با رشد سریع جمعیّت شهری در جهان و افزایش نگرانی در مورد محیط‌زیست، چالش ایجاد شهر پایدار برای زندگی در اولویّت برنامه‎ریزان شهری قرار گرفت و ایدة بوم‎شهر واکنشی بر این نگرانی‌ها بود. ایدة بوم‎شهر، یا شهر اکولوژیک را می‎توان آخر یا ادامة رویکردهای توسعة شهری در چارچوب الگوی نظری توسعة پایدار دانست؛ از این رو، هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی توسعة بوم‎شهر در سکونتگاه‎های شهری استان آذربایجان شرقی د...

پیوندهای روستایی ـ شهری در قالب شبکه های تعاملی منطقه ای طی دو دهة اخیر، به ویژه در متون جغرافیایی تجزیه وتحلیل شده است. در حوزة پیوندهای اقتصادی، می توان شبکة بازارهای دوره ای را یکی از مهم ترین بازارها قلمداد کرد که در شرایط پایدار اجتماعی ـ اقتصادی به عملکرد های دوسویه و مثبت منجر می شود. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش شبکة بازارهای دوره ای در توسعة ناحیه ای در پیرامون کلانشهر تهران است. این ...

پایداری محله های مسکونی به پایداری اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و مدیریتی بستگی دارد. فرایند توسعة پایدار دربرگیرندة کیفیت اقتصادی، اجتماعی و سرمایة محیطی است که اعضای اجتماع های محلی را به تولید و بازساخت زندگی هدفمند برای تحقق ابعاد پایداری هدایت می کند. مؤلفه هایی همچون اعتماد، صداقت، روحیة همکاری، تمایل حضور در عرصه های مدنی، وجدان کاری، انضباط و تلاش برای توسعه از منظر پایداری شهری می توان...

توسعة گردشگری را صرفاً نمی توان با مؤلفه های مستقیم اقتصادی و مادی تضمین کرد و برای پیشرفت، شرکت جامعة محلی از جمله نیروهای فکری و یدی گروه های مختلف نیز نیاز است. مقالۀ حاضر قصد دارد به بررسی مشارکت مردم محلی در فعالیت های گردشگری منطقۀ 22 شهر تهران بپردازد. روش بررسی، تلفیقی از روش کتابخانه ای و میدانی است؛ جامعۀ آماری با استفاده از فرمول کوکران به ترتیب 170 نفر بازدیدکننده و 150 نفر مردم بومی...

     در قالب فرآیندی مشارکتی، دموکراتیک و مردم محور توسعة محلّه ای از چندین دهة گذشته با تأکیدی خاص در کشورهای توسعه یافته، به عنوان محور برنامه‌های توسعة پایدار شهری قرار گرفت.ساختار مدیریت شهری در ایران با دارا بودن ویژگیهای غیر مشارکتی، متمرکز، از بالا به پایین، سیاست زده، فقدان همگرایی افقی، عدم ارتباط دوسویه مابین سطوح مختلف شهری، دیدگاه‌های نوین مدیریت شهری بر پایة سلول‌های بنیادین شهر (مح...

امروزه در ادبیات توسعه، بر مفهوم جدیدی از آن در برنامه‌ریزی شهری تکیه و تأکید می‌شود و آن مفهوم توسعة پایدار در سال‌های اخیر است. تحقق توسعة پایدار در گرو برنامه‌ریزی توسعه‌ای در همة ابعاد زندگی شهری است. برای رسیدن به توسعة شهری راهکارها و نظریه‌های مختلفی از قبیل پایداری، کیفیت زندگی، رشد هوشمند، نوشهرگرایی و زیست‌پذیری مطرح شده است. میزان زیست‌پذیری هر شهر رابطة مستقیمی با وجود خدمات شهری، ت...

خوشه های کسب و کار، الگویی نوین از توسعة اقتصادی در جهان به شمار می روند. در سال های اخیر سیاستگذاران کشور ما نیز به این الگو توجه بسیاری داشته اند. براین اساس، این پژوهش در پی آن است که با استفاده از تجربیات کسب شده در زمینة توسعة خوشه های کسب و کار در ایران، الگویی را نیز برای توسعة پایدار خوشه های کسب و کار در کشورمان پیشنهاد کند. برای ارائة الگوی مذکور از استراتژی کیفی مطالعة موردی استفاده ...

تهران از گذشته با معضل کم آبی روبرو بوده است و برای تأمین آب موردنیاز خود از دست اندازی به حوضه‌های مجاور کوتاهی نکرده است. با توجه به روند رو به رشد تقاضای آب و محدودیت منابع، در آینده‌ای نه چندان دور وقوع بحران آب در تهران بسیار محتمل است. با هدف جلوگیری از این بحران، ابتدا لازم است تا تحلیلی دقیق و کاربردی از وضعیت سامانة آب شهر تهران به عمل آید. در این تحقیق تلاش شده است تا از منظر "توسعة پ...

یکی از موضوعات حیاتی قرن بیست‌ویکم برای دانشمندان شهری در ارتباط با پایداری شهر، نوع فرم شهر (فشردگی یا پراکنش) و حومه‌نشینی است. درنتیجه، آگاهی از فرم فضایی و شکل شهر نقشی مهم در میزان موفقیت برنامه‌ریزان شهری دارد و به بهبود محیط‌های شهری کمک شایانی می‌کند. الگوی رشد شهر از آنجاکه با یکی از محدودترین منابع در دسترس انسان یعنی زمین سروکار دارد، از موضوع‌های مهم در برنامه‌ریزی شهری و یکی از معی...

حفظ و تعادل زیست محیطی، از جمله ارکان توسعة پایدار است. در این مقاله برخی از عوامل آلایندة آب و خاک کشاورزی، هوا و /so3 so2 آبهای شیرین، جنگل، مواد مصرفی و نیز انرژی برای تولید آهن و فولاد که در توسعة پایدار کشور ما ایران مؤثرند، شناسایی و توابع عضویت آنها بر اساس منطق شلال، بین صفر و یک تعریف می شوند. به نحوی که درجه عضویت «صفر» یعنی توسعة تولید آهن و فولاد اصلا پایدار نیست و درجة عضویت «یک» ی...