چکیده : قرآن کریم کتاب هدایت انسان به سوی سعادت و کمال است. و یکی از شناخت های لازم برای رسیدن به سعادت و کمال، شناخت باری تعالی و نام ها و اوصاف اوست. ذکر نام های خداوند در قرآن نیز در راستای همین هدف کلی بوده است. اسماء الهی به صورت های گوناگونی در قرآن ذکر شده اند. در این رساله، دسته ای از اسماء الهی مانند « السَّمیعُ الْبَصیرُ » و « الْعَزیزُ الْحَکیمُ » که پشت سر هم ذکر شده اند، اسماء متوالیه الهی نا...

 یکی از استدلال‌های صدرا (که تنها یک مقدمه دارد) برای نظریه‌ای که امروزه تحت عنوان «اصالت وجود» نامیده می‌شود چنین است: چون حقیقت هر چیز همان وجودش است که بواسطه‌ی آن وجود احکام و آثار آن چیز بر آن حمل می‌شود، پس وجود نسبت به آن چیز اولی به تحقق است. این نوشتار قصد دارد تنها مقدمه این استدلال را در بستری تاریخی واکاوی کند. شواهدی ارائه خواهد شد که چگونه این مقدمه در تقابل با نظر میرداماد در باب...

در نظام حقوقی ما بیع و هر عقد معاوضی دیگر متشکل از دو تعهد یا تملیک متقابل است که با هم به وجود می‎آیند و از لحاظ موقعیت سببی در یک رتبه قرار دارند. بنابه تحلیلی هر یک از این دو تعهد سبب تعهد دیگر است و از دیدگاهی دیگر سببیت تعهدها مفهومی زائد است و بهتر است خود عقد را سبب تعهدات ناشی از آن دانست، با این وجود در نظر اخیر هم پیوستگی و همراهی دو تعهد ضروری است. اما علی­رغم این هم رتبه بودن، تقدم ...

رابطة امنیت، سیاست و استراتژی همواره موضوع بحث و مجادله علمی بوده و تعیین مرزهای میان این مفاهیم و یا حدود و ثغور حوزه‌های مطالعاتی آنها، نتیجه و ماحصل این مباحثات و مجادلات علمی است. در این مقاله زمینه‌های تاریخی تحول مفاهیم مذکور بررسی ‌شده و بر اساس چهار گفتمان سنتی، فراسنتی، مدرن و فرامدرن، رابطه آنها با یکدیگر مورد پردازش و تحلیل قرار می‌گیرد تا بخشی از ابهامات و پیچیدگی‌های مفهوم امنیت تو...

طرح مسأله: در این مقاله سعی شده است به تفاسیر بعضی از متفکران مدرن کلاسیک و قرن بیستم در مورد عدالت اجتماعی بپردازیم. در این راستا اندیشه‌های هابز و کانت به‌عنوان دو نظریه مهم مدرن کلاسیک مورد بررسی قرار می‌گیرد، سپس اندیشه رالز در مورد عدالت و مخالفان او همانند هایک بررسی می‌گردد. روش: این مطالعه از نوع کتابخانه‌ای بوده ودر آن تلاش می‌شود با مرور منابع عمده و تحلیل نظرات، جمع‌بندی روشنی از راه...

حق و مصلحت ازجمله مفاهیمی هستند که بر مباحث سیاسی، اخلاقی، حقوقی و اجتماعیاکثر کشورهای دنیا حاکم شده اند. با اینحال، وجود ناهماهنگی میان اقتضائات تضمین حقوقفردی و ارتقای مصلحت عمومی موجب می شود که بروز حدی از تنش میان این حقوق و آنمصالح، گریزناپذیر باشد. پژوهشگران، ضمن اتخاذ رویکردهای نظری مختلف درباره نسبت میانحق و مصلحت، راهکارهای متفاوتی را برای حل این تعارض مطرح نموده اند. پاره ای از آن ها ...

این نوشتار در پی آن است تا با ارائه تبیینی از لذت، کمال و هویت انسان در حکمت صدرا و بیان سودگرایی عمل‌محور بنتام که ارزشمندی فعل را مبتنی بر لذت آن می‌داند و تبیین معیارهای هفت‌گانه او و نقد آنها نشان دهد در حکمت صدرایی وجود کمال بر وجود لذت برآمده از کمال تقدم دارد. انگیزه انسان عادی در انجام فعل ابتدا رسیدن به لذت، سپس نایل شدن به خودِکمال است؛ بنابراین در این حالت، لذت به‌لحاظ وجودی مؤخر از ک...

رساله ی حاضر کوششی است به منظور اثبات پیش گامی ادبیات معرفت گرای فارسی بر فلسفه ی اسلامی در بستر فرهنگ ایرانی. انگاره ی بنیادین پژوهش چنین است که با سنجش ادبیات معرفت گرای فارسی و فلسفه ی اسلامی، به عنوان دو عضو از پیکره ی فرهنگ ایرانی، درمی یابیم که ادبیات معرفت گرای فارسی از منظر های متعدد نسبت به سنت فلسفی متداول در جامعه ی اسلامی ایران پیش گامی دارد و حد جامع این وجوه چند گانه ی تقدم را تقد...

در فقه امامیه و حقوق ایران، ولایت قهری پدر و جدّ پدری به‌رسمیت شناخته شده و به این ترتیب، دو ولی برای طفل درنظر گرفته شده است. درصورتی که موضوع إعمال ولایت پدر و جدّ پدری، عمل حقوقی واحدی بوده و میان آن دو عمل، تقارن عرفی وجود داشته باشد، دربارۀ نفوذ و عدم نفوذ ولایت هریک، تعارض به‌وجود می‌آید. فقها در مقام رفع این تعارض، دیدگاه‌های مختلفی را با مبانی متفاوت از هم مطرح کرده‌اند. عده‌ای با استناد ...

آیه مباهله یکی از مهم‌ترین آیات قرآنی است. این آیه که درباره مباهله مسلمانان با مسیحیان نجران است، هم حقانیت پیامبر(ص) را ثابت و هم رفعت، مقام و علو درجه اهل بیت را بیان مى‌کند. به همین دلیل علما و مفسران بسیاری از مذاهب مختلف اسلامی درباره این آیه بحث کرده‌اند. با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله آیه مباهله به روش توصیفی ـ تحلیلی از دیدگاه امامیه و اشاعره بررسی شده است. از مهم‌ترین یافته‌های ...