این مقاله قصد دارد به میزان تأثیرگذاری جلوه های ادبی و نمایشی تئاتر پوچی (اَبزورد) بر سبک نمایشنامه نویسی ایران بپردازد. غلامحسین ساعدی یکی از نمایشنامه نویسان شناخته شدة ایرانی است که برخی از مهم ترین تمهیدات تئاتر نو را در سبک نویسندگی خود به کار گرفته است. نگارنده در این پژوهش درپی آن است که چگونگی بازتاب مفهوم پوچی را در نمایشنامه های نوگرای غلامحسین ساعدی نشان دهد؛ نویسنده¬ای که مستقیم و غی...

برخی عناصر گویشی در ساخت افعال متون دورة تکوین   غلامحسین غلامحسین‌زاده[1] حامد نوروزی[2]   تاریخ دریافت: 28/8/91       تاریخ تصویب: 1/4/93                 چکیده سرزمین ایران با توجه به گستردگی و تاریخ طولانی آن دارای گویش‌ها و گونه‌های زبانی متنوعی است. این گویش‌ها که از دیرباز در ایران رایج بوده‌اند، بر برخی از متون فارسی کهن نیز تأثیر گذاشته‌اند. این تأثیر در متون پیش از دورة مغول ...

رمان «از به» رضا امیرخانی سرگذشت شخصیت‌های یک روایت است که به شکل 47 نامه از طرف عدّه‌ای از شخصیت‌های داستان به گروهی دیگر از شخصیت‌ها فرستاده می‌شود. این رمان به دلیل ساختار منحصربه‌فرد خود از منظر شکل‌گیری روایت و شخصیت‌پردازی، اثری درخور توجّه و قابل تأمّل است. رضا امیرخانی این رمان را در سال 1380 با موضوع دفاع مقدّس خلق کرده است. الگوی کنشگرای گرماس به‌عنوان محمل تحلیل این روایت می‌تواند با نگر...

چکیده پست مدرنیسم در شمار سومین دوره از ادوار سه گانه تاریخ تفکر انسانی است. در این دوره که از پایان قرن نوزدهم تا به امروز را در بر می گیرد، «خلق واقعیت، جانشین کشف واقعیت» می شود. در واقع پسامدرنیته به لحاظ تاریخی-فرهنگی مرحله ای از گسترش مدرنیته است. این جریان فکری، در ادبیات سبب آفرینش آثاری شد که دارای مولفه هایی همچون ذهنیت شیزوفرنیک، درهم ریختگی تعمدی انسجام متن،کولاژ، برتری اوهام بر وا...

هنر قرن بیستم را به گونه‌ای عام اکسپرسیونیسم نامیده‌اند که در سال‌های جنگ جهانی اول به اوج خود رسید. در این مکتب نویسنده برآن است تا احساسات درونی خود را در پاسخ به واقعیت بیرونی منعکس کند. هسته مرکزی داستان‌های اکسپرسیونیستی انسان است. انسانی که در جست‌وجوی بهشت گمشده خویش، در مقابل ظلم و تجاوز می‌ایستد. این مبارزه و پایداری می‌تواند آثار اکسپرسیونیستی را تحت عنوان ادبیات مقاومت قرار دهد. رضا ...

زبان و ادبیات فارسی از دیرباز مانند دیگر زبان­های اسلامی در کنش مستقیم با قرآن کریم بوده و آثار انبوهی با محوریت قرآن کریم به زبان فارسی به رشته تحریر در آمده است. در قرن اخیر، همزمان با پیشرفت ادبیات غرب، ادبیات فارسی نیز متحول شده و در حوزه ادبیات داستانی ظهور قالب­هایی چون داستان کوتاه و رمان را شاهد بوده­ایم. براین اساس، بسیاری از نویسندگان حوزه ادبیات داستانی به فراخور حال و استعداد خویش س...

دربارۀ پست­مدرنیسم نمی­توان تعریف جامع و مشخّصی ارائه داد. امّا با تمام اختلاف نظرها در این زمینه، ویژگی­های مشترکی هست که بر اساس آن­ها، می­توان اثر پست­مدرن را از غیرِ آن تا حدّی شناسایی و مرزبندی کرد. رمان «منِ او» نوشتۀ رضا امیرخانی از رمان­های برجستۀ فارسی است که شگردهای روایی پیچیده و منحصر به فردی دارد. از ویژگی­های این رمان، حضور پررنگ و برجستۀ مؤلّفه­های پست­مدرن است. شناخت و بررسی این مؤلّفه...

انتزاع گرایی که از سال 1910 به گونه ای مستقل و به صورت سبکی هنری در دنیای هنر مدرن غرب مطرح شد، آفرینش آثاری به دور از تقلید و بازنمایی از دنیایی مشهود را مورد توجه قرار داده است. آثار انتزاعی پس از شکل گیری نقاشی نوگرا در ایران رواج پیدا کرده و تا به امروز ادامه دارد. پژوهش حاضر با محوریت شکل گیری نقاشی انتزاعی در ایران آغاز شده و در ادامه به کمک رویکرد فرمالیستی به بررسی ویژگی ها، دسته بندی و...

رنسانس، نه تنها فروپاشی قرون وسطا را در پی داشت، بلکه شیوه ی تفکر و دیدگاه بشر را نیز نسبت به جهان پیرامون و انسان دگرگون کرد. رنسانس که به دنبال خود عصر روشنگری سده ی هجده را به دنبال داشت زمینه ساز جهان و اندیشه ی مدرن بود. جریان مدرنیسم به نوبه ی خود، همراه با موج علمی و اندیشه ی سیاسی و تجربه گری هنری سده ی نوزدهم، ادراک بشر از واقعیت را در سده ی بیستم دگرگون کرد. اما این تحول موجی ناگهانی ...

یکی از وظایف ادبیات تطبیقی، بررسی و تجزیه و تحلیل ارتباط­ها و شباهت­های بین ادبیات زبان­ها و ملیّت­های مختلف است. «اقتباس» نیز از مهم­ترین موضوعات پژوهش­های ادبیات تطبیقی است که در آن، نویسنده به تفسیر یا بازآفرینی اثر هنری دیگر می­پردازد. توفیق الحکیم و غلامحسین ساعدی، دو نمایشنامه­نویس مطرح در ادبیات عربی و فارسی هستند که به ترتیب در نگارش نمایشنامة بجمالیون و پیگمالیون به اقتباس از اسطورة یون...