واژة آیینی «ستوش/ سدوش» به چند معنا در متون فارسی میانه به کار رفته است. در این مقاله معانی گوناگون این واژه بررسی شده است، به مراسمِ بازمانده از آیین ستوش اشاره و در پایانِ مقاله اشتقاقی نو برای واژة ستوش پیشنهاد شده است.

به نظر بسیاری از بزرگان علم و ادب، اسلوب بیان و سبک نظم قرآن، جمله‌بندی‌ها و عبارات آن در قالبی نو و اسلوبی تازه، برجسته‌ترین جنبه اعجاز قرآن است. به علاوه، ویژگی کلمات انتخاب شده به گونه‌ای است که جابه‌جایی کلمات یا تبدیل آن‌ها هرگز امکانپذیر نیست. همچنین با عنایت به وجود ترادف معنایی(غیر تام) بین آن‌ها مشخص می‌شود نه‌تنها هر واژه، متناسب با دلالت معنایی خاص خود بلکه با ترکیب معنایی هر واژه بع...

گویش گیلکی از گویش­های ایرانی نو است که در ناحیۀ وسیعی از استان گیلان در حاشیۀ دریای خزر و نیز بخش­هایی از استان مازندران رواج دارد. این جستار اختصاص دارد به بررسی ریشه شناختی چند واژه از گویش گیلکی شرق گیلان. در هر مدخل، ابتدا ریشۀ ایرانی باستان و هندواروپایی واژه یا فعل مورد نظر و برابرهای آن در دیگر زبان­های ایرانی را آورده ایم، سپس به بررسی ساخت اشتقاقی آنها در گویش گیلکی، فرایندهای واجی و ...

در مقاله حاضر، نویسنده با بیان اینکه پس از حدود یک قرن فترت در شعر سدة نهم، سبک هندی حرکت تازه ای را در شعر و به تبع آن در زبان فارسی پدید آورد، به جستجوی عوامل این نو شدگی در شعر نظیری - به عنوان یکی از نمایندگان برجستة این سبک- می‌‌پردازد و از طریق بررسی200 غزل وی و جمع آوری نمونه‌‌های متعددی از این نوع تحولات زبانی و تجزیه و تحلیل ساختاری آ‌‌نها، نشان می‌‌دهد که شاعر چگونه در شعر خود تلاش می...

رمان تاریخی و کوتاه «آن مادیان سُرخ یال» اثر محمود دولت آبادی، بُرشی از زندگی امرؤالقیس، شاعر عاشقانه سرای دوران جاهلی و شرح ماجرای یک خونخواهی قبیله ای ـ عاطفی است. نویسنده در قالب این رمان، یک شبه افسانة تاریخی را با دنیای امروز پیوند داده است. از جنبة زبان روایت، این رمان با مایه داشتن از نثرهای کلاسیک، از دیگر رمان های دولت آبادی متمایز شده است. زبان انتخابی او در این رمان، کاملاً با فضا و عصر...

اصطلاح تاکید [focus] حداقل در دو معنی در مباحث زبانشناسی به کار رفته است: نخست، اشاره به سازه یا عبارتی دارد که از حیث آوایی برجسته تر از سازه های دیگر جمله تلفظ می شود (جکنداف1972، ولدووی 1990، ولدووی و انگدال 1996، روت 1995)، و کاربرد دوم آن به معنای بخشی از جمله است که دارای اطلاع نو می باشد و از آن به عنوان تاکید جمله یاد می شود (جکنداف1972، ولدووی 1990، روت 1995، کیدوای 2000، ایشی هارا 200...

با گسترش مباحث جدید در حوزه علوم اجتماعی و انسانی، دیدگاه های نو برای تبیین علل تفاسیر گوناگون و مختلف از یک متن در دوره های تاریخی ارائه شده است. از جمله این دیدگاه ها طرح مفهوم میثاق اجتماعی (قرارداد اجتماعی) و نقش آن بر فهم تفسیر از یک متن است. استفاده از این مفهوم می تواند به تبیین علت تغییر آرای تفسیری در برخی از آیات قرآن کریم در ادوار تاریخی مسلمانان کمک شایسته ای کند. در این جستار آرای ...

دوران مشروطه یکی از پرفراز و نشیب ترین دوران تاریخی ایران است که در آن، خبر پیشرفت صنعتی جهان غرب به کشورهای جهان سوم رسید و ایران هم از این جریانات دور نماند. عده ای از ایرانیان، برای آموختن علم و صنعت غرب به آنجا رفتند و تغییرات ساختار حکومتی آنها را دیدند و چون به ایران بازگشتند، تبدیل به مقلدان فرهنگ و تمدن غرب شدند و همه طبقات جامعه را تحت تاثیر قرار دادند. در این میان، شاعران هم بی نصیب ن...