در این جُستار، کوشش خواهد شد تا پس از طرح اجمالیِ مبانی نظری بینامتنیت و معرفی زمینه‌های ایرانی (در ادبیات و تفسیر دینی) و اروپایی (میخائیل باختین، ژولیا کرستوا، ژرار ژنت و اومبرتو اکو)، روابط میان عناصر درون متن با بیرون از متن - خواه بافت و محیط فیزیکی، خواه جهان بیناذهنی جامعة زبانی یا فرهنگ و جهان ذهنی خواننده – و تأثیر آن‌ها در شکل‌گیری معنای کلی متن و در نتیجه، معنایی که فراتر از برآیند معن...

پژوهش حاضر به بررسی پایایی (reliability) خودارزیابی (self assessment) دانش واژگانی (lexical knowledge) در متن و نقش توانش زبانی بر آن، می پردازد. این پژوهش در سه مرحله انجام شده است. در مرحلة نخست، زبان آموزان، آزمون توانش زبانی را پاسخ گفتند و میزان درک خود از معنای 40 واژة مشخص شده در متن را تعیین کردند. در مرحلة دوم، از آن ها خواسته شد تا ترجمه، مترادف، متضاد و یا توضیح واژگانی را که در مرحل...

   چکیده «متن» صورت ظاهری و پوشیده معناست و پدید آیی معانی در مواجه ذهن خواننده با متن، ریشه در علم و معرفت پیشینی فرد از الفاظ و مدالیل آن دارد؛ اما، آنچه از معنای اولیه متن فهمیده می­شود، همیشه با مقصود نهایی گوینده مطابقت کامل ندارد. لذا برای گذر از معنای ظاهری و ابتدایی و رسیدن به مراد حقیقی، باید عوامل گوناگونی را گرد آورد که با توجه به آنها از معنای ظاهری متن گذشت و به مراد واقعی معصوم عل...

ظرافت و حساسیت فهمِ متون مقدس بویژه در عصری که با زمان پیداییِ آنها فاصله زیادی وجود دارد، بر همگان روشن ‏است. از آنجایی که معنای کلمات به نسبت نوع حضور آنها در متن رقم می خورد، توجه دقیق به معانی کاربردی واژه ها در ‏زمان تولید متن، ضروری است تا احیاناً معانی رایج در عصر خواننده، به متن کهن تحمیل نگردد. این امر درباره متن و ‏واژه های قرآن نیز صادق است. با توجه به فاصله زمانی حداقل صد و پنجاه ساله ...

در این مقاله پس از بررسی و نقد دو دسته رویکرد عمده هرمنوتیکی برای تأویل متن‘روشی برای تأویل اشعار نمادین نیما یوشیج ارائه شده است. این دو دسته رویکرد عمده عبارتند از: الف: رویکردهایی که توجه خاصشان به فردیت و ذهنیت مؤلف است و به معنای نهایی‘اصلی و قطعی و نیز کشف ((معنای نهایی)) متن معتقدند ‘ ضمنأ دانسته ها و شرایط خواننده در حال حاضر را برای تأویل ‘ زیان آور میدانند. ب: رویکردهایی که اصالت را...

ترجمه، جریان مستقیمی نیست که در آن مترجم، بدون هیچ نوع دستکاری، متن مبداء را به متن مقصد برگرداند، بلکه در روند این انتقال مداخلاتی از سوی مترجم، در متن مبداء صورت می گیرد که در محصول نهایی آن- متن مقصد- قابل مشاهده است. اغلب این مداخلات، آگاهانه و ناآگاهانه تحت تاثیر ایدئولوژی های مترجمان، صورت می گیرد و در سطوح مختلف متن مقصد تجلی می یابد. هدف مقاله حاضر، بررسی تاثیر ایدئولوژی و نمود آن در تر...

هدف مقاله پیش رو آن است که نشان دهد چگونه مکتب پساساختارگرایی، از تعیین معنای نهایی برای متن امتناع می ورزد. در این راستا، نخست با اشاره به بخشی از ویژگی های متنی چون غزلیات حافظ، به تبیین این مطلب پرداخته می شود که از منظر نقد پساساختارگرایی، نمی توان معنای غزل حافظ را تنها در انحصار تحلیل عرفانی نگاه داشت. از این رو، برای رسیدن به فهم متن، باید خود را از بند قصد مؤلف رهانید و با تکیه بر متن و...

زبان های گوناگون، نظام های همسانی ندارند و هر زبان خود، عناصر واژگانی، ساختارهای دستوری، ترکیب ها و اصطلاحات ویژه ای دارد. از این روی، گاهی ناگزیر می شویم برخی از ساختارهای واژگانی و دستوری متن مبدأ را تغییردهیم (ترجمه نامستقیم) تا در زبان مقصد، فهمیدنی و آشنا باشد. مترجم داستان و نمایشنامه، در میان کار ترجمه در می یابد که در زبان مبدأ، ساختارهای دستوری و یا واژه هایی وجود دارد که برابر آنها در...

روش های متعددی وجود دارند، که هر کدام با ایده ای خاص و توسط یک منبع دانش، به حل مسئله ارتباط معنایی کلمات و متون می پردازند. در حال حاضر، یکی از دقیق ترین تکنولوژی ها در این زمینه الگوریتم تحلیل معنایی صریح است، که از ویکی پدیا به عنوان منبع دانش خود استفاده می¬کند و دقت آن در حدود 74% است. با این حال این روش نیز مشکلات فراوانی دارد و در برخی موارد از دقت کمی برخوردار می باشد و نیاز به بهبود آن...

میان ساختارهای زبانی هر جامعه و همچنین الگوهای شناختی، فکری و فرهنگی آن رابطه‏ای تنگاتنگ برقرار است؛ به طوری که می‏توان گفت در بسیاری از فرهنگ‏ها، زبان نقش اصلی را در شناخت مقوله‏های فرهنگی برعهده دارد. در واقع در این فرهنگ ها بدون شناخت زبان، راه به جایی نمی­توان برد. این نوع مطالعه در ساخت و بافت متن به منظور شناخت فرهنگ زبانی و اجتماعی سابقه­ی بسیار زیادی ندارد. مکتب صورت گرایی، رویکرد...