هزارویک شب ، سابق? طولانی در ایران و عرب و حتی غرب دارد. داستانهای آن به زبان عربی است و ریشه در نسخ? اصل فارسی دارد که قبل از نهم میلادی وجود داشته ؛ و تاریخ برخی از قصه ها حتی به زمان فرهنگهای بین النهرینی ، هند و مصر باستان برمی گردد. در اصل یک گردآوری است از مجموعه داستانها و حکایتهای مختلف که نویسند? اصل آن هم مشخص نیست. اولین جلد آن تحت عنوان «داستان شهریار و دختر وزیر» توسط انتوان گالان ...

از آنجایی که ادبیات آیینه هر اجتماعی است توجه به سیمای زن در آن یکی از روش های شناخت جایگاه زن در اجتماع خویش است. بررسی ادبیات موید این مطلب است که متأسفانه این آیینه تصویر زیبایی از زنان به نمایش نگذاشته است. هر چند استثنائاتی بر این اصل می توان یافت اما اغلب نگرش ها نسبت به زن در ادبیات منفی و نازیبا بوده است. این اصل در داستان هایی با ریشه ی هندی بیشتر نمود پیدا میکند چرا که آیین هندو با مر...

چکیده هزار و یک شب ـ الف لیله و لیله ـ کتابی چند رگه است که ریشه های اصلی آن، هزار افسان فارسی و برخی داستان های هندی است؛ اما پس از انتقال به جامعه ی عربی و اسلامی، بسیاری از عناصر فرهنگ عربی به آن وارد شده است. هزار و یک شب تا سال 1704 میلادی در جهان ناشناخته بود. نخستین بار کتاب شناسی فرانسوی نسخه ای از آن را یافت و با ترجمه ی آن به فرانسه، کتاب را به جهانیان معرفی کرد. صد و پنجاه سال بعد، ...

افسانه ها و قصه های عامیانه تجلیگاه فرهنگ ها و سنت های فراموش شده ی جوامع بشری است. گروهی از پژوهشگران با تکیه بر آثار مکتوب و به جا مانده از اسطوره ها و افسانه های کهن به تحلیل ریشه ها و علل شکل گیری آن ها پرداختند تا این که در قرن بیستم و با گرایش پژوهشگران به بررسی ریخت شناسی آثار ادبی، متون معاصر وکهن با نگاهی جدید مورد بررسی قرارگرفت. ولادیمیر پراپ که از فولکلورشناسان برجسته ی روسی است، با...

قصه گویی و داستان پردازی از دیر باز بهترین وسیله برای انتقال مفاهیم بوده است، زیرا لطافت و شیرینی که در داستان وجود دارد می تواند بهترین وسیله برای القاء هدف باشد. هزار و یک شب نیز از جمله ی این گونه داستان ها است. زیرا شهرزاد قصه گو که راوی داستان های آن است نیز هدفی خطیر را بر عهده گرفته است و بین مرگ و زندگی دست و پنجه نرم می کند. بنابراین برای عملی ساختن هدف خویش از روایت قصه کمک گرفته است ...

افسانه شهرزاد، مشهورترین افسانه هزار و یک شب ، الهام بخش آثار ادبی فراوانی در ادبیات عرب بوده است. توفیق حکیم با الهام از این اثر، نمایش نامه زیبای خود را با نام شهرزاد آفرید که نقادان ادبی آن را شاهکاری در نمایشنامه نویسی دانسته اند. توفیق حکیم ،شخصیت شهرزاد را ژرف ساخت نمایش نامه خود قرار داده و با تصرفی ادیبانه در آن، به نمایش نامه خود صورت نمادین بخشیده و هزار و یک شب را در حد اعتلای عظمت ف...

مردپوشی به معنی پوشیدن لباس مردانه توسط زنان، یکی از شاخه های مخالف پوشی است که برای پنهان کردن موقتی هویت زنانه، استفاده از امتیازات هویت مردانه، یا از بین بردن تقابل میان مرد و زن توسط زنان به خدمت گرفته می شود که در طول تاریخ و در فرهنگ های مختلف دستمایه بسیاری از آثار ادبی و هنری قرار گرفته است. در مقال? حاضر کارکرد مردپوشی زنان در دوحکایت «قمر الزمان» و «علی شار و زمرد» از هزار و یک شب و چ...

این پایان نامه در پی آن است که با بررسی و مقایسه ی یک اثر نمایشی با یک حکایت مشترک که در چندین متن از متون کهن فارسی آمده است، علاوه بر ارائه ی تاریخچه ای از آن متون، به چگونگی روندی که یک متن نمایشی معاصر، در مسیر دراماتیزه شدن طی می کند، پرداخته و از این طریق علاوه بر اثبات این ادعا که متون کهن فارسی قابلیت دراماتیزه شدن را دارند، به چگونگی این راه و روش نیز بپردازد. برخی از متون معاصر می ...

اسطوره های ترکیبی پیکرگردانی موجوداتی هستند که انسان در تماس با حیوانات، گیاهان، طبیعت و حتی انسان های دیگر و به تجربه یا تخیل خود، خلق می کند. موجوداتی با سر ماهی و تن پلنگ و برخی با پای گور و تن پلنگ و یا موجوداتی که نیمة پایین تن شان اسب یا بز و نیمة بالای تن شان انسان است. داستان های هزار و یک شب منبعی گران قدر برای حفظ انواع این موجودات به شمار می رود. حضور همیشگی این غول ـ انسان ها، عفریت...

انسان بخشی از خلقت و هستی است و طبیعت موهبتی است که پروردگار به واسطه ی نیروی تدبیر و اراده در اختیار او قرار داده است. از دوران کهن تا عصر حاضر، همواره تلاش آدمی بر آن بوده تا به عنوان اشرف مخلوقات، طبیعت را در حیطه ی تسلط خویش قرار دهد، بنابراین ارتباط انسان با طبیعت گریزناپذیر است. انسان برای دست یابی به قدرت ها و قابلیت های طبیعت، مسیری بس طولانی طی کرده است، اما گویی هرچه به طبیعت مسلط تر ...