چکیده: داستان‌های زیست‌نگارانه (زندگی‌نامه‌ای)، یکی از رایج‌ترین گونه‌های نوشتاری در ادبیات معاصر اروپا به شمار می‌روند. نوشته‌هایی که با محور قراردادن زندگی شخصیتی حقیقی، سعی در بازآفرینی آن به شیوه‌های گوناگون دارند. هر چند شمار این نوشته‌ها هنوز در ایران انگشت‌شمارند، اما هستند در این میان آثاری که مطالعۀ آنها ما را در فهم ظرایف خاص این گونۀ ادبی و آشنایی با ظرفیتهای آن یاری می‌کنند. از جمل...

نوشتار حاضر تأملی است تحلیلی و انتقادی بر بخش نخست از شروح دفتر سوم شاهنامه (داستان سیاوش) در شرح های خالقی مطلق، کزازی و جوینی. این نوشتار مقایسة شرح ابیاتی است از این پژوهشگران و معرفی شیوه های شروح آنها و احیاناً سهو و لغزش هایی که در گزارش متن دچار شده اند. به بیان دیگر، کوشیده ایم نشان دهیم که ماجرای تفسیر و گزارش شاهنامه ماجرایی است پایان ناپذیر و پیوسته گام های تازه ای برای رسیدن به فهم د...

پس از بررسی اهم کتب بدیعی تالیف شده، کتاب زیباشناسی سخن با پارسی (بدیع) اثر استاد میرجلال الدین کزازی را اساس کار خود قرار داده، چراکه این کتاب هم از نظر تعاریف جامع و مانع است و هم از لحاظ طبقه بندی دقیق و علمی. سپس مثنوی لیلی و مجنون را بارها با دقت خواندم و آرایه های به کار رفته در ادبیات را استخراج کردم و در کنار ابیات نوشتم.نکات در خور توجه در ارتباط با زیبایی شناسی را نیز یادداشت کردم. پس...

شاهنامه یکی از امّهات متون زبان فارسی است که در سالهای اخیر, بارها چاپ و تصحیح و شرح شده و گزیده هایی از آن در اختیار علاقمندان و خوانندگان قرار گرفته است. از آنجایی که شاهنامه یکی از متون درسی است و دانشجویان عمدتاً بدون تأمّل و دقّت, گزارشهای شارحان را می پذیرند, و شروح نوشته شده بر شاهنامه نیز خالی از اشکال نیست, انجام پژوهشی در زمینه بررسی و مقایسه شروح مهمّی که تاکنون بر این حماسه ملّی نگاشته ...

شاهنامه یکی از امهات زبان فارسی است که بارها تصحیح ، چاپ و در سال های اخیر شرح نیز شده است، به دلایلی، شروح نوشته شده بر این کتاب و حتی آخرین متن های چاپ شده، نیازمند بررسی مجدد است . پژوهش حاضر تاملی است انتقادی –تحلیلی با دقت درآثار سه شارح شاهنامه عزیز الله جوینی، میرجلال الدین کزازی و جلال خالقی مطلق که شرح و یادداشت هایی را بر جلد اول شاهنامه نوشته اند. با توجه به این که این شروح در دسترس...

اشعار حافظ، شاعر بلندمرتبه و بی‌نظیر شیرازی، از زمان سرایش تا کنون، همواره مورد عنایت اهل نظر بوده و همچنان نیز، عام و خاص بدان توجه دارند. در روزگار ما این توجه روزافزون شده و شرح‌های متعددی برای فهم و بازنمایی ظرایف و حکمت‌های آن نگاشته شده است. دو کتاب بر آستان جانان و گامی در بیکران، از میر‌جلال‌الدین کزازی، در سال‌های اخیر از سوی سازمان سمت، بیشتر به‌عنوانِ کتابِ درسیِ واحدِ...

نامه باستان، کامل ترین شرح شاهنامه فردوسی است که میر جلال الدین کزّازی کوشیده است، ضمن پرداختن به مسائلی مانند واژه شناسی، ریشه شناسی، اسطوره شناسی، سبک شناسی و زیبایی شناسی، معنای بیت های مبهم را نیز بازنماید. از دیگرسو، این اثر یک متن ویراسته نیز هست؛ به این ترتیب که کزازی کوشیده است، بر پایه برنوشت های خالقی مطلق، مسکو، ژول مول، کلاله خاور، دبیر سیاقی و جوینی، به تصحیحی قیاسی دست یازد و بیتها...

غمنامه رستم و سهراب از داستان¬های مشهور شاهنامه است. پایان¬نامه حاضر به¬ بررسی شرح و توضیح داستان رستم و سهراب در سه اثر مربوط به حوزه شاهنامه¬پژوهی پرداخته است. این داستان از منظر نامه باستان از¬کزازی ، یادداشت¬های شاهنامه از جلال خالقی¬¬مطلق و فرهنگ شاهنامه از علی رواقی بررسی شده است. این جستجو نشان می¬دهد اثر خالقی نسبت به بقیه قدرت استنادی بیشتری دارد و شاخصه¬های یک اثر علمی را دارد. شباهت ...

نقد و تکمله‌ای بر سراچة آوا و رنگ   دکتر محمدرضا ترکی*   چکیده سراچۀ آوا و رنگ به عنوان یک متن درسی در زمینۀ خاقانی‌شناسی که به همت یک مرکز علمی و دانشگاهی (سازمان سمت) منتشر شده و مورد توجه گروههای علمی و استادان و دانشجویان خاقانی‌پژوه و علاقه‌مندان به ادب فارسی قرارگرفته، اثری است از هر لحاظ قابل بحث و بررسی. از رهگذر بررسی این اثر می‌توان علاوه بر روشن کردن فراز و فرودها و ...

درگستره ی زبان و ادب فارسی، در زمینه ی بلاغت، آثار فراوانی پدید آمده است . اگر چه آثاری چون ترجمان البلاغه، حدائق السحر، المعجم، کنزالفواید، معیار جمالی ، حقایق الحدایق و... مجموعه ای از رساله هایی را تشکیل می دهند که در این زمینه، برای ما بازمانده است -علی رغم تلاش های مولفان- تحول جدی در این فن روی نداده است در نیم قرن اخیر، در این باب، مطالبی جسته وگریخته نوشته شده، که البتّه تغییری در اصول آ...