قاعده نیت در زمره قواعد فقهی پرکاربرد است. علی‌رغم حضور نمایان آن در ابواب فقهی مختلف، طرح آن به عنوان قاعده‌ای فقهی با یادکرد جوانب متعدد و گوناگون و موارد کاربرد آن کمتر انجام شده است. این نوشته درصدد معرفی قاعده و بیان ادله‌ای است که می‌توان از آن برای اثبات قاعده بهره جست. این ادله شامل کتاب، سنت و عقل است. برخلاف برخی که اساساً نیت را ویژه عبادات می‌دانند، نه‌تنها نیت بلکه به تبع آن، قاعده ...

پژوهش حاضر، از منظر فقهی به تشریح طهارت و پاکی خاک برای تیمم کردن بر آن می پردازد و حالات مختلف تیمم بر انواع خاک را بررسیده، و ادله فقهی مربوط به آن ها را بیان می کند. نویسنده ابتدا ازشرایط تیمم و حکم صحت و بطلان آن سخن رانده و صحت وضو با برف، صحت تیمم و عدم صحت آن به وسیله چیزهایی که از زمین خارج می شود و اختلاف نظر فقها در این زمینه را باز گفته، و تیمم به وسیله خاک با استناد به آیات قرآن، رو...

مستند احکام فقهی از نظر محقق حلی کتاب، سنت، اجماع، دلیل عقل است.میزان استناد محقق حلی در بخش نکاح و طلاق شرایع به این ادله نسبت به سایر ابواب فقهی بیشتر است.محقق حلی در بخش نکاح وطلاق به ظواهر کتاب و خبر واحد ثقه استناد می کند اگرچه به خبر به عنوان موید حکم نیز استناد کرده است .وی برای پذیرش خبر به مسائلی چون اشهر بودن و در رد روایت نیز به ملاکاتی چون شذوذ و اعراض اصحاب توجه کرده است هرچند که آ...

مقدمه و هدف: کاربرد گسترده الکل و فراورده‌های الکلی سبب شده که به یکی از مسایل چالشی برای مردم و علوم پزشکی تبدیل گردد که نیازمند بررسی ماهیت فقهی الکل است. از نظر فقهی، هر چیز مُسکر(مستی‌آور) نجس و حرام است. اما مسأله مسکر بودن الکل (نجاست و حرمت الکل) در بین فقها مسأله‌ای اختلافی است. هر چند بخشی از این اختلاف، ناشی از تفاوت در مبانی فقهی است و گریزناپذیر است؛ اما برخی دیگر، به دلیل شناخت ناکا...

چکیده: قوانین و اصول فقهی ، حقوقی هر یک به نوبه خود ترتیبات اولویت ادله شرعی ،قانونی ،امارات ، اصول عملی و لفظی، و فروض قانونی را بیان نموده اند. با این همه ابهامات قانونی، تأویلها و تفسیرهای متفاوت از سوی دادرسان فضایی متشتت از آرای قضایی را در این باره انعکاس می-دهند . این امر به ویژه در مورد ادله مالکیت نمود آشکارتری دارد و از حساسیت بیشتری برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تعارض ادله د...

جواز استناد قاضی غیر مع به علم شخصی خود در مقام صدور حکم،‌ یکی از مسایل دیرینه وپرسابقه فقهی است که امروزه خود مسأله ساز شده و مورد ابتلای دستگاه قضایی است. این سوال که آیا قاضی میتواند در دادرسی خود را بی نیاز از دلیل بداند و تنها با علم خود رأی دهد‌یا پایبند اقتضای دلایلی است که دو طرف در دادرسی ارایه کرده اند، از دیرباز در حقوق ما مطرح شده است و فقها درباره چند و چون آن به بحث و گفتگو پرداخت...

در نظام آیین دادرسی ادله اثبات در امور کیفری رکن اساسی پرونده مطروح نزد قاضی را تشکیل می‌دهد. چراکه طبق اصل 37 قانون اساسی اصل بر برائت است و هیچ کس از نظر قانون مجرم شناخته نمی‌شود مگر اینکه جرم او در دادگاه صالح ثابت شود. جواز استناد دادرس غیر معصوم به قطع خود در مقام صدور حکم یکی از مسائل دیرینه و پر سابقه فقهی است که امروز خود مسأله‌ساز شده و دغدغه دستگاه قضایی می‌باشد. بر این اساس پژوهش حا...

به رغم نظر غیر مشهور فقهی که ارث بردن حق قصاص را برای زوجین در عِداد سایر ورثه محفوظ می داند قانونگذار در ماده 351 ق.م.ا زوجین را از این حق محروم دانسته است. به نظر می‌رسد اکثر فقهای امامیه تنها با استناد و تکیه بر دلیل اجماع و بدون درنظر گرفتن این که احکام امضایی، متأثر از جامعۀ عرب پیش از اسلام نیز بوده‌اند ، حکم به این محرومیت داده‌اند. تحقیق حاضر ضمن نقد دلیل اجماع مورد ادعا و سایر ادل...

جرم قذف در فقه به‌طور عام دارای مجازات است. قذف فرزند ازسوی پدر از این اصل کلی مستثناست. به‌تبع این استثنا، حکم مادر در فرض قذف فرزند هم مطرح می‌شود. این دوگانگی در عدم اجرای حد قذف بر پدر و اجرای آن بر مادر، در مادۀ 259 قانون مجازات اسلامی و نیز قول مشهور فقیهان امامیه نمود پیدا کرده است. مشهور فقیهان امامیه قائل به اجرای حد بر مادر و عدم اجرای آن بر پدر هستند. باوجودِ این، با توجه به استحکام ا...