با گذشت چند دهه از پایان جنگ جهانی دوم و عبور از مراحل نوسازی و وابستگی در جریان توسعه از مدتی قبل عصر مشارکت آغاز شده است. همگام با طی شدن این مسیر، ارتباطات نیز از حالت یکسویه و بالا به پایین، حالتی دوسویه و تعامل به خود گرفته است، به طوری که مدل کلاسیک دوران قبل که جمعی محدود برای جمعی وسیع تولید پیام می کردند، به سر آمده و زمان آن رسیده که جمعی وسیع برای جمعی وسیع پیام تولید کنند. این وضع...

نظام اجتماعی روستا از زمان¬های بسیار دور بر جمع¬گرایی استوار بوده و در این نوع زندگی اجتماعی، بزرگان قوم از اعتبار و منزلت بالایی برخوردار بوده¬اند، بنابراین در هر روستا چند نفر از افراد مسن که در رأس قوم و یا خانواده بزرگی قرار داشته¬اند به عنوان ریش¬سفیدان روستا شناخته می¬شدند. در گذشته، بسیاری از مسائل اجتماعی و اقتصادی مردمان روستا به وسیله این افراد حل و فصل می¬شده؛ امروزه نیز در روستاها ب...

بحث مشارکت در دهه‌های اخیر در ارتباط با مسائلی مانند دموکراسی، توسعه و غیره، اهمیت بسیاری یافته است. مشارکت و توسعه روستایی، به عنوان دو عنصر مرتبط و مکمل همدیگر مطرح گردیده و افزایش میزان مشارکت در میان روستاییان، نشانه و وسیله‌ای برای توسعه روستایی در نظر گرفته‌ شده است. مسأله و هدف اساسی پژوهش حاضر، ارزیابی نقش مشارکت مردم در طرح‌های توسعه مناطق روستایی با تأکید بر طرح تجمیع شهرک شرام (استان...

در سال­های اخیر پژوهش­های «متخصص– برانگیخته»، همچون توسعه عمودی، به­شدت مورد تردید قرار گرفته و موضوع نقش مردم محلی در پژوهش تقویت شده است. پژوهش حاضر با هدف شناخت و بررسی ارتباط خرده فرهنگ محلی با توسعه مشارکتی با کمک گرفتن از فنون تحقیق کیفی و انجام نمونه­گیری مبتنی بر هدف، و همچنین نظری بر فرایند تحقیق از جامعه آماری 446 سرپرست خانوار انجام شد. در این پژوهش سعی شد که با نگاهی بومی به موضوع پ...

ناپایداری سکونتگاه¬های روستایی، که عمدتاً ناشی از نابرابری¬های مکانی- فضایی بین سکونتگاه¬های شهری و روستایی است از مهمترین مباحث مطالعات منطقه¬ای به شمار می¬رود. عدم تعادل در توزیع درآمد و ثروت، فرصت¬های نابرابر شغلی و روابط زمینه ساز تسلط نقاط شهری بر مناطق پیرامونی از جمله عوامل تشدیدکننده این روند است. با توجه به آنچه که گفته شد، در مناطق مرزی بدلیل ماهیت نظام اجتماعی ـ اقتصادی حاکم از گذشته ...

در سال­های اخیر پژوهش­های «متخصص– برانگیخته»، همچون توسعه عمودی، به­شدت مورد تردید قرار گرفته و موضوع نقش مردم محلی در پژوهش تقویت شده است. پژوهش حاضر با هدف شناخت و بررسی ارتباط خرده‌فرهنگ محلی با توسعه مشارکتی با کمک گرفتن از فنون تحقیق کیفی و انجام نمونه­گیری مبتنی بر هدف، و همچنین نظری بر فرایند تحقیق از جامعه آماری 446 سرپرست خانوار انجام شد. در این پژوهش سعی شد که با نگاهی بومی به موضوع پ...

مدیریت پایدار سرزمین در ایران از یک ساختار سلسله مراتبی تبعیت می­کند که دارای مقیاس­های متفاوتی در سطوح مختلف می­باشد. در هر سطح دست اندرکاران مختلفی نقش­آفرین می­باشند که از یک سو با تشکلها و سازمان­های هم­مقیاس خود و از طرفی با سایر دست ­اندرکاران سازمانی در سایر سطوح مرتبطند. در راستای  دستیابی به مدیریت پایدار منابع آب و خاک در عرصه­های طبیعی مشارکت کلیه دست اندرکاران سازمانی ضروریست و همچن...

در گذشته بافت مسکونی روستاها، عمدتاً حاصل تعامل یا تقابل مستمر انسان روستایی با محیط و عوامل محیطی پیرامونی مانند مصالح ساختمانی بومی متناسب با اقلیم و تبعیت از منابع آب (رود، چشمه و قنات) و با کارکردهای سکونتی و اقتصادی با یک روند تکوینی طبیعی و درون­زا شکل می ­رفت. اما در دهه های اخیر، الگوی مساکن روستایی به دلیل شهرگرایی و توسعه فعالیت های گردشگری با تأثیرپذیری از عوامل بیرونی و با شتاب زیادی...

پژوهش کنونی به دنبال مفهوم‌سازی هسته نهادی با رویکردی استفهامی - قیاسی در برنامه‌ریزی فضایی کیفیت محیطی روستاهای سُمغان و مُله‌انبار است. خط‌مشی‌های برنامه‌ریزی در این سکونتگاه‌ها بدون مشارکت بهره‌وران و بیشتر از بالا به پایین بوده که پیامدهای اجرای این سیاست‌ها بی‌توجهی به بن‌مایه درونی جریان‌های فضای زیست (شهروندان، فعالیت و کسب‌وکارها) با کیفیت محیطی پایین بوده است. همچنین تخصص‌محوری و بخشی‌نگ...