پرسش ”سعادت چیست؟“ از جمله مهم‌ترین پرسش‌هایی است که اندیشه‌ فیلسوفان یونان باستان را به خود مشغول داشته بود. در آن دسته از محاورات اولیه‌ افلاطون که به احتمال زیاد نمایانگر اندیشه‌ سقراط هستند، سقراط به بررسی مسائل اخلاقی و می‌کوشد تا حد ممکن، تبیینی از چیستی فضیلت (یا فضایل)، زندگی سعادتمندانه و نسبت میان فضیلت (یا فضایل) و تحقق سعادت به دست دهد. در این مقاله، با قبول اصل سعادت‌باوری سعی شده ...

ابن یمین فریومدی از شاعران شیعی مذهب قرن هشتم است که درقطعه پردازی فارسی از مقام والایی برخوردار است . اشعارش به سبب اشتمال بر اخلاق و نصایح و مبارزه با مفاسد اجتماعی ‘مقام بزرگی در شاعری برای او کسب نموده است . اشعار او با توجه به آبشخورهای فرهنگی و مذهبی اش تحت تأثیر آیات مبارکات قرآنی و احادیث نبوی بویژه در فضایل حضرت علی (ع) و ائمه اطهار(ع) به فراوانی و به صورت های گوناگون از قبیل تلمیح ‘اق...

تعلیم و تربیت در عرصه نظر و عمل از دیدگاه هایی پیرامون معرفت شناسی به طور کلی و معرفت عقلی به طور خاص بهره می گیرد؛ تا بتواند اهداف عقلانی تعلیم وتربیت را ترسیم نماید . در این مسیر از دوره پیشا سقراطی تا کنون آراء و نظرات متعددی مطرح گردیده است . با مقایسه این نظرات و بسط آن می توان به چشم اندازهای روشن و جدید دست یافت .مقایسه نظرات در دو حوزه « تعلیم و تربیت اسلامی» و « حوزه غربی» مساله پژوهش ...

علوم عقلی در اصطلاح به مجموع علوم و اطلاعاتی گفته می شود که با تعقّل و استدلال، سر و کار دارند و آنچه در زیر مجموعه این علوم قرار می گیرند عبارت اند از: حکمت ـ که شامل فلسفه و اخلاق می شده است ـ و کلام. اواسط قرن سوّم تا پنجم و ششم هجری را می توان «عصر خرد گرایی» و دوران رواج علوم عقلی دانست. از آنجا که بیشتر شاعران این دوره، «حکیم» بوده اند و آشنا به معارف و علوم گوناگون دوران خود، آثارشان آکنده...

به رغم آن که در این مقـاله سخـن از فیلسوفی مفسّر است، امـا روش تفسیـری صدرالمتأهلین، جامع است و او از روش های عقلی، نقلی و شهودی در تفسیر خود سود برده است. در ناحیه گرایش های تفسیری نیز، هر چند گرایش غالب در تفسیر او، گرایش فلسفی – عرفانی است؛ اما گرایش حکمی نام شایسته این گرایش غالب است، زیرا به همان میزان که فلسفه او متعالی و بالمآل حکمی و متفاوت از سایر فلسفه های رایج است، تفسیر او نیز، تفسیر...

فضایل شهرها از جمله موضوعاتی است که خاستگاه بسیاری از روایات ساختگی است. در این نوشتار ما در پی آنیم که روایات فضایل شهر مقدس قم را ارزیابی سندی و متنی داشته باشیم. این روایات اولین بار از طریق حسن بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (برادر میانی شیخ صدوق)، عابدی زاهد و عزلت نشین - که بهره‌ای از فقه نداشت - برای حسن بن محمد بن حسن سائب اشعری قمی نقل شد. بعد‌ها این روایات توسط مؤلفان جوامع حدیث...

یکی از فضایل اخلاقی که نقش بسزایی در سازندگی انسان دارد، صداقت در گفتار و عمل است و راستی یکی از مهم‌ترین پایه‌ها و اصولی است که اساس جوامع انسانی را تشکیل می‌دهد. اصولاً فطرت بشر با راستی و صداقت سرشته شده است و اگر انسان به همان فطرت اصلی خود باقی بماند همواره به سوی پاکی‌های فضایل، متمایل و از رذایل پیراسته خواهد بود. ولی عوامل مختلف از قبیل تربیت، محیط و نظایر آن می‌توانند از بروز این صفات ج...

در این نوشتار، با استفاده از اشعار شاعران مختلف، اعم از شیعه و سنی، فضایل و شخصیت امام علی(ع) بیان شده است. این اشعار برگرفته از احادیث پیامبر اسلام و اهل بیت(ع) و آیه های قرآن کریم می باشد. مبنای اشعار، ترسیم وقایع مهم تاریخ زندگی امام علی(ع) و نیز گوشه هایی از فضایل و مناقب آن حضرت است که در پنج فصل تدوین گردیده است. فصل اول، ضمن درج اشعاری در زمینه میلاد علی(ع) و پرورش او در دامان پیامبر اسل...

چکیده: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی است که با هدف بررسی ساختار عاملی و ویژگی های روانسنجی پرسشنامه فضایل در عمل (via) صورت گرفته است. جامعه پژوهشی شامل کلیه دانشجویان دانشکده های علوم انسانی تهران می باشد که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. در این بررسی تعداد 317 نفر از دانشجویان (179 دختر، 138 پسر) شرکت داشتند که پرسشنامه 48 سوالی را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم ...

چکیده: دیوان ناصرخسرو یادگار دوران شکوفایی سبک خراسانی در قرن پنجم هجری است. علاوه بر اینکه از نظر هنر شاعری از بهترین نمونه های سبک خراسانی است، از نظر اخلاقی نیز با توجّه به اهتمام شاعر به مسائل اخلاقی ارزش فراوان دارد. رساله حاضر در دو بخش تنظیم شده است: بخش اول مقدماتی در تبیین و تعریف علم اخلاق ، فلسفه اخلاق ، ارتباط اخلاق با علوم دیگر ، اخلاق اسلامی ، معرفی ناصر خسرو و اهمیّت بررسی اخلا...