گفتگوی دریفوس، به عنوان یکی از بزرگترین پدیدارشناسان آمریکایی و سرل، به عنوان یکی از بزرگترین فیلسوفان تحلیلی، تاریخی چهل ساله دارد. از نظر سرل پدیدارشناسی نابینا، سطحی و دچار خطاهای سیستماتیک است. همچنین از نظر وی مفهوم قصدیت غیربازنمودی به عنوان مرکز پدیدارشناسی دریفوس ناسازگار است. اما به باور ما دریفوس در معنایی که خود از قصدیت مدنظر دارد مفهومی سازگار از قصدیت غیربازنمودی ارائه می‌کند و هم...

در مقاومت اسطوره‌ای، حضوری متمرکز شکل می‌گیرد که قدرتی درونی‌شده دارد و سوژه در نقش کنش‌گر گفتمانی عمل می‌کند. سیاوش (سوژۀ گفتمانی)، یکی از محوری‌ترین شخصیت‌های شاهنامه است که توانسته به چنین حضوری دست یابد؛ بدین ترتیب، او تصویر منسجمی از حضور ارائه داده که وجهی استعلایی می‌یابد. این حضور، سوژه را به عنوان نماد هویت‌بخشی در مرکز ثقل گفتمان قرار می‌دهد. سوژۀ رقیب نیز حضور خود را در ارتب...

چکیده پرسش پژوهش حاضر این است که نحوه تکوین سوژه دلخواه نظام سیاسی در عرصه پوشش پس از انقلاب اسلامی چگونه بوده است؟ برای پاسخ به این پرسش، چشم اندازی مبنای کار قرار گرفته که در آثار متاخر فوکو تحت عنوان «حکومت مندی» از آن یاد شده است. بر طبق این چشم انداز، سوژه را باید پیامد مجموعه ای از تکنیک ها و تاکتیک هایی گفتمانی و غیر گفتمانی دانست که از طریق استراتژی های حکومت خلق و ابداع می شوند و در ر...

چکیده در برابر تمرکز سینمای اولیه بر همذات­پنداری بدنی تماشاگر با فیلم، با تکامل زبان سینمایی و سلطه سیستم روایی، جریانی عمده به سوی همذات‌پنداری روایی شکل گرفت و آنچه که مرتبط با قلمرو بدن بود، به قلمرو ذهن منتقل شد. این انتقال به سلطه طولانی تئوری‌های زبان­شناختی و روان­شناختی فیلم انجامید. در دهه‌های هفتاد و هشتاد میلادی، رابطه آپاراتوس سینما با پرسپکتیو رنسانسی گفتمان اساسی تئوری فیلم را ت...

واکاوی پیوند ادبیات و محیط‌زیست و نحوة انعکاس زیست‌بوم در آثار ادبی از اواخر قرن بیستم میلادی در قالب نقد ‌زیست‌بوم‌گرا آغاز گردید. این حوزة مطالعاتی با محور قرار دادن محیط‌زیست و دقت در تأثیر آن بر متون ادبی، ضرورت توجه به این موضوع را در علوم انسانی مطرح می‌نماید و بدین‌ترتیب، در تلاش برای برجسته‌سازی جایگاه محیط‌زیست در متون ادبی و نیز حفظ آن در دنیای صنعتی امروز است. پژوهش پیش‌رو بر مبنای ر...

فرآیند بازنمایی در هنر در شرایطی رخ می دهد که ابژه هایِ طبیعی از بافت ِ ارگانیک شان جدا شوند. این اتفاق که هم ارز اضمحلالِ اسطوره رخ می دهد، مبینِ فاصله گرفتنِ سوژه ی بشری از طبیعت است. در دورانِ تاریخیِ مابعد اسطوره، رسانه هایِ هنری در نقش میانجی و واسطه ای برایِ پُرکردنِ این غیاب ابژه هایِ طبیعی عمل می کنند و هریک به نوعی می کوشند بر شکافِ ایجاد شده میانِ سوژه و طبیعت فائق آیند. این مسئله در متنِ پرسش بازنم...

چکیده در برابر تمرکز سینمای اولیه بر همذات­پنداری بدنی تماشاگر با فیلم، با تکامل زبان سینمایی و سلطه سیستم روایی، جریانی عمده به سوی همذات پنداری روایی شکل گرفت و آنچه که مرتبط با قلمرو بدن بود، به قلمرو ذهن منتقل شد. این انتقال به سلطه طولانی تئوری های زبان­شناختی و روان­شناختی فیلم انجامید. در دهه های هفتاد و هشتاد میلادی، رابطه آپاراتوس سینما با پرسپکتیو رنسانسی گفتمان اساسی تئوری فیلم را ت...

مرلوـ‌پونتی در روش فلسفی خود با منشی آشتی‌جویانه میان رویکردهای عقل‌گرایانه و تجربه‌گرایانه و طرح پدیدارشناسی به عنوان «مسیر سوم»، مفاهیمی را به عنوان مبانی نظریه‌اش طرح می‌کند که با بهره‌گیری از آنها می‌توان به گستره پژوهشی مرتبط با جنبه‌های تجربی و ادراکی گونه‌های نمایش فرهنگی ایرانی وسعت بخشید. فرضیه فراگیر مقاله حاضر این است که در بررسی فرایند ادراک در شبیه‌خوانی می‌توان از برخی مفاهیم کلید...

به ‌نظر می‌رسد مشخصة اصلی جهانی شدن معاصر، رسوخ‌پذیری مرزهای سرزمینی و تزلزل حاکمیت مطلق دولت‌هاست. این پدیده با انقلاب اطلاعاتی اخیر هم‌ذات است. پروژة ارتباطی ـ اطلاعاتی (اینترنت) طی روند تکاملی خود توانسته است در فضای وب‌سازی جهانی، اتصال رایانه‌های شخصی را در هر نقطه‌ای از جهان با حداقل امکانات فراهم آورد؛ بر این اساس، مقالة حاضر این پرسش را طرح می‌کند که تأثیر فضای مجازی بر هویت سوژه‌ها چیس...

با توجه به کلیه ی آثار فوکو می توان سه حوزه ی تحلیلی را در آثار او مشاهده کرد؛ دیرینه شناسی (تحلیل نظام های دانش)، تبارشناسی (تحلیل وجوه قدرت) و نهایتاً اخلاق یا رابطه با خویشتن. فوکو در دوره ی نخست فعالیت اش؛ و به طور خاص در دو اثر دیرینه شناسی و نظم اشیاء به تحلیل ظهور انسان در مقام سوژه و ابژه ی دانش می پردازد.از این رو دغدغه ی فوکوی نخستین را می توان چگونگی «تولد سوژه» و روش دیرینه شناسی و س...