در این نوشتار، براساس تفسیری نظرورزانه از بحران علوم اجتماعی در ایران به پرسش از این مسئله می پردازیم که آیا رویکرد نظری پسااستعماری می تواند، اگرنه در رفع، لااقل در طرح پروبلماتیک این بحران یاری رسان باشد؟ بحران علوم اجتماعی از جنس شناخت شناسانه است و در غلبه بی چون وچرای پارادایم مدرنیزاسیون تجلی می یابد. تداوم و غلبه این پارادایم بر علوم اجتماعی، در شرایط تکوین و تطور آن به مثابه زائده ای از...

جامعه ایران در دوره معاصر خود مانند دیگر جوامع تغییرات شگرفی را از بعد جمعیتی تجربه کرده است. شش برابر شدن میزان نفوس در کمتر از یک قرن و تبدیل شدن جامعه ایران از جامعه عمدتا روستایی و عشایری به جامعه ای با جمعیت بالای هفتاد و پنج درصد شهری بر اثر بی سابقه ترین مهاجرت های داخلی ایرانیان در نیم قرن اخیر از جمله این تغییرات شگرف با آثار بلندمدت و بی مانند است. این حجم رشد و مهاجرت جمعیت را می توا...

پایداری نسبی ازدواج خویشاوندی در دهه های پیشین لزوم مطالعه ویژگی ها و روند تغییرات این الگوی رایج ازدواج در ایران را آشکار می سازد.مقاله حاضر با استفاغده از تحلیل ثانویه داده های"طرح آمار گیری از خصوصیات اجتماعی-اقتصادی خانوارها ،1380" تفاوتهای بین نسلی ازدواجهای خویشاوندی را مطالعه می نماید.بدین منظور،الگوی رفتاری و نگرشی فرزندان(نسل دوم) در مورد ازدواج خویشاوندی بررسی گردیده و با الگوی ازدواج...

جستجو در زمینه ها و شرایط شکل گیری فرآیندهای تربیتی مدرن در ایران مبتنی بر مناسبات قدرت دانش مساله اساسی است که مقاله حاضر در پی یافتن پاسخ آن است. روش پژوهش در این مطالعه روش تحلیل تاریخی مبتنی مناسبات قدرت دانش است که به تجزیه و تحلیل سیر تاریخی عوامل شکل دهنده به نظام آموزش مدرن و تحول ارزش ها در جامعه ایران پرداخته است از اینرو ، ابتدا زمینه های فرهنگی و اجتماعی شکل گیری تربیت مدرن در ایران...

دو ایل بهمئی و بختیاری از نظر جمعیت، دامنه­ی کوچ و جابجایی، شهرهای محل اسکان و مشارکت در اقتصاد ملی از گروه­های قومی عمده­ی مستقر در مناطق جنوب غربی ایران­اند. اگر چه اجرای سیاست­های اسکان اجباری و تخته قاپو ایلات در دوران پهلوی اول و تغییرات اجتماعی و تحولات تاریخی متأثر از گسترش مدرنیزاسیون، سبک و شیوه­ی زندگی این عشایر را دگرگون کرده است؛ با این وجود می­توان فرایندهای اساسی اسکان، تغییر نظام...

این مقاله با هدف نحوۀ بازنمایی فرهنگ سیاسی در اشعار کردی، اشعار عبدالرحمن شرفکندی (متخلص به هژار) و سید محمدامین شیخ الاسلامی موکری (متخلص به هیمن) را بررسی می‌کند. معیارهای اصلی انتخاب شاعران، مقبولیت اجتماعی و فرهنگی و جایگاه نخبگی بوده است. دوران حیات دو شاعر (1369-1300) دورۀ تجربۀ ظهور و توسعۀ مدرنیزاسیون و  ناسیونالیسم در کردستان است و ادبیات این دوره مجرایی برای شناسایی تغییرات به‌وجودآمد...

کنکاش در ماهیت رابطه ساختار قدرت سیاسی و ارکان آن با جامعه یا نیروها و گروه­های اجتماعی، بحث محوری جامعه­شناسی سیاسی است. در این نوشتار، از چشم­انداز جامعه­شناسی سیاسی به تحلیل رابطه دولت و جامعه در عربستان پرداخته می­شود. پرسش پژوهش این است که چه رابطه­ای بین ماهیت دولت نئوپاتریمونیال عربستان و انقباض جنبش ها و قیام­های اصلاح­طلبی در وضعیت فعلی عربستان وجود دارد؟ فرضیه اصلی پژوهش این است که دل...

مدل ها و آرمان های توسعه ای به طور گسترده ای در جهان انتشار یافته اند و در جهت تغییردادن نگرش ها و رفتارها عوامل مهمی هستند. الگوی ازدواج در ایران نیز از یک طرف تحت تأثیر عوامل درونی مانند مدرنیزاسیون، شهرنشینی و سطح بالای تحصیلات و از طرف دیگر تحت تأثیر عوامل بیرونی مانند آرمان گرایی توسعه ای قرار گرفته و کم کم تمایلی به مشابهت با الگوی ازدواج مدرن در جوامع صنعتی نشان می دهد. مثلا سن ازدواج کم...

دو ایل بهمئی و بختیاری از نظر جمعیت، دامنه­ی کوچ و جابجایی، شهرهای محل اسکان و مشارکت در اقتصاد ملی از گروه­های قومی عمده­ی مستقر در مناطق جنوب غربی ایران­اند. اگر چه اجرای سیاست­های اسکان اجباری و تخته قاپو ایلات در دوران پهلوی اول و تغییرات اجتماعی و تحولات تاریخی متأثر از گسترش مدرنیزاسیون، سبک و شیوه­ی زندگی این عشایر را دگرگون کرده است؛ با این وجود می­توان فرایندهای اساسی اسکان، تغییر نظام...

هدف: هدف از انجام این پژوهش، آگاهی از چرایی و چگونگی تغییر اسامی شهرهای ایران به عنوان یک «برنامه ریزی دولتی» در عصر پهلوی اول است. روش/ رویکرد پژوهش: این تحقیق، بر اساس روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر اسناد دولتی و منابع کتابخانه ای تدوین شده است. یافته ها و نتایج: پس از استقرار امنیت در کشور، دولت، متولی مدرنیزاسیون و اصلاحات در کشور شد. شهر، کانون و جلوه گاه مدرنیسم و زبان واحد، مهم ترین عامل وح...