عقل در عرصه های نظری اعم از علوم طبیعی و ریاضی ،بخصوص فلسفه اولی، دائماً با کنجکاوی در جهت کشف حقایق و معارف قدم برداشته است .ولی این مساله که آیا عقل را یارای کمک به انسان در عرصه عمل ،جهت کشف هنجارها و باید و نباید های شخصی و اجتماعی می باشد یا نه؟سوالی است که این نوشتار سعی کرده جواب آن را در حکمت و فلسفه اسلامی و از دیدگاه بزرگان علماء و فلاسفه در چار چوب اندیشه عقلانی شیعه بررسی کند. عقل عم...

مطابق معرفت­شناسی اصلاح شده آلوین پلانتینگا، باورهای دینی همچون باورهای ادراکی، پایه هستند و از این رو نیازی به توجیه بیشتر ندارند. اما همانگونه که بارها گفته شده است این عقیده به نسبی­گرایی منتهی می­شود. ما در این مقاله ابتدا استدلال می­کنیم که نه فقط بعد نسبی­گرایانه آن نظریه به افراط­گرایی دینی منجر می­شود، بلکه می­توان از آن برای توجیه افراط­گرایی نیز استفاده کرد. سپس با ذکر چند گواهی تاریخ...

پژوهش حاضر به بررسی اثر بخشی مهارت های حرکتی بر هوشبهر دانش آموزان پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان دبستان دخترانه تقوا تشکیل می دهند. از بین دانش آموزان این مدرسه تعداد 40 نفر (20 نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه گواه) بصورت نمونه در دسترس انتخاب شدند. روش پژوهشی از نوع شبه آزمایشی با اجرای پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. ابزار گردآوری اطلاعات آزمون هوشبهر وکسلر چهارم بود...

هدف از پژوهش حاضر بررسی قدرت تشخیص نمود ادراکی از واقعیت ادراکی در کودکان پیش دبستانی است .گروه نمونه مشتمل بر شصت کودک با فاصله سنی 5/3-5/4 سال بود که از کودکستانهای منطقه دو آموزش و پرورش شهر شیراز به طور تصادفی انتخاب شدند.تأثیر آموزش بر قدرت تشخیص نمود از واقعیت و عوامل جمعیت شناسی بررسی و کنترل شد. به منظور کنترل تأثیر آموزش‘گروه نمونه به طور تصادفی به دو گروه 30 نفری گواه و آزمایش تقسیم ب...

مولوی در جای‌جای مثنوی با شیوۀ «قیاس اصولی» مخالفت شدید کرده و به‌کارگیری آن را خطای شناختی- ادراکی می‌داند؛ ولی عملاً در داستان‌های خود برای ثبوت و اثبات نظریه‌ها، نوع منطقی آن را مباح می‌داند هرچند، بر اساس شیوۀ منحصربه‌فردی که در نوع خطابۀ خود دارد، تناسب منطقی و نظم معهود آن را به هم می‌زند. این مقاله تناسب استدلال مولوی را در داستان تمثیلی «شیر و نخجیران» مورد نقد و بررسی قرار داده و ...

این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه تفکر انتقادی فرهنگیان دوره­های ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و پیش دانشگاهی استان بوشهر و ارائه راهکارهایی جهت افزایش مهارت تفکر انتقادی آنها اجرا شده است. در این پژوهش از روش پژوهش توصیفی- پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری شامل فرهنگیان (معلمان، دبیران، مدیران) دوره­های ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و پیش­دانشگاهی استان بوشهر بود که با روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحل...

ساختار کلی استدلال در طب امروز (سه بخش جمع آوری اطلاعات، ساختن و ارزیابی فرضیه ها) با استدلال در طب سنّتی مشابه است، امّا طبیب سنّتی بر خلاف پزشک امروز، فقط در پی تشخیص بیماری بر اساس شکایت اصلی بیمار نیست، بلکه در پی فهم مزاج کلی بیمار هم هست. استدلال در طب سنّتی از جنس قیاسی است، به همین سبب در طب سنّتی، بیماری ایدیوپاتیک و بدون علّت مشخص وجود ندارد. در هر دو مکتب طبی، استدلال تدبیری و تشخیصی وجود ...

استدلال منطقی فرایندی است که در آن ذهن بین چند قضیه یا حکم، ارتباطی دقیق و منظم برقرار می­سازد تا از پیوند آنها نتیجه حاصل شود. به این ترتیب نسبتی مبهم به نسبتی یقینی و صریح تبدیل می­شود. هدف از انجام این مطالعه، بررسی ساختار عاملی مقیاس استدلال منطقی برای دانشجویان متناسب با استدلال منطقی در فرهنگ ایرانی است. این آزمون در سال 2005  توسط آنا تامسون جهت تعیین اندازه و میزان استدلال منطقی ساخته ش...

یکی از نظریه های مطرح در وجودشناسی فلسفه اسلامی نظریه وجود ذهنی است. فیلسوفان مسلمان دلایل متعددی بر له این نظریه ارائه داده اند که عمدتاً بر پایه ادراک معدومات شکل گرفته است. در مباحث فلسفه ادراک حسی معاصر، نظریه های متفاوتی در تفسیر ادراک حسی عرضه شده که از این میان نظریه «داده های حسی» شباهتهای قابل توجهی با نظریه وجود ذهنی دارد. پاره ای ادله ارائه شده بر له نظریه داده های حسی بر مسأله خطای ح...

نظریة خداناباورانة ریچارد داوکینز، زیست شناس انگلیسی، بر دو استدلال «سادگی» و «فرایند انباشتی» مبتنی است؛ بر اساس استدلال سادگی قوانین بنیادین فیزیک ساده اند و از این رو، پیدایش تصادفی و بی دلیل قوانین بنیادین تبیینی ساده است، ولی فرض وجود خالقی که طراح جهانی با چنین پیچیدگی های بسیار گسترده باشد، نظریه ای بسیار پیچیده است. بر اساس استدلال فرایند انباشتی، داوکینز بر این باور است که جهان مادی در...