حوضۀ آبریز زاینده‌رود در منطقۀ مرکزی ایران از مناطق دارای مسئلۀ ناپایداری منابع آب است. در دهۀ اخیر، منابع آبی حوضه کاهش یافته است؛ ‌به طوری که بخشی از طول رودخانه در قسمت میانی و پایین‌دست جریان آب خشک شده یا به‌صورت موقتی درآمده و تخصیص آب کشاورزی به اراضی زراعی این بخش‌ها کاهش شدیدی یافته است. در این پژوهش، تغییرات کاربری زمین از طریق تحلیل تصاویر ماهواره‌ای لندست در دو دورۀ زمانی سال‌های 20...

رشد جمعیت و توسعۀ صنعت و کشاورزی، سبب افزایش تقاضا و رقابت بر سر منابع آب در حوضه های آبریز بزرگ کشور، به خصوص حوضۀ زاینده رود گشته و به شدت بر بخش های کشاورزی و محیط زیست تأثیر گذاشته است. بنابراین، بررسی و ارائۀ سناریوی برتر برای تخصیص آب در این حوضه ضروری است. در این تحقیق، با توجه به وجود دوره های متناوب ترسالی، خشک سالی و نرمال، برای هریک از این شرایط، پنج سناریوی تخصیص آب تعریف شده است. ه...

تعیین پتانسیل سیل‌خیزی حوضه‌های آبخیز و اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها، یکی از مهم‌ترین اقدامات در مطالعات آمایش سرزمین محسوب می‌شود. در تحقیق حاضر اولویت‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی زیرحوضه‌ها در آبخیز پل‌شاه در استان کرمانشاه انجام شد. بدین منظور ابتدا داده‌ها و لایه‌های مختلف از قبیل کاربری اراضی، اقلیم و هیدروگراف سیلاب و بارش متناظر منطقه مطالعاتی تهیه گردید. سپس با کنترل داده‌های متناظر بارش و سیلاب، د...

مطالعة حاضر به تحلیل روندهای مکانی و زمانی مجموعه‏ای از سری داده‏های بارش حاصل از 37 ایستگاه باران‏سنجی حوضة آبریز دریاچة ارومیه در مقیاس‏های سالانه و فصلی طی دورة 1359 ـ 1388 می‏پردازد. آزمون من- کندال چندمتغیره و روش ثیل- سن به‌ترتیب به منظور تعیین معنی‏داری و بزرگی روند بارش به‌کار برده شدند. نتایج آزمون من- کندال چندمتغیره نشان می‏دهد بیشتر روندها در مقیاس سالانه و فصلی غیرمعنی‏دارند؛ به طو...

ارزیابی تکتونیک فعال در هر منطقه دارای اهمیّت زیادی است. وجود گسل­های متعدد در محدودۀ کوهستان سهند، زمینۀ مناسبی را برای بررسی فعالیت­های تکتونیکی در حوضه­های این منطقه فراهم کرده است. حوضه­های آبریز اسکوچای و آذرشهرچای در شمال‌غرب کوه سهند واقع شده­اند. شواهد ژئومورفولوژیکی حوضه­های مورد بحث حاکی از ادامۀ فعالیت­های نئوتکتونیکی در دوران پلیو-کواترنر است. هدف از این پژوهش ارزیابی نسبی تکتونیک فع...

دریاچه ارومیه به‌عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دریاچه داخلی ایران و به‌ عنوان یکی از ذخایر ارزشمند جهانی زیست‌کره از وضعیت نامطلوبی در سالهای اخیر برخوردار بوده است. شرایط نامناسب این دریاچه موجب آثار جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی خواهد شد. لذا بررسی این موضوع از جنبه‌های مختلف ضروری می‌نماید. در تحقیق حاضر، با استفاده از مدلهای سری‌زمانی میانگین متحرک خود ‌بازگشت (ARMA) جریان ورودی ب...

امروزه، فرسایش خاک به یکی از بزرگ‌ترین معضل‌های کشور به‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک از‌جمله سمنان تبدیل شده است. روش‌های مطالعه و ارزیابی متنوعی برای محاسبۀ فرسایش خاک و مقابله با آن وجود دارند و بکارگیری روشی سریع و مقرون‌به‌صرفه برای ارزیابی مناطق مستعد به فرسایش به‌منظور توصیف و پایش فرایند کنترل فرسایش ضروری و حیاتی است. در مطالعۀ حاضر، یکی از روش‌های سنجش از دور برای توصیف شیوۀ توزیع تعدا...

بحث تغییرات محیطی در حال حاضر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های فراروی جامعۀ جهانی مطرح است و یکی از گسترده‌ترین مباحث علمی، اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی در سطوح مختلف جهان را به خود اختصاص داده است. وقوع خشک‌سالی‌های شدید و مستمر، در دوره‌های زمانی مختلف، بسیاری از نقاط کرۀ زمین را تهدید می‌کند و باعث تحولات سریع و عمیقی در سطوح توسعۀ اقتصادی و اجتماعی بوده است و منطقۀ خاورمیانه و ایران، از ای...

تخریب تالاب ها هشداری جدی بر ناپایداری توسعه است. به رغم ارزش های حفاظتی دریاچۀ ارومیه، عرصه های حیات محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی آن سرزمین روندی قهقرایی دارد. توقف روند فزایندۀ مسائل در مقیاس های کلان مانند آبریز ارومیه، نیازمند سندی است که حاوی سیاست ها و راهبردهای بالادست باشد. بنابراین، اتخاذ رویکرد ارزیابی راهبردی محیط زیست در حوضۀ آبریز ارومیه ضروری به نظر می رسد. هدف این مطالعه شناسایی...

حوضه‏های آبریز منتهی به دشت تبریز جزء زیرحوضه‏های حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه محسوب می‏شود که در استان آذربایجان شرقی و شمال غرب ایران واقع شده است. مساحت این حوضه‏ها 5397 کیلومترمربع و کشاورزی یکی از منابع اصلی درآمد مردم است که به منابع آب زیرزمینی و سطحی وابسته است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی حوضه‏های آبریز منتهی به دشت تبریز از نظر پتانسیل منابع آب زیرزمینی با بهره‏گیری از سیستم اطلاعات جغ...