چکیده در دوران قاجار سفرنامه نویسی به عنوان یکی از انواع ادبی مورد توجّه صاحبان قلم و ادیبان قرار گرفت. سفرنامه‌ها حاوی اطلاعات مختلف عصر خود هستند و سفرنامه نویسان حاصل دیده‌ها و شنیده‌های خود را بدون تکلّف و کوشش برای لفظ پردازی به قلم درمی‌آوردند و هر سفرنامه، علاوه بر اطلاعات زبانی، بنا بر اهداف و شیوه‌ی نگارش خود حاوی اطلاعات تاریخی، سیاسی، جغرافیایی، مردم شناسی، اقتصادی و... نیز هست. یکی از...

بشر همواره به سفر توجّه داشته و دلایل گوناگون سیاسی اجتماعی، انگیزه ی او را برای این کار تشدید کرده است. لذا با عواملی چون تبلیغ مذهب، امور سیاسی یا اقتصادی، شناخت موقعیت های جغرافیایی، انگیزه های شخصی جهت کسب تجربه، انجام تجارت و عدّه ای به قصد زیارت بار سفر می بندند. این پایان نامه با محوریت عنوان فوق به سه سوال پاسخ داده است که شگردهای سفرنامه نویسی ناصرخسرو کدامند؟ و همچنین شگردهای سفرنامه ن...

نوشتن از زندگی به منزلة یکی از فروع تاریخ‏‎نگاری، در تمدن‏های مختلف سابقه‏ای دیرین دارد. سنت زندگی‏نگاری در ایران با حرکت در شاخه‏هایی نظیر زندگی‏نامه نویسی، اتوبیوگرافی نویسی، یادداشت نویسی، سفرنامه نویسی، خاطره‏نویسی‏ و نامه‏نگاری، یکی از رایج‏ترین گرایش‏های تاریخی-ادبیِ معاصر را شکل داده است؛ اما با وجود کثرت اقبال بدان و شکل‏گیریِ هزاران کتاب و تک نگاشت در دو سده و بویژه در دهه‏های اخیر در ای...

دربار به معنی بارگاه پادشاهان و امراست کسی که در رأس این جایگاه قرار دارد، شاه بود. از حقوقی کاملاً نامحدود و مستقل برخوردار بود. یک قدرت مقدس آمیخته به احترام هم نزد مردم دارد. مهمترین مقام بعداز شاه، وزیر است که نقش و جایگاه وزیر برای سلاطین ایران حیاتی و گره گشا بود. بعداز وزیر، زنانی بودند که در دربار عنوان و نفوذ داشتند و می توانستند در تصمیم گیری ها تأثیرگذار باشند. زنان درباری که از بستگا...

باور عمومی چنان است که توجه به مساله زن و بازتاب آن در ادبیات، در دوره مشروطه شکل گرفته است. اما به گواهی متون تاریخی، بازتاب مسائل زنان در ادبیات سیری تکاملی را طی کرده است. از دوره فتحعلی شاه زمینه های توجه به مسائل زنان در مقایسه میان زن ایرانی و زن فرنگی آغاز شد و روندی طولانی و تاریخی را تا دوره ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه طی کرد تا در دوره مشروطه به بار نشست. نثر خصوصاً در دوره ناصری با ...

روابط ایران و غرب در دوره های محمدشاه و به ویژه دوره سلطنت ناصرالدینشاه گسترش یافت و این امر منجر به رفت و آمد فراوان غربیان به ایران شد. کسانی که از ایران بازدید میکردند شرح مشاهدات خود را در قالب سفرنامه ها و خاطرات به رشته تحریر در میآوردند، در بخشی از این سفرنامه ها نگاه غربی نسبت به سنتهای رایج در جامعه ایرانی دوره یادشده به وضوح قابل مشاهده است. رساله حاضر قصد دارد این نگاه را مورد بررسی ...

سفر و سیر و سیاحت از زمان های گذشته یکی از مهم ترین تمایلات بشر بوده است. غالب افرادی که اقدام به سفر می کرده اند گاه دست به نوشتن سفرنامه زده اند و همین سفرنامه ها منبع مفیدی برای پژوهشگران و محققان است. به ویژه اگر سفرنامه ها توسط سیاحانی از کشورهای دیگر باشند، معمولاً بدون غرض و نیت سوئی هستند و نوشته های آنان منبعی مطمئن برای پژوهشگران در زمینه های تاریخی، مردم شناسی و اجتماعی می باشد. این...

سیاحت­نامه ابراهیم بیگ، اثر زین العابدین مراغه­ ای از روشنفکران عصر مشروطه است که «سفر» را دست­مایه­ ی تشریح و نقد وضعیت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران در ­آستانه­ ی دوره­ ی مشروطه قرار می­ دهد. ماهیت آشنایی زدایانه­ ی سفر، آن را به سادگی با روایت پیوند می دهد؛ روایت موقعیت­ های تازه و مقایسه­ ی آن با موقعیت معمول. این ویژگی، مؤلف سیاحت نامه را بر آن داشته تا بر خلاف سفرنامه­ های پیشین،...

یکی از مهم ترین آرزوهای دیرینه انسان آگاهی یافتن از اسرار زیر و زبر جهان آفرینش است. از این رو سفر به آن عوالم جزءِ دغدغه های مهم اندیشگی او قرار گرفته و به روش های گوناگون به چنین سیرهایی مبادرت کرده است. مسافران این گونه سیرها حاصل مشاهدات خود را به صورت گزاره ها یا متون نظم و نثر ادبی بیان کرده اند. در این پژوهش کهن ترین و نوترین این سفرنامه ها از جهات گوناگون در هفت فصل بررسی شده است. در ا...

سفرنامه نویسی در طول تاریخ همواره یکی از انواع ادبی مورد توجه ادیبان سیاح و سیاحان ادیب بوده است. آنچه با عنوان سفرنامه نگاشته می شود به واقع شرح عزیمت از مکانی به مکان دیگر است که در خلال آن ملاحظات تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و دیگر شئون زندگی آدمیان مد نظر قرار می گیرد. بدون شک این آثار در دنیای امروزی که ارتباطات تأثیر مستقیم بر تعاملات اجتماعی بینافرهنگی دارد، اهمیتی دو چندان دارند. بنابراین، ...