متون ادب فارسی از مضامین فرهنگی و مفاهیم عمیق انسانی و اجتماعی ارزشمندی برخوردار است. با بررسی این متون، حکایت‏ها و قصه‏هایی یافت می‏شوند که ظرفیت‏های نمایشی قابل توجهی دارند. با معرفی چنین حکایت‏ها و قصه‏هایی، می‏توان دست‏مایه‏های ارزشمندی در اختیار نمایش‏نامه‏نویسان معاصر قرار داد؛ بدین طریق، هم آثار ادبی گذشته برای نسل معاصر بازتعریف و هم آثار نمایشی معاصر از غنا و محتوای بیشتری برخوردار می‏...

موضوع این مقاله حضور زنان در حکایت های مثنوی است که از منظر جامعه شناسی ادبیات و در دو بخش بررسی شده است. نخست، بازتاب مسائل اجتماعی ـ فرهنگی در مثنوی و دوم، تأثیر مثنوی و تفکر مولوی در جایگاه زن. در تبیین این مسئله سه عامل تأثیرگذارِ شامل ساختار اجتماعی، سنت ِفرهنگی جامعه، و شخصیت خالق اثر در شکل گیری حکایت های مثنوی بررسی شد تا به دو پرسش پاسخ داده شود: ۱. آیا زن در مثنوی شخصیتی نمادین است یا م...

معارف بهاءولد یکی از مهمترین آثاری است که بر مثنوی تأثیر شگرفی داشته است و تاکنون دربارۀ برخی از وجوه این تأثیرگذاری مطالعه نشده است؛ تمثیل از این جمله است. در این تحقیق ضمن لحاظ نظریۀ بینامتنیّت، تأثیرگذاری معارف بر مثنوی بررسی شده است وبرای دقت نتایج، از نرم‌افزارهای عرفان 3 و مثنوی نور نیز بهره گرفته شده است. تطبیق شواهد نشان می‌دهد که مولانا در مقولۀ تمثیل از جنبه‌های گوناگونی از بهاءولد مت...

در این پژوهش سخن از غربتی است که دل آگاهان و آزادگان را در همه ی اعصار و قرون آزرده است و این نه دور افتادن از باب و مام است ونه فراق از زادبوم. غربتی است که در هر زمان ودر هر دیار با آنهاست، رهایی از آن نه در سفر است ونه در حضر . درمانش نه در خاموشی است و نه در فریاد. غربت جانی است که روشن است و می داند و می بیند. در این تحقیق سعی شده با مطالعه شش دفتر مثنوی ، دیدگاههای مولوی در باره ی روح و...

دفتر اول مثنوی معنوی از نظر شکلی؛ علاوه بر بخش مقدمه و خاتمه، پانزده داستان اصلی دارد که به غیر از داستان 4 که با داستان قبلی خود مشابهت موضوعی داشته و در موازات آن قرار گرفته است، بقیه با همدیگر یک پیوند زایشی دارند یعنی هر داستان از داستان قبلی خود زایش می یابد. بخش داستانی این دفتر، علاوه بر 15 بستر اصلی، در مجموع؛ از 33 حکایت فرعی، 13 توصیه، 2 تمثیل، 10 تفسیر و 4 حدیت شکل گرفته است. از ...

چکیده تحقیق حاضر با هدف تدوین الگوی جان درمانی بر پایه قصه طوطی و بازرگان (مثنوی معنوی) در زمینه مفاهیم ،فرایند، محتوا ، فنون درمان و تعیین اثربخشی آن بر روی کاهش نا امیدی انجام گرفته است. محقق برای تدوین الگو از روش هرمنوتیک (تاویل) بر اساس ادغام و چرخش هرمنوتیکی میان افق ها بهره گرفته است همچنان برای تعیین اثربخش الگو بر روی ناامیدی از روش مطالعه موردی استفاده شده است. در این تحقیق قصه طوطی ...

 ادب غنایی، یکی از انواع چهارگانۀ ادب فارسی است که به سبب اشتمال بر عناصر اصیل انسانی چون عواطف و احساسات با دیگر انواع دارای فصول مشترکی است. این فصول که غالبا در حوزۀ معناست، با ادب عرفانی در موضوع عشق که از کلیدی ترین مباحث هردو نوع است، اشتراکی بسیار دارد. اگرچه که در هر نوع، ممکن است طیف و ساحت هایی متفاوت عرضه و مقاصدی از لونی دیگر ارائه شود. اما ماهیت مشترک هردوی آنها ریشه در عمیقترین حس...

 ادب غنایی، یکی از انواع چهارگانۀ ادب فارسی است که به سبب اشتمال بر عناصر اصیل انسانی چون عواطف و احساسات با دیگر انواع دارای فصول مشترکی است. این فصول که غالبا در حوزۀ معناست، با ادب عرفانی در موضوع عشق که از کلیدی ترین مباحث هردو نوع است، اشتراکی بسیار دارد. اگرچه که در هر نوع، ممکن است طیف و ساحت هایی متفاوت عرضه و مقاصدی از لونی دیگر ارائه شود. اما ماهیت مشترک هردوی آنها ریشه در عمیقترین حس...

با اینکه فنون روایت‏پردازی از دیرباز مورد توجه نویسندگان و منتقدان بوده است، اما برخی از وجوه آن تا قرنهای متمادی مغفول مانده و اخیراً درباره آنها مباحث دقیقی مطرح شده است. یکی از این مباحث، بحث دیدگاه روایتگری در داستان است که نظریه‏پردازانی همچون ژرار ژنت، واین بوث، میکی بال، سیمور چتمن، رولان بارت و استانزل و دیگران درباره آن نظرهای مختلفی ارائه کرده‏اند. یکی از جدیدترین نظریات در این حوزه، د...

موضوع این مقاله حضور زنان در حکایت‌‌های مثنوی است که از منظر جامعه‌‌شناسی ادبیات و در دو بخش بررسی شده است. نخست، بازتاب مسائل اجتماعی ـ فرهنگی در مثنوی و دوم، تأثیر مثنوی و تفکر مولوی در جایگاه زن. در تبیین این مسئله سه عامل تأثیرگذارِ شامل ساختار اجتماعی، سنت ِفرهنگی جامعه، و شخصیت خالق اثر در شکل‌‌گیری حکایت‌‌های مثنوی بررسی شد تا به دو پرسش پاسخ داده شود: ۱. آیا زن در مثنوی شخصیتی نمادین است ...