غزل از مهمترین قالب های شعر فارسی در بیان مضامین مختلف، بویژه مضامین عاشقانه و عارفانه است که درطول تاریخ خود فراز و نشیب های بسیاری را پشت سر گذاشته است. سعدی یکی از بلندترین قله های غزل فارسی از قرن هفتم به بعد محسوب می شود. وی بر شعر بسیاری از شاعران بعد از خود، بویژه بر شعر شاعران قرن هشتم، مانند خواجه حافظ، خواجوی کرمانی، عماد فقیه، جلال عضد و ... تأثیر گذاشته است. یکی از موفق ترین پیروا...

إن الشعر الخمری فنّ غنایی وجدانی کان دائراَ بین المادّة و المعنی عند العرب و من أشهر الشّعراء العرب فی هذا الغرض الشّعری الأخطل و أبونواس و ابن الفارض. و الخمرة فی الشعر الفارسی لم تکن فی بدایة الأمر کنظیرها فی الأدب العربیّ _ غرضاً مستقلاً، بل أخذاها الشّعراء الفرس من الشعر العربی، فوصفوها کالعرب مادّة و معنیّ ، بعد أن ابتدعوا و ابتکروا فی مضامینها المتعدّدة و أسالیبها المتنوعّة. و یعدّ الرّودکی السمرقندی، و...

رساله حاضر پژوهشی است پیرامون دو اندیشه متفاوت در مساله حسن و قبح که هر کدام از اندیشه ها، معرف یکی از مکاتب مشهود کلامی است . مکتب اشاعره که حسن و قبح را شرعی می داند و مکتب معتزله که قائل به حسن و قبح عقلی و ذاتی است . ضمنا تا حد امکان به مسائل و مشکلات فلسفه اخلاق در عصر حاضر نیز خواهیم پرداخت .

یکی از شرح های مثنوی معنوی که در نوع خود بی بدیل و در شبه قاره از جایگاه ممتازی برخوردار است، "کلید مثنوی" از اشرف علی تهانوی است که به زبان اردو انتشار یافته و در ایران ناشناخته مانده است. پژوهشگر قصد دارد پس از ترجمه و تعلیق جلد یکم "کلید مثنوی" از زبان اردو به فارسی، به بررسی و تحلیل احوال و افکار و آثار مولف آن بپردازد و خصوصیات بارز کتاب را بیان نموده و ویژگی ها، نوآوری ها و ابتکارات تهانو...

نوشته ای که با عنوان « انسان و سرنوشت » در پیش روی شماست تحقیقی است در مورد مسئله سرونشت و قضا و قدر که در آن، دیدگاه های مولانا جلال الدین رومی(ره) در این زمینه به عنوان یکی از اندیشمندان بزرگ اسلامی و جهانی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. مسئله انسان و سرنوشت که از اساسی ترین موضوعاتی است که ذهن بشررا از قدیم الایام به خود مشغول نموده، با نگاه خاصی مورد توجه مولانا، به عنوان اندیشمند متبحر ...

رسیدن به کمال و سعادت، مهم ترین هدف پیش روی انسان است. هر مکتبی بر اساس دیدگاه خود کمال را تعریف می کند. در این میان، منابع دینی و عرفانی در تعریف کمال، عوامل رشد و موانع آن، نظر به آموزه های وحیانی دین دارند. در این رساله موضوع عوامل و موانع رشد و کمال انسان در نهج البلاغه و مثنوی بررسی شد که شامل پنج فصل است: مقدمه و کلیات، کمال انسان از دیدگاه حضرت علی (ع) و مولوی، عوامل رشد و کمال انسان در ...

در این اثر جایگاه نفس از دیدگاه مولانا در مثنوی مورد تحقیق قرار گرفته است. نفس از اصطلاحات و تعابیر کلیدی و مهم در عرفان و تصوف است و در تمام منابع و میراث مکتوب عرفانی، مدخل خاصی بدین مقوله اختصاص یافته است. مثنوی نیز یک اثر عرفانی است و مولانا به عنوان یک عارف و متفکر دانا و آشنا با نفس و نفسانیات و تأثیر و تأثر آن در روح و روان انسان در موقعیت های گوناگون به سخن پردازی می پردازد. مولانا نفس ...

امام علی (ع) شهسوار بی شکست و نام آور بی همتایی است که مناقب و فضائل بسیارش زینت بخش دفتر صاحبدلان وکلام عارفان است. جلال الدین محمد مولوی که سرمست از محبت و ولایت علوی است با استناد به داستان رویارویی آن حضرت (ع) با عمروبن عبدود در جنگ خندق به بیان مناقب آن امام بزرگ پرداخته و به جهت اثر بخشی هر چه بیشتر و نتیجه گیری بهترر با تصرفی اندک در بیان حادثه مذکور برخی از مناقب آن حضرت را از زبان خصم ...

مثنوی ارجمند مولانا جلال الدین محمد بلخی ، دائره المعارفی است که بسیاری از مقولات انسانی~عرفانی در آن طرح شده است. در این مقاله ، باده، انواع آن و مسائل مربوط به آن از دیدگاه مولانا در مثنوی شریفش بررسی می شود. از آنجا که مولانا از نظام فکری منسجم و نظ م مندی برخوردار است، دیدگاه او درباره باده، در غزلیات و مثنوی اش یکسان و هماهنگ است از این رو در این مقاله گاه شواهدی نیز از غزلیات وی آورده شده...