چکیده یکی از مباحث مهم در حوزه ی اخلاق کاربردی، اخلاق جنگ و صلح است. در این نوشتار سه نظریه رایج در این موضوع یعنی؛ صلح گرایی، نظریه جنگ عادلانه و واقع گرایی سیاسی به تفصیل بررسی شده اند. در ابتدا پس از تعریف صلح گرایی، انواع و نیز مبانی فلسفی آن با توجه به سه رویکرد پیامدگرا، وظیفه گرا و فضیلت گرا مورد بررسی قرار گرفته است. نظریه ی واقع گرایی به منزله اندیشه ای که در آن جنگ یک واقعیت اجتناب ن...

متون و آثار آموزشی نظامی (آداب‌الحرب‌ها)، به‌مثابه مهم‌ترین متون تخصصی نبرد تاکنون، در بررسی‌های تاریخ جنگ و خشونت جمعی در قرون میانی تاریخ اسلام چندان موردتوجه قرار نگرفته‌اند. این متون افزون بر داده‌های تخصصی مرتبط با جنگ، دربردارنده اطلاعات ارزشمندی درباره موضوعات و مسائل پیرامونی جنگ است. این منابع برای بررسی‌های تاریخی در حوزه اخلاق جنگ بسیار کارآمد و راه‌گشاست؛ آن‌چنان‌که می‌توان با غور د...

فجایعی که در دهه­های اخیر در جهان رخ داد، موجب شد دبیرکل سازمان ملل متحد پرسشی را خطاب به جامعه بین‌المللی مطرح کند: در شرایطی همچون کوزوو و روآندا، اگر دولت‌هایی قادر و مایل بودند که از جمعیت‌های قربانی حمایت کنند، آیا تا زمان صدور مجوز شورای امنیت نباید هیچ اقدامی بکنند و تنها نظاره‌گر کشتار جمعی افراد بی‌گناه باشند؟ نشست ۲۰۰۵ سازمان ملل متحد در پاسخ اعلام داشت: در مواردی که دولتی قادر یا مای...

دکترین مسئولیت حمایت، که در سال‌های اخیر در گفتمان سازمان ملل متحد و به‌ویژه دبیرکل ملل متحد به‌کرّات بدان اشاره شده، بیش از هر موضوعی به حوضة حقوق توسل به زور یا jus ad bellum ربط دارد؛ که بر مسئولیت و تعهد جهانی برای حمایت از غیر نظامیان با توسل به نیروی نظامی استوار است. توسل به زور در این شرایط باید با رعایت کامل منشور ملل متحد و حقوق بین‌الملل بشردوستانه یا jus in bello همراه و هدف اصلی آن ...

چکیده الگوی صلح دموکراتیک جان راولز با رسمیت بخشیدن به «مردمان» و تمایزگذاری بین جوامع «لیبرال دموکرات»، «پایگانی شریف»، «تحت فشار»، «دیکتاتوری های خیرخواه» و «دولت های قانون شکن» در عرصه بین المللی، عدالت جهانی را در راستای «معقولیت» در روابط بین کشورها  به تصویر می کشد. این مفهوم از عدالت، بنیاد های اخلاقی جهان شمول را به نفع «اجماع همپوشان سیاسی» کنار می نهد. این الگو می کوشد این چندگونگی را...

فقدان پشتوانه مردمی برخی حکومتها و فجایعی که در دهه های پس از تاسیس سازمان ملل متحد در سراسر جهان رخ داد، موجب شد دبیرکل سازمان ملل متحد درسال ???? پرسش هایی را خطاب به جامعه بین المللی در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح کند. از جمله: در شرایطی همچون کوزوو، روآندا، اگر دولتهایی قادر و مایل بودند که از جمعیتهای قربانی حمایت کنند، آیا می بایست تا زمان صدور مجوز شورای امنیت هیچ اقدامی نمی کردند و تنها ...

در مکتب امام خمینی(ره) نیز همچون سایر مکاتب دیگر، شناخت انسان و سرشت او، نقطه عزیمت تبیین علل و ضرورت‏های جنگ است. در این مکتب، برخلاف رئالیسم که از انسان، حیوانی ذاتاً شرور و یا لیبرالیسم، که او را موجودی ذاتاً صلح‏جو و خیرخواه تصویر می‏نماید؛ با معرفتی بدیل از سرشت انسان، بر همزمانی دو استعداد مذکور در نهاد انسان تأکید و انسان را میدان جنگ همیشگی میان جنود نفس در مقامات مختلف آن تعریف می‏کند. د...

مبانی فلسفی جنگ عادلانه ناظر به حوزه ای از حقوق است که از آن به حقوق بنیادین انسانها که شامل حق حیات، آزادی، برابری، همزیستی و ... می باشد، یاد می شود. تفکر دینی که اندیشه های اخلاقی و عقاید عدالتخواهانه حقوقی نیز در ذیل آن قرار می گیرند، بخشی از این مبانی تلقی می شوند. در این بین توجه به مبانی دینی در ضمن طرح جنگ مقدس و جهاد ابتدایی در مسیحیت و اسلام ذیل مبنای دوم بررسی شده است. در حقیقت با تو...

از دیدگاه اسلام، جنگ در صورتی پسندیده است که برای مغلوب ساختن نفس امارة انسانی و رهاندن جوامع بشری از دست حاکمان ظالم و اسیر نفس صورت بگیرد و عامل جنگ و جهاد، یا جنگ مشروع/ نامشروع و عادلانه/ غیرعادلانه نیز همین تفاوت در نیت ها به حساب می آید.بر این مبنا، دفاع و جهاد دفاعی اهمیت وافری در آراء امام خمینی(ره) دارند. از دیدگاه امام خمینی(ره)، جنگ به خودی خود نه مذموم و نه مطلوب است، بلکه ذات آن و ...

جنگ و صلح تاریخی بسیار طولانی به درازای زندگی بشریت دارد. فارغ از تلاش های علمی برای تبیین مفهومی جنگ عادلانه و قانون‌گذاری های بین المللی برای تعیین محدودیت و مشروعیت آن، پدیده جنگ همواره ناخوشایند بوده است. از این رو، دانشمندان حوزه های گوناگون علوم اجتماعی تلاش کرده اند تا با نظریه‌پردازی های دقیق راه های دستیابی به صلح فراگیر و عادلانه را فراروی دولت ها و ملت ها قرار دهند. بی‌تردید مهم ترین...