خواب پدیده‌ای ذهنی است که برای صوفیه به عنوان وسیله‌ای جهت ارتباط با جهان معنا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. خواب در متون صوفیه شیوه‌ای است منحصر به فرد برای بیان و معرفی بسیاری از مضامین و اندیشه‌های کلیدی تصوف. خواب‌ها از نظر عرفا دارای بار دینی و معنایی ویژه‌ای هستند. خواب دیدن و دیده شدن در خواب، در ادبیات صوفیه یک سنّت و قاعده است. اما خواب‌‌ها برای نمود و آشکار شدن در ادبیات صوفیانه از ف...

چکیده «دیه» اثر عمر سیف­الدین نویسندۀ ترک، داستانی آموزنده و مورد توجه نسل­های بعدی خود است. بدون توجه به ساختار و عناصر تشکیل­دهندۀ ی-ک اثر نمی­توان به درک نوین و عمیق­تری از آن رسید. گرچه شخصیت و شخصیت­پردازی بیشتر مربوط به رمان است و در داستان کوتاه، فرصت پردازش شخصیت وجود ندارد، اما شخصیت و ­شخصیت­پردازی از جمله مواردی است که در ساختار داستان کوتاه «دیه» درخور توجه و تأمل است. این مقاله به...

یکی­ از ­معیارهای ­سنجش­ارزش­ و ­دوام­ ادبیات­ داستانی،­تناسب ­میان«کارکرد­­عنصر­زبان»­با­ کاربران آن، یعنی«شخصیت­ های­ داستانی» ­است.­زبان با­ گزاره‏ های ­برون­ زبانی ­و­ اجتماعی ­از­ جمله: جایگاه اجتماعی، سن، جنسیت، تحصیلات، ­محیط، ­شغل­ و ­سلسله ­مراتب ­قدرت­کاربران­ رابطه ی­ تنگاتنگی دارد.آثار هدایت بخش جدایی ناپذیر­ از­ تاریخ ادبیات ­داستانی ­معاصر­ایران است.­نگاه ­اجمالی­ به مجموعه ‏ی ­دا...

هدف/ زمینه: امروزه وجود سیستمی ناکارآمد در تعیین نوع کتابهای چاپی، توزیع، قیمت‌گذاری، ترویج و شاید مهم‌تر از همه نبود فروشندگانی متخصص و توانمند در این حوزه، فرایند فروش کتابهای داستانی را با چالشهای بی‌شماری روبرو نموده است. این مسئله به دلیل ضعف اطلاعاتی بسیاری از ناشران کتابهای داستانی (از مجموعه کتابهای غیردرسی) نسبت به آمیخته این‌گونه محصولات، شدت بیشتری نیز به خود گرفته ا...

چکیده: غزاله علیزاده، گلی ترقی و شهرنوش پارسی پور، از نویسندگان مطرح زن در عرصه ی ادبیات داستانی هستند که در میان نویسندگان چند دهه ی اخیر در حوزه ی داستان نویسی زنان، با نوشتن رمانها و داستانهای کوتاه، جایگاهی بارز در این حوزه به دست آورده اند. یکی از قدرت های نویسندگی این سه نویسنده، ایجاد اتمسفر و فضا و رنگ برای داستانهایشان است. فضا و رنگ، یکی از مهم ترین عناصر در ساخت و شکل گیری هر داس...

عنصر «شروع» یا «وضعیت آغازین»، یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های داستانی است که نقشی برجسته در رویکرد مخاطب و نوع خوانش وی از اثر دارد؛ بدین مفهوم ‏که چگونگی شروع داستان تا حد زیادی تکلیف خواننده را در مواجهه با متنی که پیش رو دارد، مشخص می‏کند. یک شروع قصوی، رئال، سوررئال و... آشکارکننده خط سیر داستان و منطق حوادث آن است و نوع آن داستان را مشخص می‎کند. مطالعه وضعیت آغازین منظومه‎های داستانی نظامی مبین...

چگونه زمانِ گریزان، ناملموس و پنهان را در روایت داستانی تجربه ‏می‏کنیم؟ در این مقاله، از منظر معنی‌شناسی شناختی، شیوۀ مفهوم‌سازی زمان در قلمروی زبان‌شناسایی‌ می‌گردد و پس از بازتعریف روایت از نگاه متمایز شناختی و آگاهی از نقش زمان در روایت داستانی، سازوکار عنصر زمان در رمان چشم‌هایش از بزرگ علوی مورد مطالعه قرار‌ می‌گیرد. در بین جنبه‌های گوناگون زمان در روایت، در این اثر، ساختار زمان براساس روید...

چکیده: با آنکه محمود دولت­آبادی در دوره دوّم از داستان­نویسی خود گرایش به رمانتیسم و در دوره سوّم گرایش به سمبولیسم دارد، در مجموع، عنصر غالب هنری در گزینش واقعیّت های داستانی در همه کارنامه ادبی او، منطبق بر مکتب رئالیسم است. واقعیّت های داستانی در سبک دولت­آبادی، همواره با الهام گیری از واقعیّت های مستند اجتماعی و یا تجربیّات زیستی و فردی آغاز می شود و در طرح کلّی روایت نیز همیشه زمینه اصلی ماجرا، ب...

یکی از زمینه های اصلی هر حماسه ای ، داستانی یا روایی بودن آن است . حماسه ملی ما نیز به عنوان اثری حماسی، جنبه داستانی خود را حفظ کرده است و فردوسی به خوبی توانسته با بهره گیری از عناصر داستانی، شاهنامه را به مجموعه ای منسجم و یکپارچه از داستان ها بدل کند. یکی از این عناصر، عنصر« کشمکش» است . کشمکش از عناصر اساسی پیرنگ و از تضاد و تعارض شخصیت ونیروها با یکدیگربه وجود می آید و باعث ایجادپیچیدگی و...

در عصر حاضر ادبیات داستانی بلحاظ طرح مهمترین و ریشه ای ترین مسائل مربوط به انسان و نیز میزان تأثیرگذاری و جلب خواننده اعتبار فوق العاده ای را بدست آورده است؛ همین امر موجب اقبال و اهتمام جدی ناقدان و صاحبنظران جهت نقد و تحلیل اجزا و عناصر تشکیل دهندة آن از زوایای مختلف شده است. داستان معاصر براساس معیارهای علمی و قواعد معینی به نگارش درآمده و دارای اجزا و عناصر گوناگونی است. عنصر پیرنگ یا طرح ی...