مسجد به عنوان یکی از شاخص ترین گونه ها، در مطالعات معماری همیشه از جایگاه ویژه ای برخوردار است. توجه به ساخت مسجد و دقت معماران در به کارگیری حد اعلای فن و هنر موجب شده تا همیشه بهترین نمونه جهت مطالعه ی سیر تحول و تطور کلیت معماری ایرانی اسلامی و یا جزییاتی از آن باشد. از مهمترین بخش های تشکیل دهنده ی کالبد مسجد فضای ورودی است. این عنصر از سویی رابط بین فضای درون و بیرون بنا و از سوی دیگر دا...

در هر شماره ی صفه، بنایی تاریخی را که دارای ارزش و اهمیت معماری برخوردار باشد، تحت عنوان یادگاری از گذشته، معرفی می شود. تصاویر و نقشه های ارائه شده در این مقالات محصول تلاش های دانشجویان دانشکده معماری در ثبت و ضبط ابنیه و آثار تاریخی کشور ماست. اثری که برای معرفی در این شماره انتخاب شده مسجد نصیرالملک شیراز است که بنایی بازمانده از دوران قاجاریه است. برداشت این اثر در سال 1361 توسط دانشجوی دا...

در بازشناسی معماری ایرانی در سده های نخستین اسلامی پرداختن به دو مهم شناخت خوبی بدست می دهد؛ یکی عناصر معماری و دیگری الگوهای ساختی که پایه در هندسه دارند و با کاربرد متنوع در معماری، متأسفانه هیچ گاه در مطالعات پژوهشگران معماری و باستان شناسی جایگاهی نداشته اند. عناصر معماری در این دوره تا کنون تنها در چند مسجد ساده ی شبستانی معرفی شده است. این وضعیت در بناهای تشریفاتی به چه ترتیب بوده و حاکم ...

دوره صفوی، اوج شکوفایی هنر و معماری اسلامی در ایران به شمار می رود. مسجد شیخ لطف الله و امام اصفهان، نمونه ای از معماری اسلامی در این دوره می باشند که با تاکید بر هنر و معماری ایرانی بنا شده اند. عمده تزیینات ابنیه را کاشی کاری تشکیل داده، که نقش اصلی آن، نقوش گیاهی می باشد که بر روی کاشی هفت رنگ و معرق منقوش گردیده است. در این پژوهش، روش تحقیق تطبیقی است؛ با مطالعه اسناد موجود در پیشینه تحقیق،...

یکی از اصلی ترین اهداف این پایان نامه تولید اطلاعات دقیق از بنا در راستای شناخت وضعیت موجود؛ عارضه ها و راهکارهای مرمتی آن می باشد. به همان اندازه که معماری ایرانی و معماری سایر ملل روزگاران قدیم بر معماری اسلامی تأثیرگذار بوده اند؛ به همان اندازه نیز این معماریها به فراخور فضاهای خود از مفاهیم اسلامی و معنای مسجد به مفهوم واقعی آن تأثیر گرفته اند. اگرچه سیر تحول این مساجد در هر مکانی متأثر ا...

کاشی معرق مشبک یکی از انواع کاشی های معرق است؛ که در معماری سنتی مساجد به خصوص مساجد بزرگ اصفهان بسیار مورد استفاده قرار گرفته است.این نوع تزیین امروزه مورد بی مهری معماران معاصر واقع شده وشیوه کار آن به صورت یکی از اسرار کاشی کاران سنتی قدیمی اصفهانی در آمده است. دراین پژوهش نگارنده سعی بر این داشته است که با بیان پیشینه،ویژگی های فنی و مسایل زیبا شناسانه کاشی معرق،شباهت ها و تفاوت های موجود ...

سرزمین پهناور آذربایجان یکی از خاستگاههای تمدن ایرانی می باشد که در گذر تاریخ سهم ارزنده ای در شکوفایی فرهنگی آن داشته است. فرهنگ آذربایجان در سیر تکوین هنر معماری ایران دارای جایگاه ویژه ای می باشد. زیر که سبک معماری آذربایجان یکی از چهار سبک هنر معماری اسلامی ایران است و در حقیقت معماری عصر صفویه را با معماری عصر سلجوقی پیوند می دهد. پس از تهاجم ویرانگر سپاه مغول به ایران و تشکیل سلسله ایلخان...

کتیبه نگاری در ایران سابقه ای طولانی دارد. کتیبه ها را بر اساس معیارهای مختلف از جمله نوع خط می توان دسته بندی کرد. خطوط کوفی، به ویژه مَعقلی که خاص بنا طراحی و استفاده می شود از نمونه های شاخص تزیینات کتیبه ای معماری اسلامی است. خط کوفی تاریخچه ی تکامل پرفراز و نشیبی را پیموده است. به طور کلی می توان گونه های مختلف کوفی را به سه دسته ساده ی تحریری، انواع تزیینی و کوفی بنایی ( مَعقِلی) دسته بندی ک...

آنچه در این مجموعه ارائه می شود نگاهی است اجمالی به بخشی از وجوه معماری مساجد ایران به عنوان یکی از مهمترین ابنیه دوران اسلامی این سرزمین ، و دلیل این توجه احساس نیازی است که معماری امروز نسبت به بخشهای مطالعاتی دارد و جامعه معماری ما همواره به دلیل خلا ناشی از وجود آن راههای متفاوتی را تجربه می کند.