"لمعه‌السّراج لحضره التاج" روایتی است از قصّۀ معروف بختیارنامه که ظاهراً در اواخر قرن ششم یا اوایل قرن هفتم هجری به دست نویسنده‌ای ناشناس نگارش یافته است. بختیارنامه که به ادبیات داستانی پیش از اسلام تعلق دارد، قصّه‌ای معروف بوده و از حکایت‌های تودرتو تشکیل شده است. قصّۀ لمعه‌السّراج حکایت گرفتاری‌های یک شاهزاده است که به دام حسادت ده تن از وزیران پدر افتاده و پادشاه قصد اعدام او را کرده است. او در د...

آرمان مشروطیت در مقام نظر تا حدودی زمینه و امکان مشارکت مردم را در ادارة امور دولتی فراهم آورد و دیدگاه معطوف به قانون اساسی و تدوین متمم آن، تحول در نهاد دیوان‌سالاری را نیز در نظر داشت. اما در عمل، با وجود آنکه در ساختار دیوان‌سالاری تغییرهای کمّی و گسترده­ای حاصل شد، همچنان سیطرۀ اندیشة استبداد خودکامة پادشاهی در ایران و سنت­های نیرومند و ریشه­دار آن در نظام دیوان­سالاری باقی ماند و با هر نوع...

در تاریخ ادبیات ایران، شعر گاهی همانند ‌ابزاری انتفاعی در خدمت شوکت‌زایی و مشروعیت‌زایی حکومت‌ها وارد شده و گاهی نیز در تعارض و تقابل با ساختار قدرت، علیۀ آن عمل نموده است. چرایی و نحوۀ تعامل و تقابل شعر حافظ با ساحت سیاسی قدرت، موضوع قابل‌درنگی است که چندان مورد توجه قرار نگرفته و شناخت ابعاد و زوایای آن می‌تواند؛ افزون بر شناخت بهتر شعر حافظ، علل تعامل و تقابل وی با طیف‌های قدرت را تبیین نمای...

روزگار صفویه شرایط و موقعیت جدید برای عرصه های مختلف جامعه ایرانی از جمله تشکیلات دیوانسالاری و تشکیلات اداری به وجود آورد. مقام وزارت به عنوان مهم ترین مقام دستگاه دیوانی که پیشینه ای کهن در تاریخ دیوانسالاری ایرانی داشت در عهد صفویه متناسب با تحولات و بنیاد های حکومت صفوی پدیدار گردید. از قرار معلوم این مقام تحت تاثیر عواملی مختلف از جمله غلبه قدرت امرای نظامی، متشکل از روسای قبایل قزلباش بو...

در یازده سال فاصله بعد از فتح تهران تا کودتای رضاخان به دلیل هرج و مرج جامعه، 39 کابینه و میانگین هرسه ماه یک کابینه، وضعیت خوبی را از دولت های این دوره ی مشروطه بیان نمی کند. گذشته ازتغییرات پی درپی و مداوم باید به بحران هایی که در کابینه ها بود نیز اشاره نمود؛ ازنظر خارجی دخالت مستقیم و بی حد و مرز دولت های استعماری ازجمله روس و انگلیس درکلیه امورداخلی ایران و تعیین نخست وزیران موردنظرشان، دو...

دکتر شوقی ضیف، ادیب مصری، از نویسندگان بزرگ معاصر است. او تألیفات بسیاری دارد که مشهورترین کتا ب های او، در زمینه ی تاریخ ادبیات عربی است که چندین مجلد دارد. جلد پنجم آن به عصر دولت ها وامارت ها در شبه جزیره ی عربستان، عراق وایران از سال 334ق تا ابتدای دوره ی معاصر، اختصاص دارد. پایان نامه حاضر ترجمه ی بخش پایانی این کتاب از صفحه ی 450 تا 603 است. در بخش آغازین، وی در مورد چند تن از نویسندگان ب...

ابوبکر احمد بن محمد بن ضبی ملقب به صنوبری درانطاکیه دیده به جهان گشود. این شاعر شیعه مذهب که به شاعر طبیعت شهرت یافت، از شاعران خاص سیف الدوله به شمار می آید و از تکسب به شیوه مدح دوری می کرد. شعر او دراوج رفعت و بلندی است و به حبیب اصغر به خاطر جودت شعرش شهرت یافت. او توجّه خاصی به مدح از جمله مدح امیران، وزیران، عالمان، نویسندگان، اهل بیت و وطن داشته است. ورثا به سه صورت تسلیت، بزرگداشت و مرث...

وزارت از جمله مهمترین مناصب اجرایی ـ اداری در تاریخ سیاسی ایران است. التزام به انتصاب وزیر بگونه ای بودکه با هجوم مغولان(616ق) به ایران از اهمیت و حضور وزیر در نظام سیاسی نکاست و با تشکیل حکومت ایلخانی (654ق) توسط هلاکو این منصب کماکان صاحب نظر و قدرتمند بشمار می رفت. در این میان آن چه در عصر ایلخانی قابل تعمق و تأمل است، حضور دو وزیر با قدرت یکسان و محدوده ی اختیارات مشابه است. خواجه رشیدالدین...

مینیمالیسم یعنی به‌کاربردن ساده‌ترین طرح یا شکل برای نقل داستان. با اینکه مینیمالیسم در غرب، پدیده‌ای نوظهور محسوب می‌شود؛ امّا این گونه ادبی، همواره از قدیم الأیام در میان ایرانیان وجود داشته است. پژوهش مذکور با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و نیز با تکیه بر منابع معتبر عربی که داستانک‌هایی حکمت‌آمیز از شاهان، وزیران و دیگر بزرگان ایران باستان نقل کرده‌اند، این گونه ادبی را مورد بررسی و تحلیل ق...

همگرایی و همکاری های منطقه ای به طور فزاینده ای به یک روند مهم در قاره آسیا و اروپا تبدیل شده است. در غرب، پنج دهه روند همگرایی در اروپا منجر به ایجاد یک حکومت منطقه ای شده است که قادر به تصمیم گیری های لازم الاجرای قانونی و سیاسی می باشد و در شرق آسیا، همکاری منطقه ای بر اساس ایده ها و شیوه های «آ س آن» بوده است. در اروپا، همگرایی منطقه ای بر مبنای یک چهارچوب نهادی و قانونی...