از اوایل دهه 1350 کمیسیون ماده پنج (کمپ) به­عنوان مرجع قانونی برای انعطاف­پذیری اجرای طرح­های جامع و تفصیلی شهری در ایران مورد استفاده قرار گرفته است. بر پایه این قانون کلیه تغییرات مربوط به کاربری­های زمین شهری در محدوده قانونی شهرها از طریق تصمیمات این کمیسیون انجام می­گیرد. مقاله حاضر تلاش می­کند وضعیت تغییرات کاربری زمین شهری را با استناد به تصمیمات کمیسیون ماده پنج در شهر رشت طی یک دوره ده...

در دهه های اخیر در کشور ایران شاهد رشد سریع و روز افزون جمعیت شهرها و افزایش سریعشهرنشینی بوده ایم. یکی از مشهورترین عوارض توسعه سریع شهرنشینی در کشوری مثل ایران، پیدایشپدیده کمبود زمین و مبارزه برای تصاحب زمین در شهرها می باشد و برجسته ترین اقدام سیاسی توده هایشهری در بسیاری از شهرها تصاحب و تصرف غیرقانونی زمین در خارج از محدوده شهرها است که به رشد وتوسعه بدون برنامه و بد قواره شهرها دامن زده ...

در پی بروز مسائل و مشکلات ناشی از رویکردهای سنتی به زمین و تهیه طرح های صرفا کالبدی برای هدایت توسعه زمین، رویکردهای نوین به برنامه ریزی کاربری زمین شهری ، ابعاد گوناگون موثر بر و متاثر از زمین را در نظر گرفته و الگوی توسعه ی زمین را در جهت تامین حداکثر منافع برای حیات شهری ضابطه مند می نمایند و به این منظور بر شیوه های اجرایی طرح ها، راهبردها و سیاست های پیشنهادی تاکید دارند. در پژوهش حاضر، مد...

به منظور تعیین مکان مناسب برای خاکچال، ابتدا با گردآوری نیازمندی­های کاربری زمین به عنوان خاکچال از منابع مختلف، جدولی برای تعیین درجه تناسب زمین­ها به­منظور استفاده برای محل دفن بهداشتی پسماندها با استفاده از چارچوب فائو طراحی شد، سپس به‎طور موردی داده­های مربوط به کیفیت زمینِ فعلی خاکچال تبریز جمع­آوری و در جدول مذکور قرار داده شد و در نهایت درجه تناسب آن مشخص گردید. پس از شناسایی کیفیت­های زم...

برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری جهت استفاده بهینه از فضای شهری و امکانات موجود، یکی از هسته‌های اصلی برنامه‌ریزی شهری می‌باشد که معمولا به صورت یک مسئله چندهدفه تعریف می‌شود. مابین تعداد بیشمار نقشه چیدمان‌های ممکن کاربری، برنامه‌ریزان شهری علاقه‌مند به انتخاب نقشه‌ای هستند که نزدیک به چیدمان بهینه کاربری از دیدگاه موردنظر باشد. الگوریتم‌های بهینه‌سازی چند هدفه نقطه مرجع این امکان را فراهم می‌ساز...

توسعه سریع نواحی شهری دنیا در قرن 21 مسائل زیست محیطی را به دنبال داشته است که به روشهای جدید تجزیه و تحلیل، و منابع جدید داده ها و اطلاعات نیاز دارد. برنامه ریزی اکولوژیکی همراه با تصمیم گیری چندمعیاره فرایندی است که ارزیابی زیست محیطی و اقتصادی  اجتماعی کاربری اراضی را با هدف مدیریت منابع طبیعی، حفظ اکوسیستم و حل یا کاهش برخوردهای احتمالی زیستمحیطی انجام می دهد. هدف این تحقیق، تعیین توان اکول...

عقیده بر اینست که روشهای متعددی جهت دستیابی به توسعه پایدار در یک شهر وجود دارد. یکی از این روشها ، برنامه ریزی کاربری زمین (یعنی هسته اصلی و عملی برنامه ریزی شهری) می باشد که ارتباط نزدیکی با مبانی توسعه پایدار شهری دارد. بر این اساس، تحقیق حاضر درصدد است تا با ارزیابی و تحلیل کاربری زمین نشان دهد که چگونه برنامه ریزی کاربری زمین می تواند به تحقق توسعه پایدار شهری در شهر موردمطالعه کمک کند. تا...

مکان‌گزینی و استقرار مناسب شهرها جهت پیشگیری از بحران‌های محیط زیست و همچنین استفاده‌ی شایسته و پایدار از امکانات یک منطقه از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف از این تحقیق ارزیابی توان اکولوژیکی استان مازندران و مقایسه­ی آن با مکان‌گزینی و توسعه­ی شهرهای موجود است. برای این منظور تحقیق حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. در این راستا ابتدا نقشه‌...

گسترش افقی و بی‌برنامه شهرها متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت، منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساخت‌وسازهای شهری و ایجاد زاغه­هایی در مکان‌های نامساعد طبیعی گشته است. شهر تبریز طی دهه­های اخیر رشد و گسترش کالبدی سریعیرا تجربه نموده است. رشد بی­رویه شهری باعث تخریب اراضی باغی مرغوب اطراف شهرها، ایجاد زاغه­هایی در نواحی پرشیب و بر روی گسل تبریز، ترافیک و انواع آلودگی­ها شده است. برای مدیریت ...

نخستین هدف این مقاله بررسی محتوا و پیشینه رویکرد طراحی شهری عمودی به عنوان نظریه جدید طراحی شهری است که در راستای حل مشکلات شهری ناشی از کمبود ¬زمین بوجود آمد. علاوه¬بر این بررسی شرایط شهر تهران به عنوان کلان¬شهری در حوزه جنوب غرب آسیا، برای تحقق اهداف رویکرد فوق و تحلیل محتوای متون تخصصی و بررسی تحلیلی¬– ارزیابانه رویکردها و جنبش¬های مطرح در توسعه شهری عمودی، به منظور استخراج پیشینه طرح این رو...