در پی رویارویی سرزمین‌های اسلامی با تمدن جدید غرب و شکست‌های مختلف نظامی در طول قرن هیجده و نوزده میلادی، به تدریج، پرسش از چرایی این شکست‌ها در ذهن و اندیشه بسیاری از متفکران مسلمان شکل گرفت. پرسش از شکست‌ها دو جنبه کاملا بارز داشت: یک جنبه از آن، به عقب ماندگی و انحطاط جامعه مسلمانان، و جنبه دیگر، به پیشرفت غرب، مربوط می‌شد. این پرسش‌ها، پاسخ‌های متفاوت و گاه متناقضی را در پی داشت که یکی از آ...

اگرچه مشهور است که فلسفه ى علم دانشی جدید و محصول قرون نوزدهم و بیستم است، اما ایننوشتار بر آن است که پیشینیان نیز به تناسب و فراخور علومِ خود، نوعی علم شناسی را بنا کرده اندکه نسبتش با علوم آن زمان با نسبت فلسفه ى علم با علوم جدید قابل تطبیق است؛ و می توان آن رامنطق علم یا فلسفه ى علم پیشینیان خواند. این نوشتار این دانش را در آثار ارسطو و بسط آن را درنزد حکمای مسلمان جستجو می کند. نخست چهار مسأ...

هدف از تحقیق حاضر تربیت برای زندگی است. برای نائل شدن به هدف مزبور، نخست، به بررسی مفهوم تربیت از دید گاه اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان پرداخته شد. لذا مشخص گردید که اکثر این اندیشمندان به ابعاد خاصی از زندگی توجه داشته اند. در ادامه، در راستای ارائه یک تحلیل کامل از فرایند تربیت برای زندگی، به تبیین مفهوم زندگی از دیدگاه اسلام پرداخته شد. دراین تحلیل، چهار محور اصلی زندگی انسان: ماهیت زندگی ا...

جایگاه رفیع و مهم تربیت و اخلاق در سرنوشت انسان ها، اندیشمندان مسلمان را بر آن داشته است که، در پرتو تعالیم انسان ساز اسلام به موضوع انسان، تربیت، سعادت و کمال او بپردازند. و نظام های فکری را برای پاسخگویی به سوالات مربوط به انسان و تربیت او بنا کنند. دو تن از این اندیشمندان غزالی و مطهری می باشند. به منظور بررسی تربیت اخلاقی از دیدگاه این دو دانشمند مسلمان تحقیقی با رویکرد تطبیقی انجام شد. د...

چکیده کتاب آسمانی قرآن از دیرباز مورد توجّه اندیشمندان مسلمان و حتّی غیر مسلمان بوده است و صاحب نظران در مورد جنبه های گوناگون این معجزه الهی بحث و بررسی نموده اند و نظرات مختلفی را بیان داشته اند. یکی از این جنبه ها که پژوهشگران علوم قرآنی بدان پرداخته اند، بحث درباره اعراب واژه ها و عبارت های قرآنی است که در پاره ای از این موارد، بین علما اختلاف دیدگاه وجود دارد که از آن ها با عنوان «مشکل اع...

پدیده ی ناسیونالیسم که عنوان "مذهب دنیوی" را از آن خود کرده است ویکی از عوامل مهم در ایجاد دولتهای جدید (nation-states) به شمار می رود و رویدادهای جهان، مستقیم و یا غیر مستقیم از پارادایم ناسیونالیسم جهت می یابند؛ با نگرشها و برداشتهای مختلف مواجه بوده و میدان برخورد آراء اندیشمندان مسلمان قرار گرفته است. اما بر اساس پژوهش این رساله، بعضی از اندیشمندان و متفکران بزرگ دنیای اسلام به نوعی ارتباط ...

مساله ارتباط خدا و عالم یکی از مباحث مهم فلسفی است که هم در فلسفه غرب و هم در فرهنگ و علوم اسلامی مورد توجه و نظریه پردازی اندیشمندان قرار گرفته است. با مطالعه و تامل در دیدگاههای فیلسوفان غرب در این مساله پی می بریم که نظریاتشان با اصل توحید الهی سازگار نیست. اندیشمندان مسلمان به تبیین این مساله در جهتی سازگار با توحید الهی پرداخته اند. نظریه متکلمین اسلامی در این مساله دارای نقش می باشد اما م...

این پژوهش با موضوع عدالت اجتماعی از منظر حضرت علی ع اصلی ترین دغدغه اش آن است که بداند عدالت از نظر حضرت علی ع چیست. پاسخ این سوال که در واقع فرضیه ما در این پایان نامه است عبارت است از عدالت اجتماعی امر نظر مولای متقیان یعنی دادن هر حقی به صاحب آن که این امر زمانی صورت می گیرد که سه عنصر در آن باشد. فرهنگ حق مداری 2- دستگاه قضائی سالم 3- دستگاه اجرایی کارآمد. این پژوهش از چهار فصل و یک خاتمه ت...

محاکات کلمه کلیدی در بوطیقای فلسفی است که عنصر جوهری شعر را تشکیل می دهد. مفهوم این کلمه از زمانی که در نوشتارهای ارسطو مطرح شده تا آن زمان که از طریق متّی بن یونس قنّائی وارد حوزه اسلامی شده و تا زمانی که از زیر دست فلاسفه مسلمان عبور کرده ، پیوسته در حال تغییر بوده است. مقاله حاضر، در صدد است مفهوم کلمه را از طریق بررسی پدیدار شناسانه در نوشتارهای فلسفی حوزه اسلامی بررسی نماید. منابع تحقیق از ت...

چکیده ندارد.