استعارۀ دستوری یکی از موضوعات اساسی در نقش گرایی نظام مند است که در سال های اخیر توجّه بسیاری از محقّقان را به خود جلب کرده است. پرسش اصلی تحقیق این است که کارکردهای استعارۀ دستوری مانند اسم سازی و وجهیت در گفتمان سیاسی چیست و چرا رسانه ها از استعاره های دستوری استفاده می کنند؟ در حقیقت هدف اصلی تحقیق این است که نقش استعارۀ دستوری در گفتمان سیاسی بر اساس دستور نقش گرای نظام مند توصیف و تبیین گردد...

انقلاب اسلامی ایران نتیجه فوران نیروهای نهفته در بستر سیاسی- اجتماعی ایران است که دست‌کم از دوران مشروطیت انباشت خود را آغاز کرده بود. این انقلاب بدون رهبری بی‌بدیل و فرهمند امام به نتیجه نمی‌رسید. نوشتار پیش‌رو در پی ارزیابی و واکاوی مبانی رهبری و مدیریت امام بر جریان انقلاب اسلامی و دگرسازی و خصومت‌سازی آن با گفتمان‌های رقیب، لیبرال (ملی- مذهبی) و چپ است. بر پایه فرضیه موجود، کیفیت کاربست عنا...

مقاله حاضر به مطالعه نسبت میان تن زنانه و ساختارهای سیاسی در گفتمان انقلاب اسلامی می‌پردازد. در این راستا تلاش شده با تأکید بر نظریه فوکو در مورد مناسبات قدرت و بدن و نیز مطالعه تجربی وجوه نمادین بدن زنانه در ارتباط با گفتمان انقلابی به فهمی از الگوی ساماندهی نمادین به تن زنانه دست‌یابیم. این تحلیل نشان داد که گفتمان انقلابی بنا به ضرورت‌های اجتماعی و سیاسی مقتضی در دوره تکوین خود با الگوی خاصی...

نظام جمهوری اسلامی جهت استمرار حیات و بسط گفتمان کلان خود، نیازمند بازخوانی روزآمد اندیشه و سیره سیاسی بنیان‌گذار خود از یک سو و اصلاح مسیر طی‌شده ازجمله توسط دولت‌ها براساس این گفتمان از سوی دیگر است. این مقاله، گفتمان دولت سازندگی را موضوع خود قرار داده است. هرچند خرده‌گفتمان دولت سازندگی همچون دیگر دولت‌ها ناشی از تحول «در» گفتمان کلان جمهوری اسلامی ...

این می‌کوشد اشاره به زمینه‌های انتخابات ریاست ‌جمهوری دوره یازدهم، به بررسی گفتمان انتخاباتی حسن روحانی به منزله نامزد پیروز انتخابات بپردازد و به این سؤال پاسخ دهد که چگونه با روش تحلیل گفتمان، نحوه هژمونیک شدن گفتمان اعتدال در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم تبیین می‌شود؟ مدعای مقاله آن است که مؤلفه‌های گفتمانی نامزد پیروز در انتخابات ریاست‌ جمهوری یازدهم بیشتر بر اساس تنوع مفصل‌بندی از دال‌های ...

چکیده این پژوهش بر آن است تا با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه توصیف جامعی از اصول تفکر سیاسی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را در دهه اول انقلاب ترسیم کند و با واکاوی در بیانیه های این تشکل، مؤلفه های دال مرکزی و دال های شناور گفتمان جامعه مدرسین، به ویژه دیدگاه های فقهی ـ سیاسی در این چهارچوب تبیین شود تا رابطه آن ها با یک دیگر و نحوه ارجاع این دال ها به مدلول مشخص شود. بر این اساس،...

مفاهیم از عمده ابزارهای معنابخشی به جهان و از مهمترین ابزارهای ساخت اندیشه هستند. مفاهیم وقتی در بستر گفتمان ها قرار می گیرند کاربرد آن ها عوض می شود. در این پژوهش از دیدگاه تبارشناسی به تحول مفهوم اجماع در تاریخ اندیشه سیاسی شیعه می پردازیم. متعاقب انقلاب مشروطه، با گذار از ساخت قدرت سنتی به ساخت قدرت جدید و تحول روابط قدرت ـ دانش، مفهوم اجماع نیز متحول می شود. به گونه ای که می توان گفت انقلاب...

انقلاب اسلامی و تعالی گفتمان سیاسی شیعه دکتر علی اکبر کمالی اردکانی چکیده: پیروزی انقلاب اسلامی ایران و شکل گیری نظام جمهوری اسلامی بر مبنای نظریۀ ولایت فقیه، زمینۀ رشد و تعالی اندیشۀ سیاسی در میان شیعیان را، که در یک قرن اخیر سرعت یافته بود، کامل کرد. انباشت تجربیات تاریخی علما و اندیشمندان شیعه از هنگام انقلاب مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی، آراء ابتکاری و بی بدیل امام خمینی(ره) و سرما...

این مقاله قصد دارد به مطالعة عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر تولید گفتمان ادبیات داستانی سیاسی در دهه‌های چهل و پنجاه شمسی بپردازد. بدین منظور، از نظریه‌های روبرت وسنو، و رندال ‌کالینز استفاده کرده‌ایم که مجموعاً چهار متغیر سیاست‌های اصلاحی دولت نوساز، ایجاد بحران در نظم اخلاقی جامعه، شکل‌گیری زنجیره‌های تعامل میان نویسندگان، و بسیج منابع را بر تولید گفتمان مورد مطالعه مؤثر می‌دانند. در این پژوهش، با...

اسلام سیاسی یکی از مهم‌ترین و تأثیر­گذارترین گفتمان‌های موجود در خاورمیانه و جهان اسلام است و حتی نقش­آفرینی آن در سطح جهانی نیز قابل توجه است. طی یک قرن اخیر هرگاه تقاضاهای اجتماعی و سیاسی در خاورمیانه و جهان اسلام به حد بحرانی رسید، این گفتمان به‌عنوان بدیلی قدرتمند در عرصۀ اجتماعی، سیاسی و امنیتی ظاهر شده و نقش­آفرینی کرده است. البته در خوانش سکولار و غربی، این نقش­آفرینی به دلیل تقابل با نظ...