چکیده نقد جامعه شناختی ادبیات یکی از روش های نسبتا جدید در مطالعات جامعه شناسی و ادبی است. این نوع نقد به بررسی ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با ساختار و تحولات اجتماعی که اثر مولود آن است می پردازد.آنچه در این نوع نقد جامعه شناختی ادبیات از اهمیت برخوردار است ،انعکاس تصویر جامعه در جهان تخیلی و هنری اثر ادبی است .در نقد جامعه شناختی ،نوع ادبی رمان به خاطر ویژگی هایی مثل طولانی بودن ،تخ...

در دوران پس از انقلاب اسلامی موج‌های متفاوتی از هویت‌سازی را شاهد بوده‌ایم که گاه به همنوایی و زمانی به گسست اجتماعی متمایل بوده است. در چنین هنگامه‌ای اغلب نظام‌های سیاسی می‌کوشند برای انسجام و وحدت ملی در فرایند هویت‌سازی دخالت کنند. بهره‌گیری از ارزش‌های نمادین یکی از مهم‌ترین روش‌های هویت‌سازی ملی است و در این میان، در جامعه ایران، ارزش‌های مربوط به ایثار و شهادت از برجسته‌نرین عناصر نمادین...

مقاله ی حاضر تلاش می­کند به تحلیل نظری این مسئله بپردازد که آیا نظریه­ی چرخشی-ریزشی ابن خلدون در باب دولت ازمنظر مدرنیته ی سیاسی، توان تبیین مکانیسم و دینامیسم دولت را دارد؟ برای پاسخ به این سئوال، ابتدا برمبنای پاره­ای از ره یافت­های نظری موجود در زمینه­ی مدرنیته ی سیاسی، خواص و کارکردها و مفاهیم موجود در گفتمان سیاسی مدرن، معرفی شده و سپس این بررسی با آرای ابن خلدون و گفتمان سیاسی او به مواجه...

ظهور اندیشه اسلام میانه رو در ترکیه و حاکمیت یافتن آن در عرصه اجتماعی و سیاسی این کشور از جمله رویدادهای جهان اسلام است که توجهی جدی را می طلبد؛ پس از نهضت بیداری اسلامی، تلاش می شود این گفتمان ـ که، با اتکا بر برداشتی کثرت گرایانه از اسلام، توانسته است در عرصه داخلی از سد لائیسیته متصلب آتاتورکی عبور کند و نیز اسلام گرایان سیاسی (اربکانی) را به حاشیه براند ـ الگویی برای حکومت‎داری مطلوب اسلامی...

تحلیل گفتمان از رویکردهای تحلیلی و پژوهشی مهم در علوم انسانی معاصر است که به رویکردی محبوب و حتی "مُد پژوهشی" در میان محققان ایرانی بدل شده است. این مقاله درقالب روایت تورفینگ از سه نسلِ نظریة گفتمان (که در آن مفهوم نسل بر شیوة تحلیل دلالت می‌کند نه توالی و ترتیب زمانی) به ارزیابی پژوهش‌های ایرانی تحلیل گفتمان می‌پردازد. نسل اول نظریة گفتمان رویکردهایی مانند تحلیل گفت‌وگو و روان‌شناسی گفتمانی را ...

با گذشت چند دهه از پژوهش های معاصر استعاره، استعارۀ مفهومی در میان سایر نظریه ها، جایگاه ویژه ای یافته است و پیوسته در پیوند با رشته های دیگر نگاه های تازه ای را وارد جریان پژوهش استعاره می کند. نظریۀ استعارۀ شناختی معتقد است که استعاره ها همه جا حضور دارند و ادراک افراد متأثر از ساختارهای استعاری است. از این رو ما با پرسش هایی از این دست مواجه ایم که ارتباط مخاطب با استعاره چگونه است؟ آیا استع...

چکیده این پژوهش بر آن است تا با بهره گیری از روش تحلیل انتقادی گفتمان، انعکاس مسائل مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... را در شعر اخوان کشف کرده و به بازنمود رابطه ی متقابل شعر و جامعه بپردازد و از این رهگذر گفتمان های موجود در شعر او را تبیین نماید. تحلیل انتقادی گفتمان، نوعی مطالعه ی میان رشته ای است و به عنوان روشی نسبتاً جدید در نقد ادبی، در پی تجزیه و تحلیل متن، خوانشی دقیق و عمیق از آن ارائ...

تحلیل گفتمان انتقادی شاخه ای بین رشته ای برگرفته از زبان شناسی انتقادی است. این رویکرد نوین معتقد است که هیچ گفتمانی خالی از ایدئولوژی نیست و تلاش می کند که روابط پنهان قدرت، سلطه، نابرابری اجتماعی و سو استفاده از قدرت را بر ملا کند. بیشتر تحلیلگران گفتمان انتقادی بر اساس تظاهرات زبان شناختی به تحلیل گفتمان می پردازند در حالی که ون لیوون در تحلیل خود از مولفه های جامعه شناختی- معنایی استفاده م...