهاجرت، بازگشت مجدد مهاجرین به موطن اصلی خود برای زندگی به دلایل گوناگون، منجر به بروز پدیده مهاجرت معکوس می شود. مهاجرت معکوس در ایران بیشتر به بازگشت مردم از شهرهای بزرگ به شهرهای کوچک و یا از شهر ها به مناطق روستایی مربوط می شود. به دلیل اینکه قاعده ای منسجم برای مهاجرت وجود ندارد، علل و انگیزه ها برای مهاجرت گوناگون و در عین حال مکمل یکدیگرند. بر اساس مطا...

مهاجرت داخلی تأثیرات گسترده ای بر پویایی های جمعیّتی ایران در دهه های اخیر داشته است. از میان انواع مهاجرت داخلی، در سال 1375 حدود 35 درصد، بین استان های کشور و بقیه در درون استان ها صورت گرفته بود؛ درصورتی که در سال 1385 سهم مهاجرت های بین استانی به 41 درصد افزایش یافته است؛ بنا بر این به نظر می رسد بررسی و تحلیل عوامل پدیده ی مهاجرت بین استانی در کشورمان به منظور شناخت جریان های مهاجرت و برنام...

مهاجرت از آن قسم پدیده­های چندوجهی است که برای مطالعه و درک درست آن لازم است رویکردها و روش‌های مختلفی با نگاه میان­رشته­ای به‌ کار گرفته شوند. مطالعه ادبیات نظری درباره مهاجرت گویای این است که نظریه‌های تشریح‌کننده­ مهاجرت، اغلب بر روی مسائل اقتصاد کلان و نظریه­های نیازهای فردی توسعه پیدا کرده­اند. درحالی‌که، اگر مهاجرت یا تمایل به آن را تصمیمی برای اقدام بدانیم، قاعدتاً این تصمیم برآمده از تصو...

سرمایه ی اجتماعی مفهوم نوینی است که در چند دهه ی اخیر در اکثر رشته های علوم انسانی و در رابطه با موضوعات متعدد مطرح و گسترش یافته است. مضمون مرکزی نظریه ی سرمایه ی اجتماعی اهمیت تعاملات انسانی است. بررسی این موضوع در شهرها، به عنوان متراکم ترین شکل جوامع انسانی که زمینه ی تعامل و همکاری بیشتری را بین شهروندان فراهم می کند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. سرمایه اجتماعی مخصوصاً مولفه اعتماد می توا...

مهاجرت نخبگان یکی از عارضه های جدی کشورهای در حال توسعه است که دربارة آن بحث های زیادی شده و می شود. آنچه بیشتر در این نوشته ها دیده می شود، مهاجرت را تنها درحوزه های اجتماعی ، اقتصادی یا حداکثر سیاسی محصور می کند. اما نویسنده معتقد است با تغییرو تحول در مفهوم امنیت ، مهاجرت نخبگان ، بر کشورهای در حال توسعه اثرات امنیتی نیز خواهدداشت . اگر تا قبل از این ، دست اندرکاران مسایل اجتماعی ، اقتصادی و...

مهاجرت عبارت است از جابه جایی مردم از مکانی به مکانی دیگر (تغییر شهر یا آبادی محل اقامت) برای کار، تحصیل یا .... مردم معمولاً به دلیل دور شدن از عوامل نامساعد دورکننده (دافعه های مبدأ) مانند فقر، کمبود غذا، بلایای طبیعی، جنگ، بیکاری و کمبود امنیت و عوامل مساعد جذب کننده مانند امکانات بهداشتی بیش تر، آموزش بهتر، درامد بیش تر و مسکن بهتر در مقصد، مهاجرت می کنند.

جمهوری اسلامی ایران از‌جمله کشورهایی است که با مسئله مهاجرت نخبگان و فرار مغزها روبرو بوده و هست. به‌نظر می‌رسد با وقوع انقلاب اسلامی و سپس جنگ تحمیلی بدیهی بود که به سبب تغییر نظام سیاسی و همچنین بی‌ثباتی‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از جنگ، موج مهاجرت و فرار مغزها از ایران به وجود آید. اما ادامه روند مهاجرت نخبگان پس از پایان جنگ (و برقراری سامان سیاسی در ایران) این سؤال را به ذهن متبادر...

مهاجرت افراد تحصیل­کرده­ و ­متخصص از کشورهای کمتر توسعه یافته به کشورهای صنعتی پیشرفته همواره آثار زیانبار اقتصادی، علمی، فرهنگی و اجتماعی برای این کشورها به جای گذاشته ­است.­ لذا، مسئله مهاجرت این قشر مورد توجه سیاستگذاران است و سیاستگذاریهای مختلفی برای جذب و حفظ آنها صورت می­گیرد. جمهوری اسلامی ایران طی دهه­های اخیر از این مشکل مستثنا نبوده است. ادامه روند مهاجرت بر خلاف سیاستهای دولت است و ...

مهاجرت به‌عنوان یک واقعه­ مکان محور جمعیتی و متنوع، امری غیرقابل­انکار است. بااین‌حال، بسیاری از پژوهشگران این حوزه بر این باور هستند که مهاجرت نیروی کار مهم‌ترین و چالش‌برانگیزترین نوع مهاجرت را شکل می­دهد. با ایجاد تحولات جدید در سایه­ جهانی­شدن جای تردیدی وجود ندارد که جهانی­شدن به عنوان میراثی از تمدن بشری در دوره­های جدید، باعث همپیوندی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در تمام جوامع شده است و اثر...