پدیده سیلاب به دلیل گسترش شهرهای بزرگ چهره جدیدی پیدا نموده است و تحت عنوان سیلاب شهری جایگاهی جدید را در مطالعات شهری باز نموده است. مدیریت سیلاب شهری به دلیل ویژگی خاص شهرها، بر یکپارچگی مدیریت داده ها استوار است که این یکپارچگی به کمک عوامل جغرافیایی و تکنیک های ارتباط داده ای محقق است. در این پژوهش بخش هایی از شمال و شمال شرق تهران، کلان شهر ایران به دلیل تأثیر حوضه های بالادست در سیل خی...

رشد روزافزون جمعیت شهرها در گسترش فیزیکی و تغییرات کاربری اراضی حاشیه شهرها نقش مؤثری داشته است. جمعیت شهر رشت از حدود 294 هزار نفر در سال 1370 به بیش از 600 هزار نفر در سال1390 افزایش یافته است. در این دوره مساحت محدوده شهر از 2994 هکتار به 10240 هکتار رسید. نتیجه افزایش جمعیت و مساحت شهر، توسعة فیزیکی شهر و در نتیجه تغییر کاربری اراضی حاشیه شهر و به زیر ساخت و ساز رفتن این اراضی بوده است، بنا...

چکیده رشد سریع شهرنشینی همراه با افزایش مهاجرت های روستا- شهری در ایران، بستر مساعدی برای شکل گیری مناطق حاشیه ای در پیرامون بافت فیزیکی شهرها فراهم نموده است؛ به گونه ای که پس از تجربه کلان شهرها، امروزه شهرهای متوسط کشور مانند سبزوار را با پیامدهای گوناگون خود تحت تأثیر قرار داده است. در این مقاله تلاش شد تا راهبردهای کالبدی که می تواند کنترل حاشیه نشینی را در این شهر در پی داشته باشد، ارایه ...

قاچاق کالا، یکی از شیوه های داد و ستد و مبادله است که از زمان های گذشته وجود داشته و تا به امروز نیز ادامه دارد. البته شکل گیری آن به زمان ایجاد مرزها و قوانین اقتصادی حاکم بر این مناطق برمی گردد. قاچاق کالا برای ساکنان مناطق مرزی دارای اثرات مثبت و منفی زیادی است. این تاثیرات برای ساکنین روستاها که نسبت به شهرها از مواهب توسعه بهره کمتری می برند، دارای اهمیت دوچندانی است. چرا که روستاها نسبت ب...

پیوندهای روستایی- شهری تمام روابط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تکنولوژِیکی میان شهر و روستا را در بر می­گیرد. نادیده گرفتن این روابط در برنامه­ریزی­های توسعه‌ای کشور، عدم توازن توسعه را در پی داشته است.. در رابطه با تبیین روابط شهر و روستا نظریات مختلفی از جمله روابط مرکز- پیرامون، قطب رشد مطرح شده است. در بیشتر این نظریات توسعه روستا منوط به توسعه شهر شده است. اما در دیدگاه شبکه منطقه­ای بر خلاف ...

مباحث توسعه پایدار شهری از موضوعات نو و جدید برنامه ریزی شهری است که سعی دارد به پایداری در شهرها دست یابد و چارچوپ جدیدی را برای توسعه فرصت های اقتصادی، باز سازی جوامع، توسعه تولید تکنولوژی های بالا دست محیطی جدید، پیوند کار آفرینی با نظارت محیطی و تعادل بیشتر روش زندگی با طبیعت را در کنار هم پدید آورد و به حفظ منابع کمیاب اعم از طبیعی یا انسانی، رشد کمی و کیفی تولیدات اعم از صنفی، کشاورزی، خد...

امروزه گردشگری به واقعیت مهم اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است، که در همة محیط‌ها و مکان‌ها مانند شهر، روستا، کوهستان، سواحل و جز اینها وجود دارد. در زمان حاضر، شهرها از پربیننده‌ترین نواحی جهان به‌شمار می‌آیند، که هر ساله پذیرای میلیون‌ها نفر گردشگرند. جهانگردی شهری امروزه به‌صورت یکی از فعالیت‌های مهم اقتصادی درآمده است که جریان کارها، اقدام‌های اجتماعی و تغییرات فضایی را شکل می‌دهد. درواقع افز...

از آنجا که روستا زاده دست انسان است، پس چون هر پدیده زنده دیگر در فرایند «تحول » یا «شدن تاریخی» خود دوره های مختلفی را با فراز و فرودها سپری می نماید. به بیان دیگر، روستا در برهه ای از زمان بنابر ضرورت تاریخی و نیاز انسان ظهور می یابد، رشد می کند و مدت های کم و بیش طولانی به حیات خود ادامه می دهد. پاره ای از آن ها در یکدیگر و یا در درون شهرها ادغام شده و یا با افزایش تعداد جمعیت، حیات و شکل جد...

طی چندین دهه گذشته، مهاجرت به کلان شهرها ازجمله تهران مهمترین ویژگی جریان مهاجرتی در ایران بوده است. ازجانب دیگر، در دهه اخیر بر درصد مهاجرت­های شهر به روستا بیش از پیش افزوده شده است. جهت تحلیل بهتر وضعیت مهاجران معکوس و کلان شهری، با تحلیل ثانویه داده­های دو درصد سرشماری 1390 مهاجران این دو جریان مهاجرتی در ویژگی­های جمعیتی و اقتصادی مورد مطالعه مقایسه­ای قرار گرفته­اند. با تأکید بر نظریه­های...