بخش قابل توجهی از واژگان عربی را لغاتی که اشتراک لفظی دارند، تشکیل می‌دهد. از جمله مشترکات لفظی، بحث واژگان متضادی هستندکه دو معنای متقابل دارند؛ مانند واژه «شراء» که بر «فروختن» و «خریدن» اطلاق می‌شود. طبیعی است که مقصود گوینده، یکی از دو معنای متقابل است که می‌توان با توجه به بافت جمله، سیاق کلام و قرائن موجود، مراد گوینده را به دست آورد. یکی از بحث‌های مهم در فهم، ترجمه و تف...

ترجمه متون مقدس در رأس آن قرآن کریم، از ضروریات تبلیغی دین اسلام به شمار می‌آید. توجه به رسالت فرا زمانی و فرا مکانی قرآن، دانشوران بسیاری را در طول تاریخ اسلام بر آن داشت تا اقدام به ترجمه قرآن کنند. از جمله آنها، دقت در ترجمه مصدر میمی در قرآن کریم است. مصدر میمی  از دیدگاه علما صرف، نحو و تفسیر، اسمی است که معنی آن شبیه مصدر أصلی، همراه با قوَّۀ دلالت وتأکید بوده، و علاوه بر حدث، غالباً بر انته...

ادبیات تعلیمی یکی از کهن‌ترین، مهم‌ترین و تأثیرگذارترین گونه‌های ادبی است که در میان همۀ اقوام و ملل، نمودی چشمگیر و تعیین‌کننده دارد. شعر و نثر فارسی نیز از دیرباز، اهداف و مقاصد تعلیمی را در انواع گوناگون خود آزموده و متجلّی کرده است. در این میان، قصّه‌ها و حکایات؛ از جمله قصّه‌های عامیانه، سهمی بارز و محوری را در انتقال آموزه‌های متنوّع تعلیمی از آنِ خود کرده‌اند. این قصّه‌ها بخشی قابل توجّه از میر...

تأمل نظری و اندیشه ورزی از دیرباز نزد حکیمان همچون کمال ویژه نوع انسانی محسوبمی‌شد و به این جهت فیلسوفانی چون ارسطو و ابن‌سینا اندیشه ورزی را بالاترین فعالیت سعادت بخش برای آدمی می‌دانستند. در مقابل، اشراقیون و عارفان در جهان اسلامی، حکمت نظری را جز از جهت مقدّماتی و برای حصول مکارم و فضایل اخلاقی وقعی نمی‌نهادند و به اصطلاح حکمت عملی را تنها شاخصة لازم برای نیل به سعادت عملی می‌دانستند. بررسی...

از ابزار شناخت علوم قرآنی، برای غیر عرب‌زبانان دانش ترجمه است و از همین رو می‌توان به اهمیت ترجمه و نقش مترجمان در انتقال مفاهیم این کتاب آسمانی پی برد. البته چون برخی مترجمان در برگردان آیات قرآنی به دیگر زبان‌ها گاهی دچار لغزش یا دشواری ترجمه می‌شوند، از این رو در ترجمه‌های قرآن کریم نارسایی‌هایی به چشم می‌خورد که مترجمان فارسی‌زبان قرآن تلاش دارند تا به‌ گونه‌ای ابتکاری این ساختار‌ها را به ف...

بی‌شک قرآن کریم کتابی است مقدس که برای هدایت بشر نازل گشته تا راه و روش زندگی و نیل به کمال را به او نشان دهد و افزون بر این، کتابی است که فصیح‌ترین و بلیغ‌ترین اسلوب‌های بیانی در آن به‌کار رفته‌است. واضح است که تدقیق در این روش‌های بیانی در فهم و درک بهتر آیات قرآن بسیار مؤثراست؛ از جملة این روش‌ها که به‌وفور در قرآن به‌کار رفته، استعاره است. در این میان، مترجم ق...

سبک بیانی قرآن به گونه‌ای است که ارائة معانی و مفاهیم ژرف آن جز با افزودن عبارت‌های تفسیری مقدور نیست و نمی‌توان به فهم کاملی در این زمینه دست پیدا کرد. از این رو، با همة تلاشی که نویسندگانو مترجمان کرده‌اند، باز هم پاسخگوی خوانندگان نمی‌باشند. دلیل این امر، وجود آیات مجملی است که دلالت آنها روشن نیست. بنابراین، مترجمان برای تبیین برخی آیات، افزوده‌های نمایانی در ترجمة خویش به کار برده‌اند. اغل...

موضوع مقالة حاضر، بررسی آیات مربوط به رجم شیاطین با شهاب آسمانی و واکاوی نظرهای تفسیری مختلف در این باره است. دیدگاه‌های متعددی در بارة آن از سوی مفسران و متفکران مطرح شده است. در این نوشتار دیدگاه‌های مختلف مفسران و محققانی چند از جمله سید قطب، استاد مکارم، علامه طباطبایی، طبرسی، عبدالعلی بازرگان، طنطاوی، نصر حامد ابوزید، دکتر سروش بررسی می شود. برخی از مفسران این آیات را سربسته تفسیر کرده وبر...

اگر انگیزش را آن عامل درونی بدانیم که همچون موتور محرکه ای انسان را وادار به حرکت و تلاش در جهت رسیدن به هدف یا اهدافی خاص می نماید، ایجاد این انگیزش در انسان موضوع بحث همه علمای مدیریت می باشد چرا که توجه به آن در افزایش کارایی و حل مسائل مدیریت نقش اساسی و مهم دارد. مقاله حاضر شکل جامع تر و کامل تر مقاله ای است که تحت عنوان «انگیزش در مدیریت اسلامی» قبلاً در شماره 33 مجله اقتصاد و مدیریت به چا...

هدف از آفرینش انسان، رسیدن به کمال مطلوب است و لازمه تحقق این هدف، کسب فضایل اخلاقی در سایه تربیت است. پیامبران نیز هدفی جز تعلیم مکارم اخلاقی نداشته‌اند. آیات قرآن مجید از پیام های اخلاقی و تربیتی سرشار است. شاعران و نویسندگان هم با الهام از آیات روح افزای قرآن از دیدگاه های خاص به این موضوع پرداخته اند. یکی از این شاعران و نویسندگان که در واقع متنفذترین معلم اخلاق نیز هست، شیخ اجل سعدی است که...