چکیده مهمترین حادث? زندگیِ هر انسانی، نه تولّد او، بلکه مرگ اوست. مرگ برای انسان همواره موضوع اندیشیدن بوده است. شاید تنها چیزی که انسان از مرگ اندیشی می تواند اظهار کند، عجز و ناتوانی از درک حقیقت آن باشد. با وجود اظهار سرگردانی و ناآشکارگی از مرگ، انسان در اندیشیدن بدان، شناختی از زندگی، خود و هدف زندگی بدست می آورد. تا جایی که می توان گفت؛ خود شناسی، شناخت فلسف? زندگی و هستی شناسی حاصل اندیشی...

بیدل دهلوی، از جمله ی شعرای توانمند و بنام سبک هندی است که همنوا با شعرای پیشرو سبک هندی، نظیر: کلیم و صائب، تحت تأثیر عواملی همچون : نوسانات فکری، نداشتن تعادل روحی و روانی، قرار گرفتن در موقعیت های مختلف، پرگویی، نیندیشیدن به محور عمودی ابیات و دستیابی به مضمون جدید و در اصطلاح اهل ادب آن عصر، «معنی بیگانه» ، در خصوص موضوع های اساطیری، تاریخی، مذهبی ادبی و پدیده های محیط اطراف خود به تناقض گو...

کلیم کاشانی، شاعری خلاق، معتدل و پرسخن است که در همة انواع شعر، طبع‌آزمایی کرده، ولی شهرت اصلی وی در غزل‌سرایی است. غزلیات کلیم به جز ویژگی‌های مشترک سبک هندی، به دلیل نیروی آفرینندگی شعری، تصرفات واژگانی و معنایی و گرایش‌های غنایی و حکمی از مختصات زبانی، ادبی و فکری برخوردار است. هنر کلیم در تصویرآفرینی، نازک خیالی و مضمون‌پردازی است و از تمام امکانات بیانی و بدیعی به صورت معتدل، ساده و روشن ...

در مقاله پیش رو برخی اشعار صائب تبریزی که در آن­ها جلوه­های عینی آیات قرآن کریم ملاحظه می­شود، از منظر خوانندگان می­گذرد. برای حصول به این هدف، ابیاتی از دیوان شاعر یادشده که به طور قطع و یقین، از آیه­های گهربار قرآن کریم سرچشمه گرفته، از دیوان صائب استخراج، سپس آیه­های مورد نظر به آن­ها افزوده، سرانجام به بررسی و تحلیل هر یک اقدام شده است. تردیدی نیست که هدف اصلی نگارندگان از...

سوالی که موجب این پژوهش و شکل گرفتن این رساله شد، این بود که آیا صائب از شاعران نزدیک به عصر خود مانند بابافغانی و محتشم و شاعر معاصر خود اسیر شهرستانی اقتفا نموده است و در صورت مثبت بودن جواب، اقتفای او به چه صورتی بوده است؟ برای جواب دادن به این سوال غزل هایی که صائب در آن ها از این شاعران نام برده، و ده غزل از بابافغانی، ده غزل از اسیر شهرستانی و پنج غزل از محتشم کاشانی را با بیست و پنج غزل ...

سبک هندی، از یک سو به دلیل اشتمال بر مفاهیم اخلاقی و تعلیمی و از سویی وجود صنایعی ‏مانند تشبیه ها و تمثیل ها قابلیت تامل برانگیزی در استفاده از الگوهای اسطوره ای دارد. اما نگاه ‏شاعران این سبک به شخصیت های اسطوره ای، دارای نوسان خاصی است چنان که گمان می رود این ‏شاعران گاهی فاقد زیر ساخت اسطوره گرا هستند و از این شخصیت ها تنها در راستای بیان نکات ‏تعلیمی در زیرساخت سنت های ادبی رایج استفاده می ...

در مقاله حاضر تلاش م یشود انواع تأثیرپذیری از آیات قرآنی در دیوان شاعر برجسته ایرانی، صائب تبریزی، بررسی شود. در این راستا، ابتدا ابیاتی از دیوان شاعر که متحلّی به آیه ای از قرآن است استخراج و آنگاه آیه موردنظر، همراه با توضیحات لازم، ذکر می شود. بدیهی است این اقدام زمانی که با توضیحات وافی درباره بیت یا ابیات برگزیده همراه شود، علاوه بر اینکه خواننده را در درک بهتر مفهوم موردنظر شاعر یاری م یده...

عشق مهم ترین مضمون غزل است که در دو شاخه ی عشق آسمانی و عشق زمینی حضور داشته و غزل فارسی را غنی و دلنشین ساخته است. بیان معانی عاشقانه از هر نوع (آسمانی و زمینی )که باشد مستلزم بیان رابطه عاشق و معشوق است. معشوق مرکز و محور غزل های عاشقانه است، تصویر او نشان دهنده ی دیدگاه غزلپرداز نسبت به عشق و معشوق است. شاید در نگاه اول بپنداریم معشوق در غزل فارسی به صورت کلی توصیف شده ، چنانکه می توان گفت ی...