پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت گرایش مردم به شهروندی سیاسی و عوامل موثر بر آن انجام گرفته است. برای سنجش مفهوم گرایش به شهروندی سیاسی از دو مولفه اساسی حقوق سیاسی و تکالیف سیاسی بهره گرفته ایم که با ایجاد تقاطع آنها چهار نوع گرایش فعال، منفعل، تکلیف محور و حقوق محور از همدیگر متمایز شده است. جهت تبیین موضوع مورد مطالعه از نظریه های شهروندی مارشال، ترنر و جانوسکی استفاده گردیده که منجر به استخراج...

با افزایش روند نامتوازن شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه ، شهروند‌مداری، به عنوان یکی از راهبردهای اساسی توسعه‌ی اجتماعی، اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. شهرهای جدید عامل مهمی در کاهش شکاف‌های اجتماعی و جمعیتی بین کلان‌شهرها و روستاها بوده و در متعادل سازی و سامان دهی سلسله مراتب شهری موثر هستند.در کشورهایی با مشخصه‌های متنوع اجتماعی،اقتصادی ،این شهرها می‌توانند با افزایش دسترسی به خدمات و موقعیت‌...

شهروندی علاوه بر منزلت یا پایگاهی اجتماعی،  نقشی اجتماعی نیز می‌باشد که کنشگران برمبنای چگونگی درک و ایفای آن بر منزلتی که بستر عملشان بوده است تأثیر می‌گذارند. نقش شهروندی، مانند هر نقش اجتماعی دیگر، از هنجارهایی تشکیل شده است که به حقوق و تکالیف مستتر در آن شکل می‌دهند. نوع نگرش به این هنجارها در تثبیت شکل خاصی از منزلت شهروندی در هر جامعه‌ای مؤثر است. در این کار برای نگاه از دریچه‌ای هنجاری ...

حقوق شهروندی از مفاهیم مدرن و از لوازم زندگی دموکراتیک افراد در یک جامعه ی محسوب می شود. این مفهوم با اعلامیه بشر و حقوق شهروند فرانسه تجلی عینی کامل یافت و تبدیل به یکی از مباحث مطرح و مهم جهان کنونی و مورد توجه اندیشمندان و صاحبان مکاتب حقوقی مختلف قرار گرفت. در رابطه با این حقوق دو دیدگاه وجود دارد. یک نظر دین را ناتوان از وضع قواعدی به عنوان حقوق شهروندی می داند. دیدگاه دیگر که از سوی برخی ...

اصول نظام حقوق شهروندی نظامی خاص است که ممکن است از هر کشوری به کشور دیگر و هر جامعه­ای به جامعه­ی دیگر متفاوت باشد. عوامل متعددی همچون دین، مذهب، اعتقادات، آداب و رسوم، وضعیت جغرافیایی و وضعیت اقتصادی می­تواند در تهیه و تدوین قانون حقوق شهروندی تأثیرگذار باشد. در قانون اساسی ایران یک فصل به حقوق ملت اختصاص داده شده اما تکالیف شهروندان بیان نشده است. در زمینه­ی حقوق شهروندی قانون بسیار مختصری د...

طراحی ابعاد حقوق شهروندی، به ویژه از حیث رابطه ی آن با حکومت، ارتباط تنگاتنگی با مبانی نظری و تلقی ما از «جایگاه مردم» دارد. دیدگاه اسلام در این زمینه، دارای تفاوتی بنیادین با دیگر مکاتب حقوقی است. این مقاله بر آن است که مشخص کند از دیدگاه حقوق اسلام، رابطه ی مردم و دولت و ماهیت حقوق شهروندی صرفاً رابطه ای دوسویه نیست؛ بلکه خود یکی از اضلاع مثلثی است که در رأس آن خداوند قرار دارد. بر این اساس، د...

اصول شهروندی در فرایند جامعه­پذیری با آموزش­های خانواده شروع و در مدرسه به صورت جدی و رسمی پیگیری می­شود. محتوای کتاب­های درسی مصوب و مورد استفاده در مدارس می­توانند بخشی از وضعیت آموزش شهروندی رسمی جوامع را نشان ­دهند. با توجه به این مساله، پژوهش حاضر به طور خاص در پی پاسخ به این پرسش­هاست: تمرکز کتاب های درسی در خصوص آموزش شهروندی در ایران بیشتر بر چه موضوعاتی است؟ محتوای این کتاب­ها بیشتر پی...

شهروندی فرهنگی، پذیرش حضور شهروندان با تفاوت‌‌های فرهنگی در یک مجموعه شهری را شامل می‌شود. آشنایی با حقوق و تکالیف شهروندی نسبت به یکدیگر، رعایت روابط مسالمت‌‌آمیز بین شهروندان و دوری از هرگونه قوم‌ مداری مهمترین اصول شهروندی فرهنگی است. از آنجا که مسئولان و مدیریت شهری وظیفه آموزش و تربیت شهروندان را برعهده دارند مطالعه پدیده شهروندی فرهنگی از ضرورت بالایی برخوردار است. این نوشتار با هدف تحلیل...

آموزش حقوق شهروندی به معنای انتقال و نهادینه سازی حقوق و تکالیف شهروندان هر جامعه است. پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش تعلیم و تربیت در راستای حقوق شهروندی و بازتاب آن در کتاب های درسی علوم اجتماعی نظام آموزشی ایران انجام شد. در قسمت نخست این پژوهش با روش تحلیلی و با راهکار کتابخانه ای به توصیف حقوق شهروندی، تحلیل مبانی آن و سپس تبیین نقش تعلیم و تربیت در راستای آموزش و انتقال حقوق شهروندی پرداخته ...

برخلاف تبلیغات مدعیان غربی دفاع از حقوق شهروندی که دین را فقط تکلیف محور، محدودیت آور و سلب‌کننده آزادی انسان معرفی می‌کنند، دین مبین اسلام نگاهی فراتر از نگاه بشری به حقوق و تکالیف شهروندی داشته و با جامع‌نگری و در نظر گرفتن ابعاد وجودی و نیازهای مادی و معنوی انسان، خلعت کرامت را تنها بر قامت او می‌پوشاند. بر این اساس، اسلام همه حقوق انسانی اعم از فردی و اجتماعی، مدنی و قضایی و فرهنگی، امنیت و...