الملخّص دَرَسَ الأقدمون من النقّاد والبلاغیین العرب قضیة التکرار فی اللغة العربیة وهی تُعتبر من الجذور الأساسیة لظاهرة الموتیف والتی تعنی فی الأدب الفکرة الرئیسة أو الموضوع الذی یتکرر، ونلاحظ هذه الظاهرة موجودة عند شاعرنا أدیب کمال الدین؛ الشاعر العراقی المهجری المعاصر الذی یقطن أسترالیا حالیاً ومازل یترجم عواطفه وأحاسیسه بلغته الشعریة، وقد عُرف بالحروفـی؛ لأنّه رکز علی الحرف وأوغل فی ترکیزه. فی هذا ال...

تهدف هذه المقالة الی إبراز النواحی الفنیّة فی خماسیّة «مدن الملح» الروائیة لعبدالرحمن منیف مثل: الأسلوب، و اللغة، و بناء الشخصیات، و البعدین المکانی و الزمانی؛ و الی بعض القضایا الفنّیه التی اعتمدها منیف فی بناء خماسیّته نحو: إتمام المعنی الروائی فی کل جزء، تسلسل أجزاء الخماسیّة، و التفاوت فی المستوی الروائی بین أجزاء الخماسیّة و علاقته بالواقع، و عناوین الأجزاء و مدلولاتها

بعد أن فرغ علماء النحو من جمع المادة اللغویة التی أرادوا تقعیدها من وسط شبه الجزیرة العربیة، و بعد أن نسقوها و صنفوها تحت عناوین بارزة تستغرق جمیع مناحی الکلام العربی و مرافقه، بعد القیام بکل تلک المراحل المنهجیة اعتقدوا بوجود مرحلة منهجیة أخری أوجبوا علی أنفسهم إنجازها و القیام بها، و هذه المرحلة هی عملیة التعلیل؛ فذکروا لکل ظاهرة من ظواهر اللغة، ولکل مسألة من مسائل النحو و الصرف علة لتساعد عل...

کتاب تاریخ آداب اللغة العربیة فی العصر الحدیث، اثر نادر نظام‌تهرانی، در زمینه تاریخ ادب معاصر عرب نوشته‌ شده است. در این کتاب نویسنده کوشیده تا با بررسی رویدادها و جریان‌های ادبی معاصر و آوردن سطوری چند درباره شاعران این عصر، شمایی کلی از حیات ادبی عرب در این دوره به مخاطب ارائه دهد. بررسی و مطالعه این کتاب نشان از آن دارد که این اثر نیز چون دیگر آثار قلمی، خالی از نقص نیست و کاستی‌هایی دارد که...