دوره قاجار به‏ویژه دوران سلطنت ناصرالدین شاه در تاریخ تحولات پزشکی ایران اهمیت زیادی دارد؛ زیرا در این دوره طب نوین کم‏کم جایگزین طب سنتی ایران می شود. در این مقاله شیوه معاینه و روش های معالجه بیماران در آن دوره رگ‏زدن، حجامت، زالو انداختن، جراحی، ورزش، تنقیه و داغ کردن از دیدگاه شماری از سیاحان بررسی شده که در اغلب موارد مورد تأیید آنها قرار گرفته است. این بررسی می تواند چشم اندازی از چگونگی ...

هدف پژوهش: در مرحله اول، بررسی آماری موضوعات و شاخص های مطرح شده توسط سیاحان انگلیسی در سفرنامه هایشان و در مرحله دوم بررسی وضعیت شخصی سیاحان در هنگام ورود به ایران، از جمله سال تولد و وفات، زمان ورود، مسیر حرکت، وسایل سفر، آثار مکتوب آنها و ... می باشد. روش پژوهش: تحلیل محتوای موضوعی و کمی سفرنامه های ترجمه شده سیاحان انگلیسی درباره ایران است که در قالب سنجش فراوانی مقوله ها، با بیان عددی ارائ...

قتل امام‌قلی خان، حاکم توانمند فارس و از رجال سرشناس عصر صفویه، در سال 1042 ه‍.ق به دست شاه صفی (1038-1052 هـ ق) و برافتادن خاندان الله‌وردی خان از حوادث مهم زمامداری این پادشاه محسوب می‌شود که از زوایای گوناگون ـ از ضرورتی ناگزیر در راستای تمرکز قدرت، تا اقدامی نابخردانه و دهشتناک ـ ارزیابی شده است. این قتل و حوادث مشابه در زمان شاه صفی موجب شده است تا در نوشته‌های سیاحان اروپایی آن عصر و پژوه...

آیین سوگواری درایران مربوط به مسلمانانی است که پس از رحلت پیامبر(ص) خلافت را حق علی (ع) و اولادشان می دانستند. صفویان که با اتکا به مذهب شیعه در ایران به قدرت رسیدند مهمترین عامل تالیف قلوب مردم را زنده نگه داشتن مراسم  سوگ و عزاداری بر امام حسین (ع) می دانستند. آیین سوگواری از حرکت­های فرهنگی ایرانیان برای حفظ  قداست ارزش­های والای انسانی است که اجرای آن در جامعه نمایانگر رفتار  ظالم از یک س...

چکیده: رساله حاضر پژوهشی است در خصوص «محمد زمان» نگارگر نامدار سده یازدهم هجری قمری مکتب اصفهان. در اینجا، نگارنده سعی نموده است که ابعاد مختلف زندگی و داستانهای پیرامون آن را که حاصل نظریات هنرپژوهان مختلف می باشد، مورد بازخوانی قرار داده و با بررسی و تجزیه و تحلیل گزیده ای از آثار او به رد یا اثبات فرضیات آن بپردازم. محمد زمان نگارگری است که به سبب ابداع و نوآوری در کارش در تاریخ نقاشی ایران...

مطالعه‌ها و کندوکاوهای باستان‌شناسی در ایران، به‌ویژه شناسایی و حفاری در محوطه‌های باستانی مربوط به ایران پیش از اسلام، در چند سدﮤ اخیر از محورهای اساسی در مطالعه‌های شرق‌شناسی و ایران‌شناسی اروپاییان بوده است. به‌علاوه، جست‌وجوهای باستان‌شناسانه و تجسس‌های اروپاییان علاقه‌مند به کاوش در آثار تمدنی ایران و به‌طور کلی ﻣﻨﻂﻘﮥ شرق میانه مجموعه‌ای از رویکردهای دینی، سیاسی، علمی، گنج‌یابی و تغذﻳﮥ موز...

مقالة حاضر بر آن است به این پرسش پاسخ دهد که سفرنامه‌نویسان خارجی در نگاشته‎هایشان چگونه مؤلفه‌های اجتماعی و فرهنگی زنان بختیاری را تبیین کرده‌اند؟ پژوهش حاضر، که به شیوة تبیین تاریخی و با مراجعه به منابع و داده‌های سیاحان خارجی تنظیم شده، حاکی از آن است که سیاحان به وضعیت زنان بختیاری توجه خاصی معطوف داشته‌اند، به‌ویژه سفرنامه‌نویسان زن که با زنان بختیاری ارتباط تنگاتنگی داشته‌اند و با موشکافی...

چکیده علم نجوم و ستاره‌شناسی به دلیل کاربردهای مختلفی که در زندگی انسان‌ها داشته، یکی از مهم‌ترین علوم بشری می‌باشد که در ادوار تاریخی گذشته مورد توجه مردم و صاحبان حکومت قرار گرفته است. و به تبع آن، باعث توجه و اهمیت دادن به منجمان و تربیت آن‌ها شده است. در دوره صفویه نیز پادشاهان به ستاره‌شناسی و اطلاع از اوضاع و احوال و سرنوشت افلاک که توسط منجمان و اخترشناسان صورت می‌گرفت، بیش از آنچه...

پی بردن ایرانیان به ناتوانی در برابر قدرت های اروپایی از اوایل قرن نوزدهم میلادی/اوایل قرن نوزدهم هجری به ویژه در آستانه ی جنگ های ایران و روس آغاز شد. ایران از یک سو با روسیه و از سوی دیگر با بریتانیا و برای مدت کوتاه تری با فرانسه، به عنوان دولت های رقیب روسیه، تماس نزدیک تری پیدا کرد. این تعامل به صورت تماس مستقیم برای افرادی به وجود آمد که به دلایل سیاسی و یا سیاحت و کسب و کار به غرب سفر کر...

در این نوشتار، بیست سفرنامه از سیاحان مطرح که در فاصلۀ حکومت شاه‌عباس اول صفوی تا زمان مشروطه، از کاشان بازدید کرده‌اند، مورد پژوهش قرار گرفته است. دیده‌ها و شنیده‌های یک سیاح در باب کاشان بررسی شده و با نظریات دیگر سیاحان در همان دوره و در دوره‌های دیگر و نیز با وضع موجود سنجیده شده است. با این روش: حت و سقم گزارشات آن‌ها معلوم می‌شود. از سیاحان دورۀ صفوی، شاردن، آنتونی و رابرت شرلی، تاورنیه، ...