یکی از مظاهر تمدن نزد هر ملتی، جشن هاست. ایرانیان در دوران باستان، جشن های دینی متعددی داشتند. با فراگیری اسلام در میان ایرانیان، برخی از جشن های گذشته فراموش شد و بعضی به حیات خود ادامه داد. عباسیان که به شدت متأثر از فرهنگ ایرانی بودند در کنار اعیاد اسلامی به جشن های گذشتة ایرانیان مانند مهرگان و نوروز نیز توجه داشتند. تأثیر خلافت عباسی از آداب الملوک ایرانی و نفوذ خاندان های معروف ایرانی چون...

هیچ حادثهء تاریخی بدون مقدمه و زمینه به وقوع نمی‌پیوندد،بلکه هر واقعه‌ای بر بنیاد پدیده‌های گوناگون،شکل می‌گیرد؛بیداری ایرانیان و نهضت‌ مشروطهء ایران هم از این قاعدهء کلی مستثنی نبوده است.از جملهء عوامل و پدیده‌هایی که زمینه‌ساز آگاهی و نهضت گردید،علاوه بر وقوع جنگهای ایران و روسیه و شکست دولت ایران در این جنگها و تأثیر مؤسسات تمدنی جدید از قبیل مطبوعات،مدارس،معاشرت و مؤانست با اروپاییها و...یک...

تاریخ­طبری از متقدم­ترین تواریخ عمومی است که به شیوه حدیثی- خبری تدوین شده­است. بدین معنی که نویسنده در نقلِ گزارشهای تاریخی، سلسله اسناد و راویان اخبار را ذکر کرده­است. عدم توجه طبری به روایات موثق و گزارش­های تاریخی معتبر و مستند، عاملی بوده که برخی از روایات این اثر از اعتبار یکسانی برخوردار نباشد؛ چنانکه گاهی روایات متضاد و متناقض در کنار هم نقل شده­است. پژوهش حاضر واکاوی تعیین وثاقت و عدم و...

از ویژگی‌های تاریخنگاری دوره سلجوقی، جمع میان کلام اشعری و حکمت عملی ایرانیان پیش از اسلام است. از سویی احیای اندیشه سیاسی ایرانشهری و تبیین آن به عنوان الگوی عملی سلاطین در دوره سلجوقی در کتاب‌های سیر الملوک و متون تاریخی تجلی یافت. از سوی دیگر نفوذ کلام اشعری در ایران با آغاز وزارت نظام الملک، به اوج رسید و نوشته اغلب مورخان این دوره را متأثر نمود. مقاله حاضر در صدد پاسخگویی به این مسائل است ...

شاهنامۀ فردوسی را به سبب تنوع مقولاتِ تعلیم‌بخشی، قدرت و غنای مباحث تعلیمی و اشکالِ گوناگونِ تعلیمِ گسترده در لایه‌های پیدا و پنهانِ متن، اگر در زمرۀ ادبیات تعلیمی به شمار آوریم، راه اغراق نپیموده‌ایم. شاهنامه پرحجم‌ترین و قدیمی‌ترین میراث‌بَرِ اندرزنامه‌های ایران باستان در بابِ سلوکِ ملوک است و به چند معنا پایه‌گذار تعلیم پادشاهان، ترغیب آنان به نیکوروشی و تحصیل نیک‌نامی و تحذیرشان از...

هدف اصلی این مقاله تبیین و تحدید قدرت و نهایتا مهار آن از نگاه سعدی در دو بخش نصیحه الملوک و در باب سیرت پادشاهان کتاب گلستان و بیان ویژگی های حکمرانی خوب است. پرسش اصلی آن ا ست که سعدی با چه روشهایی سعی کرده تا از گسترش استبداد وفساد حاکمان مطلق العنان جلوگیری کرده وفشار بر مردم گرفتار استبداد را کاهش دهد. با بررسی صورت گرفته مشخص گردید که سعدی به عنوان اندیشمندی آگاه و با بهره گیری از میراث ا...

«روضه الانوار عباسی» یکی از برجسته ترین آثار اخلاقی است که در زمینة حکمت عملی و در ادامة سنت سیاست نامه نویسی فارسی در زمان شاه عباس دوم تالیف شده است. صاحب این اثر ملا محمد باقر سبزواری(م.1090ه.ق)، امام جمعه و شیخ الاسلام بزرگ عهد صفوی است که اثر خود را در تداوم سلسله تاریخی آثار به وجود آمده در زمینة حکمت عملی مدون کرده است."سیاست مدن" به عنوان بخشی از حکمت عملی و البته در انطباق با شریعت اسل...

ملاّ ادهم قرشی خلخالی فرزند قاضی بیگ خلخالی مشهور به « واعظ » و متخلّص به « عزلتی » از نویسندگان و شاعران و واعظان شیعی مذهب قرن یازدهم هجری است . وی ایّام جوانی را در اصفهان به تحصیل علوم اشتغال داشته است و از محضر شیخ بهایی کسب علوم کرده است . ادهم در مو ضوعات گوناگون اخلاق ، عرفان ، اصول عقاید امامیّه ، پند و اندرز و مکاتیب به تعداد بیش از سی اثر سخن پردازی کرده است . امّا تا کنون تحقیق جامعی درب...

شهرستان ملایر از لحاظ تقسیمات سیاسی جز استان همدان است که از دوره قاجار با نام دولت آباد به عنوان شهر شناخته شده است که به طبع آثار فراوانی از این دوره در شهرستان ملایر باقیمانده است که بیشترین تمرکز آثار باقیمانده را می توان در قسمت مرکزی شهر فعلی دید. بنیانگذار این شهر محمدعلی میرزا دولتشاه فرزند فتحعلیشاه و والی کرمانشاه است که به دستور پدر در کنار قلعه چوبین ملایر شهری در این منطقه بنیان گذ...

ادبیات فارسی در بر دارنده موضوعاتی است که در تار و پود زندگی انسان تنیده شده است، یکی از این موضوعات حکومت است، از این رو بررسی آن در ادب فارسی از ضرورت و اهمیت خاصی برخوردار است. رساله حاضر، پژوهشی با عنوان نگاه به حکومت در کتب برگزیده ادب فارسی بوده و در آن تلاش شده تا با نگاهی متفاوت به مسئله سیاست و حکومت و پیشینه آن در نوشته های فارسی پرداخته شود. این پژوهش با هدف بررسی علل و پیشینه اندر...