انقلاب مشروطه در ایران فارغ از عوامل تأثیرگذار و نتایج آن در قالب"جنبشی علیه استبداد" قابل فهم است. مشروطیت در ساده­ترین تعریف تکاپوی برای محدود کردن اقتدار سنتی و توزیع قانونمند قدرت در چهارچوب نهادهای نو است. قدرت سیاسی قبل از مشروطه ساختی خودکامه دارد که حدود قدرت در آن نامشخص است. نهاد دولت مایملک سلطان و قدرت او در حکومت مطلق فرض می­شود. سازمان و کارکرد حکومت پیش از مشروطه نامعین و تفکیک­ن...

هدف این پژوهش مطالعه­ی رابطه­ی عوامل اجتماعی ـ فرهنگی با نگرش نسبت به حق­الناس در بین جوانان شهر شیراز است. در این مسیر، نخست موضوع مورد مطالعه معرفی و بررسی گردید. تحقیقات صورت گرفته توسط محققین دیگر در دو بخش داخلی و خارجی مورد بررسی و سپس نظریه­های موجود در این زمینه مورد بررسی قرار گرفتند. نظریه­ی ماکس وبر به­عنوان چارچوب نظری تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. روش اجرای تحقیق با روش پیمایش و گر...

پادشاهان قاجار تا قبل از انقلاب مشروطیت، با گسترش و توسعۀ دیوان­سالاری، توانستند سلطۀ سیاسی خود را که از ویژگی خودکامگی برخوردار بود، بر جامعه تسری دهند. بنابراین هدف این مقاله بررسی پدیده خودکامگی سیاسی به­ اتکای دیوان­سالاری و بر اساس الگوی دولت پاتریمونیال ماکس وبر می­باشد. در ساختار سیاسی قاجاریه، شاه که در رأس همه امور بود، در نقش حاکم پاتریمونیالی عمل می­کرد که بنا به میل و اراده خود و ب...

وبر از سویی در اخلاق پروتستان متوجه شده بود که ایده­های مذهبی بر منافع اثر می­گذارند، از سوی دیگر قائل به رابطۀ علی برعکسی در اخلاق اقتصادی مذاهب جهان بود که در جامعه­شناسی تطبیقی دین او به­خوبی نمایان می­شود. ارزش­ها که در اخلاق پروتستان و روح سرمایه­داری نقش ابتدایی و اصلی داشتند، در دیگر مقاله­های او به­ویژه مطالعات تطبیقی مذاهب به پدیده­های ثانویه تحول می­یابند و حوزۀ منافع در بسیاری از موا...

چکیده نوشتار حاضر در پی علت یابی ظهور پدیده طالبان است. گرچه علل تام این پدیده سلسله عللی است که در دو حوزه درونی و بیرونی زمینه ساز شکل گیری طالبان هستندوبا در نظر گرفتن این نکته که علل بیرونی این پدیده نقش شتاب دهنده در شکل گیری این جنبش را دارد، لذا بررسی و شناخت علل شکل گیری طالبان همچنان شایسته تامل و اندیشه ورزی است. به نظر می رسد چگونگی شکل گیری آرا، افکار و اندیشه سیاسی طالبان در حوزه ج...

یکی از مفاهیم اجتماعی و فلسفی رایج در عصر جدید، مفهوم عقلانیت ابزاری است که تفاوت های مهمی با انواع عقل دارد و رواج آن به پیدایش سازمان های عقلانی یا همان نهادهای بوروکراتیک معاصر انجامیده است. مزایا و معایب غلبه ی عقلانیت ابزاری در جهان معاصر مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و هنرمندان معاصر بوده است و هریک کوشیده اند نسبت به این نوع از عقلانیت موضع گیری کنند. این تلاش ها به واکاوی بیشترِ زیستن د...

این پژوهش با اشاره کوتاه به نظریه جامعه‌شناسی حقوق ماکس وبر، در نظر دارد تا عوامل فراحقوقی که منجر به تدوین قوانین آب در ایران طی دوره‌های مختلف شده‌اند را بررسی کند. اگرچه عوامل مختلفی از جمله شرایط اقلیمی، جمعیت‌شناختی و اقتصادی در تصویب و تغییر قوانین و مقررات آب می‌توانند دخیل باشند، اما مسئله اصلی مقاله حاضر توجه به عوامل سیاسی و اجتماعی است که منجر به تصویب و تغییر در قوانین آب شده است. ب...

خوزستان به‌عنوان یک تمدن رودخانه‌ ـ جلگه‏ا ی در دوره‌ی قبل و بعد از اسلام، همواره دارای شهرهای متعدد و پررونقی بوده که علاوه بر شهرهای شناخته شده‌ چون شوش، شوشتر، اهواز شهرهایی نیز وجود داشته‌اند که امروزه آثار چندانی از آنها باقی نمانده است. از جمله می‏ توان به شهرهای مسیر رودخانه‌ی کارون چون عسکرمُکرم، سوق‏الاربعاء، جُبی و دورق اشاره کرد. در این مقاله بر‏آنیم تا با روش تاریخی و با رویکردی توصیف...

موضوع مطالعه­ی حاضر سنجش سرمایه فرهنگی طبقات بر اساس پایگاه اقتصادی – اجتماعی در میان شهروندان اصفهانی است. رویکرد نظری این پژوهش بر ترکیبی از نظریه­ی پیر بوردیو  و ماکس وبر استوار شده است. بلحاظ روش شناسی، در مطالعه حاضر روش تحقیق پیمایشی بکار رفته و جهت جمع آوری اطلاعات نیز از تکنیک پرسشنامه بهره گرفته شده است. نمونه­ی تحقیق حاضر 400 نفر از شهروندان 20 تا 64 سالة شهر اصفهان در 14 منطقه شهری د...

این پژوهش در صدد بررسی نقش نخبگان در شکل گیری جنبش مشروطه در دوره قاجار ، به منظور پاسخ به پرسش های مربوط به :«آیا نخبگان مذهبی ، نخبگان حاکم ، نخبگان غیر حاکم ، نخبگان لیبرال و سوسیالیست در شکل گیری جنبش مشروطه و برقراری اقتدار عقلانی و دموکراتیک نقش داشتند؟» می باشد. چارچوب نظری پژوهش تلفیقی از نظریه اقتدار ماکس وبر و agitation بلومر و طبقه فرادستان و فرودستان ابوالحسن تنهایی است. این پژوهش ا...