در این مقاله چگونگی پیوند بین اعتماد اجتماعی و مشارکت سیاسی بررسی و تحلیل‌شده است. هدف این بررسی بیان خاستگاه فکری و نظری این دو مفهوم به‌منزله مفاهیم کلیدی و نرم ادبیات علوم اجتماعی ازحیث نظری و نیز چگونگی سنجش عملی آنها و درنهایت آزمون تجربی ارتباط بین آن دو در حوزه مطالعه است. در آغاز با بیان سرچشمه فکری این دو مفهوم جایگاه آنها در اندیشه برخی نظریه‌پردازان علوم اجتماعی و سیاسی مشخص شده است....

بی شک ادبیات مانند آیینه‎ای است که با نگریستن در آن می‎توان به حقایق اجتماعی بسیاری پی‎برد. آثار ادبی هر دوره، اوضاع و احوال اجتماعی و جنبه‌های مختلف فرهنگ جاری در جامعه را بازتاب می‎دهد، به همین سبب است که ادبیات یکی از بهترین و قابل اطمینان‎ترین اسناد شناخت وضعیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه محسوب می‎شود. جامعه‎شناسی ادبیات یکی از شاخه‎های علوم ادبی است که به بررسی محتوای اثر ادبی و رابطة آ...

در روند تحول در عرصۀ هنر و ادب یک جامعه عوامل گوناگونی دخیل‌اند. ساخت سیاسی و اجتماعی، و تحولاتی که در بستر آن رخ می‌دهند، از عواملی‌اند که همواره ادبیات هر جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در ایرانِ قرن نوزدهم ادبیات و به‌ویژه شعر با تأثیرپذیری از ساخت سیاسی- اجتماعی دچار تحولی کارکردی و بنیادین ­شد؛ شعر درباری جای خود را به شعری با کارکرد سیاسی و اعتراضی داد. در این زمینه هنرمند به‌واسطۀ تغییر...

رمان «طفل الممحاه» اثر ابراهیم نصرالله از جمله رمان¬هایی است که مسائل سیاسی و اجتماعی کشورهای عربی در آن بازتاب یافته است. آنچه اهمیت این رمان را دو چندان ساخته بازنمایی واقعیت¬های تلخ سیاسی و اجتماعی است. رمان یاد شده به بررسی بخشی از تاریخ فلسطین در سال¬های قبل از 1948 و اوضاع و احوال حاکمان و مردم در آن برهه¬ی زمانی و شرح حقایق دردآور جنگ در قالب دغدغه-های شخصی به اسم "فواد" می¬پردازد که بعد...

نمایشنامه‌های برتولت برشت با ویژگی‌های ناارسطویی خود، وی را در ادبیات آلمان و جهان بیشتر به عنوان نمایشنامه‌نویسی پیشرو و خوش ذوق مطرح کرده است تا شاعری رومانتیک. اما اشعار وی نیز، به دلیل غنای محتوایی آن، در خور بررسی دقیق هستند. اشعار برشت نیز همچون نمایشنامه‌های او نوعی واکنش به مسایل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی روز هستند و می‌توان آنها را سندی بر تفکر سیاسی او دانست. اشعار متقدم برشت به خاطر ن...

جامعه شناسی ادبیات، به عنوان یکی از جدیدترین حیطه ها در جامعه شناسی، سعی دارد تمامی موارد و عوامل تأثیرگذار در شکل گیری و دگرگونی آثار ادبی را بررسی کند. در این نظریه، واقعیت های اجتماعی و رویدادهای مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و روابط طبقات و گروهها که بیشترین تأثیر را در جریانات سیاسی دارند، به نمایش در می آید. در واقع نگاه جامعه شناختی به ادبیات می تواند وضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دور...

می زیاده )1888م_1941م) نام مستعار ماری زیاده است. وی در ناصره¬ی فلسطین متولد شد در کنار ادامه¬ی تحصیل در مصر، دست به قلم گرفت و نوشته¬های خود را در روزنامه¬هایی مثل «المحروسه» و «الزهور» منتشر کرد. نوشته¬های او در این مجلات دلالت بر فرهنگ غنی¬اش داشت. او آثار فراوانی از خود بر جای گذاشته است از جمله «باحثه البادیه» و «المساواه». بیشتر این آثار مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی خاص دوره¬ی زندگی نویس...

سمرقند از ابتدا با شهرهایی همچون بخارا، شیراز، بلخ، هرات، اصفهان، مرو، خجند و... همسری می کرد و از مراکز مهم سیاسی، علمی، ادبی، تاریخی و فرهنگی اقوام ایرانی نژاد به شمار می رفت. در این مقاله، ذیل پنج مورد به نقش سمرقند در رشد ادبیات فارسی تاجیکی پرداخته شده است: 1. شرکت بلاواسطه اهل سمرقند در آفرینش ادبیات فارسی تاجیکی، مثل ابولینبغی، ابوحفص، رودکی و دیگران؛ 2. آماده کردن زمینه های نظری و عملی ...