هنجارگریزی یکی از شگردهای مطرح در نظریه‌های نقد فرمالیستهای روس است که در تعریفی ساده می‌توان آن را خروج از زبان معمول و معیار دانست. بهره‌گیری از این ترفند بیانی به آفرینش زیبایی و پویایی سخن می‌انجامد و در نهایت سبب توجه دوچندان مخاطب به متن می‌گردد. شاعرانی که چیره دست‌ترند افزون بر اینکه می‌کوشند به مفاهیم و معانی تازه روی آورند، توجهی ویژه نیز به ساختار و زبان شعری خود دارند تا بتوانن...

مولوی در غزلیات خود، بیش از شاعران دیگر به هنجارگریزی و نوآوری، روی آورده است؛ این رویکرد در همه زمینه‌های شعر او؛ بویژه در ردیف آشکار است. وی از موسیقی ردیف و اهمّیت آن در شعر فارسی کاملاً آگاه بوده و بیشترین بهره‌ را از قبَل ردیف برده‌ است. او از حیث تنوّع و هنجار شکنی ردیف در تأمین ابعاد موسیقایی سخن، ممتاز است. هیچ یک از شاعران پارسی‌گوی به اندازه او از این امتیاز برخوردار نبوده است؛ غزلهای او ...

متن، ساختاری زبانی است که از الگوها و قواعد دستوری خاصی پیروی می‌کند که از آن با نام زبان معیار/ خودکار یاد می‌شود. گاهی ادیب برای بزرگ­نمایی مفهوم مورد نظر خود، با وجود امکان رعایت قواعد زبانی، از هنجار زبان سر­می‌پیچد تا توجه مخاطب را به یک معنای خاص جلب و در حقیقت مفهوم را برجسته‌سازی کند. هنجارگریزی یکی از شیوه‌های برجسته‌سازی معناست که در هشت سطح قابل بحث است. این نوشتار با بررسی هنجارگریز...

اثرادبی نوشته ای است که درآن زبان متداول باروش ها وتمهیداتی که شاعر به کار می برد به هم میریزد تا زبانی ناآشنا با نظامی جدیدبه وجودآید و این همان چیزی است که از آن به آشنایی زدایی تعبیر می شود این نوع کاربرد، زبان را ازحالت کاربرد اعتیادی بیرون می آورد و باعث برجسته شدن خصوصیت های آن می شود. از نظر ساختار گرایان هنجار گریزی یکی از موثرترین روش های برجستگی زبان و آشنایی زدایی در شعر است  که بسیا...

بنا به عقیده‏ی فرمالیست‏ها شعر به‏واسطه‏ی انحراف از قوانین حاکم بر زبان معمول ایجاد می‏شود و با بررسی درجه‏ی این انحراف، می‏توان سبک خاص یک شاعر را در مقایسه با سایرین و یا یک دوره‏ی خاص مشخص کرد. هنجارگریزی شیوه‏ای است که بر مبنای آن می‏توان سبک آثار ادبی را از روساختی‏ترین اجزا تا مولفه‏های معنایی آن، بررسی و معیّن کرد. در این پایان‏نامه، قصاید ناصرخسرو (394-481 ه‏ .ق.) با اشعار سه تن از هم‏عص...

پژوهش حاضر به تحلیلِ گفتمان کتاب "وغ وغ ساهاب" اثر صادق هدایت می پردازد. این اثر در مجموع شامل 35 قضیه طنز است که 20 قضیه آن در قالب نظم و 15 قضیه دیگر به صورت نثر به رشته تحریر در آمده است. در این پژوهش 11 متن از میان متون منظوم به طور تصادفی برگزیده شده و با استفاده از نظریه عمومی طنز کلامی آتاردو و رویکرد اجتماعی- شناختی ون¬دایک، به منظور یافتن مهم¬ترین عامل سازندة طنز و همچنین عناصر و عوامل ...

آثار شاعران همواره به لحاظ ساختار با زبان معیار متفاوت است و شعر شاعران معاصر نیز از این امر مستثنی نیست این تفاوت می تواند دلایل زیادی داشته باشد اما یکی از مهمترین ارکان ایجاد تفاوت در زبان هنجارگریزی است که با توجه به انواعی که دارد می تواند منشاء بسیاری از تفاوت های زبان شعر با زبان معیار باشد. بررسی انواع هنجارگریزی ها با توجه به اهمیت آن درشعر شاعران معاصر می تواند ضمن نشان دادن میزان ا...

کاریکلماتوربه عنوان یکی از نمودهای شوخ طبعی عبارت است از جمله کوتاه، طنز آمیز و ادبی که در نهایت ایجاز به بیان مفهومی می پردازد.هدف از انجام این تحقیق معرفی ابزارهای زبانی مورد استفاده در کاریکلماتورها و تعیین میزان بسامد آنهاست.بدین منظور ابتدا مفاهیم اصلی و مورد نیاز مشخص و تعریف شده اند و سپس با استفاده از روش کتابخانه ای بدقت تبیین و بررسی شده و از طریق روش توصیفی- تحلیلی مورد تجلیل قرار گر...

برجسته سازی از ابداعات فرمالیست ها می باشد که آن را عامل به وجود آمدن زبان ادبی می دانند. برجسته سازی به دو صورت امکان پذیر است: نخست آن که نسبت به قواعد و قوانین حاکم بر زبان معیار، انحراف صورت پذیرد و دوم آن که بر قواعد حاکم بر زبان، قواعدی افزوده شود. به این ترتیب، برجسته-سازی از طریق دو شیوه ی "هنجارگریزی" ( قاعده کاهی) و "قاعده افزایی" تجلی خواهد یافت. برجسته سازی، یک نتیجه دارد و آن هم آش...

پیش از پیدایش صورتگرایی ، هر آنچه در ادبیات و نقد ادبی رواج داشت ، نویسنده محور و آمیخته به شرایط تاریخی و اجتماعی وی بود . پس از ظهور این مکتب ، نویسنده محوری کنار گذاشته شد و متن محوری معیار نقد و تحلیل آثار ادبی قرار گرفت و چون متن ، برساخته زبان است ، رویکردی زبانشناختی بدان کاملاً قابل قبول است . این رساله به بررسی فرم – مهمتریـن ویژگی یک اثـر ادبی از دیدگـاه فـرمالیست ها – می پردازد ...