کاربرد علم حضوری و شهود نزد ابن‌سینا از اهمیت درخور توجهی برخوردار است؛ به همین دلیل، نظریۀ انسان‌ معلقِ وی نمونۀ بارز کاربرد مقام شهود محسوب می‌شود. متناظر با این نظریه می‌توان از نظریۀ دیگری یاد کرد که به نظریۀ فطرت شهرت دارد. شباهت دو نظریۀ یادشده در این مقام و استفاده از الفاظ مشابه مبنی بر توجه به مقام، فی نفسه نگارندگان را به مقایسۀ تطبیقی میان این دو نظریه برانگیخته‌است. نتیجۀ اجمالی این ...

در این پایان نامه نسبت جزا و پاداش با فعل اخلاق از دو دیدگاه 1- شهود گرایی و 2- استاد مطهری مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین، برای روشن شدن مساله، دیدگاه اسلام درباره فعل اخلاق و نسبت آن با جزا و پاداش مورد بررسی واقع شد. در فرایند حل مساله تحقیق، ابتدا دیدگاه های موجود در فلسفه اخلاق بطور خلاصه بیان شد، سپس، به ترتیب دیدگاه شهود گرایی و استاد مطهری در فصل های مجزا بیان گردید. در نهایت، به مقایسه ...

فطرت، مبنای انسان‌شناسی دینی است. بر اساس مبانی حکمت متعالیه می‌توان تبیینی قابل دفاع از فطرت ارائه نمود. فطرت به‌معنای خاص، بینش­ها و گرایش­های رتبه خاص هستی انسان است. به فطرت از دو حیث وجودشناختی و معرفت­شناختی می‌توان نگریست. فطرت در معرفت‌شناسی عام، مبنایی قابل دفاع برای دیدگاه مبناگروی درباره ابتنای گزاره‌های نظری بر گزاره­های پایه و بدیهی ارائه می‌نماید و بر مبنای آن می‌توان از تئوری مطا...

در نوشتار حاضر، نخست به تأثیر شگفت‌آور ابن عربی بر صدرالمتألهین اشاره شده که در موضوعات حکمی و عرفانی ابداعی خود به سخن او استشهاد شده است. بررسی آثار عمدۀ صدرالمتألهین، مانند اسفار، مفاتیح الغیب، الشواهد الربوبیة و نیز نگاهی به فتوحات مکیة و فصوص الحکم ابن عربی نشان می‌دهد که هر دو در حل مسائل پیچیده، از کشف و شهود سخن گفته و مندرجات آثار خود را الهام غیبی و خود را مأمور اظهار آنها برشمرده‌اند...

آیه میثاق (اعراف/172) بیان‌کننده عهد خداوند با بندگان خویش است که موجب ابراز نظرات مختلف مفسران، از جمله وجود عالم ذر برگرفته از روایات، فطرت، تمثیل، دو نشئه ملکوتی و ملکی انسان، عالم عقل و وحی و ... شده است. در این پژوهش پس از ذکر همه این نظرات و بیان نقاط ضعف و قوت هر نظریه، بررسی روایات ذیل آیه بیان خواهد شد که به ظاهر تواتر معنوی دارند، اما پس از حذف مشترکات در طرق و روایات مکرر از یک فرد خ...

این مقاله در دو بخش ارئه شده است: در قسمت نخست ضرورت بحث توجیه در حوزه اخلاق فطری، مفهوم توجیه، رواج نظریه «غیر شناخت‌گرایی» ـ که نقطه مقابل نظریه «واقع‌گرایی اخلاقی» و خاستگاه نسبیت اخلاقی است ـ در غرب و رویکرد به فطرت با نگاه روان‌شناختی که ویژگی توجیه‌پذیری را نیز دارد، توضیح داده می‌شود. بخش دوم به توجیه اخلاق از نظر قرآن اختصاص دارد و در آن، مکانیزم شهود فطریات، آثار عینی شکوفایی گرایش‌های...

چکیده: عالم ذر، میثاق ،فطرت ، اشهاد، اقرار. براساس جهان بینی توحیدی،سیر تکامل انسان محدود به این دنیای مشهود و مادّی نمی شود.بلکه انسان قبل از ورود به دنیا، عالم های دیگری را پشت سر می گذارد که آخرین وعلنی ترین آنها عالم جنینی است.همچنان که بعد از دنیا نیزعالم های دیگری همچون برزخ و قیامت را پیش رو دارد. دراین تحقیق (با توجّه به ضرورت شناخت انسان واستعدادها و ظرفیّت هایش) در فصل اوّل بانگاهی ...

جنبش بزرگ اخوان‌المسلمین با مبانی اندیشه سیاسی اهل سنت، که برخاسته از تعلیم و تفکر بنیان‌گذارش، حسن البنّا، است، یکی از جریان‌های سلفی معتدل است که آرا و اندیشه‌های خاصی دارد. هرچند از لحاظ اعتقادی خود را سلفی معرفی می‌کند و دارای مبانی کلامی سلفیه است، اما معرفت‌شناسی‌اش در جهات مختلفی متفاوت با سایر جنبش‌های سلفیه است و همین باعث جدایی سلفیه اخوانی از آنها می‌شود. به همین دلیل فعالیت‌ها و رویک...

نفس از دیدگاه فلاسفه – به طور عام- جوهر مجردی است که انعطاف وجودی دارد و می تواند فاصله ی فرش تا عرش را از طریق علم و عمل طی نماید. هر وجودی را غایتی است. نفس را نیز غایتی است که هر کسی نتواند بدان نایل گردد. مگر کسانی که در ابتدای امر، بدن را در خدمت تعالی و استکمال نفس ، قرار داده و در مراحل بعد، نفس خویش را از اسارت تن رها سازند و بال های کمالی وجود خویش را بگشایند و به لقاء حق تعالی توفیق ی...

الگوی ساخت گرا، از الگوهای نوین یادگیری است و برای تنظیم ساختار اطلاعات پراکنده ی ذهنی فرد و یافتن پاسخ توسط خود او به کار می رود، ولی می توان بر اساس نگرش های بنیادینی که در حوزه های معرفتی وجود دارد، کاربرد این الگو را توسعه داد و آن را برای بازیافت مشهودات فطری هم به کار گرفت. در این مقاله با تأکید بر مبانی علامه جوادی آملی نخست تحلیلی درباره ی هویت الگوی ساخت گرا و مشابهت آن با روش سقراطی ا...